• Җәмийәтлик тәшкилатларда
• 10 Маусым, 2021

Инақ жутниң инавәтлик адими

Рашидәм РӘҺМАНОВА,
«Уйғур авази»

Әмгәкчиқазақ наһийәсигә қарашлиқ Маливай йезиси «Әмгәк», «Ленин колхози», «Қаш» вә «Орджоникидзе» болуп төрт жутқа бөлүниду. Шуниңға бағлиқ йеза төрт жутқа бөлүнүп, уларни төрт жигитбеши башқуриду. Мәшүр Мәсимовниң Маливай йезисиниң Әмгәк жутиға жигитбеши болғиниға бийил мана 18 жил болди. Униң алдида у тоққуз жил жигитбешиниң орунбасари хизмитини атқурди. Җәмләп кәлсәк, униң җәмийәтлик ишларға арилишиватқанлиғиға 27 жил бопту. Бу хизмәткә жутниң шу чағдики жигитбеши Әркин Хелилов җәлип қилди. Бийил Мәшүр ака 60 яшқа кәлди. 
Йеқинда биз Әмгәкчиқазақ наһийәлик Уйғур этномәдәнийәт мәркизиниң Маливай йезисидики шөбисиниң рәиси Пәрһат Дөләтов билән Мәшүр акиниң өйидә болуп, униң билән һәмсөһбәттә болдуқ.
...Өткән әсирниң 90-жиллири елимиздә җәмийәтлик ишлар алаһидә овҗ алған  еди. Әркин ака йеңидин һөрмәтлик дәм елишқа чиқип, Әмгәк жутиниң жигитбеши хизмитини атқурувататти. У өзигә орунбасар сүпитидә идрәклик жигит Мәшүр Мәсимовни чақиривалиду. Маливайниң шу чағдики чоң жигитбеши Бәһримҗан Мәхпировниң рәһбәрлигидә йезиниң барлиқ төрт жутидики йеза зәрәткалиқлирини қоршитип, дәрвазиларни орнатқузиду. Әтрапиға терәкләр билән мевилик дәрәқләр көчәтлирини тикип, пәрвиш қилиду. Кейинирәк маливайлиқлар йезидин җәң мәйданиға атланған уруш ветеранлири хатирисигә ядикарлиқ орнитиду. Һамийларни җәлип қилип, мечит салиду. Турғунлар арисидики достлуқ һәм разимәнлик техиму мустәһкәмлинип, йезини аватлаштуруш, яшларни вәтәнпәрвәрлик роһта тәрбийиләш, миллий урпи-адәт, мәдәнийәт вә сәнъәтни тәрәққий әткүзүш, «Уйғур авази» гезити муштирилириниң, уйғур синиплиридики балиларниң санини көпәйтиш, ана тилимизда йоруқ көргән китапларни таритиш вә башқиму мәсилиләргә көңүл бөлүниду. Мәшүр ака мана мошу ишларниң барлиғиға Әмгәкчиқазақ наһийәлик Уйғур этномәдәнийәт мәркизиниң Маливай йезисидики шөбисиниң рәиси Пәрһат Дөләтов, Ақсақаллар кеңишиниң рәиси Иминҗан Юнусов, Маливайниң чоң жигитбеши Тохтахун Баратов вә Ханим-қизлар кеңишиниң рәиси Шәмшинур Сабирова, «Ленин колхози» жутиниң жигитбеши Ришат Бәраев, «Қаш» жутиниң жигитбеши Ришат Юнусов вә «Орджоникидзе» жутиниң жигитбеши Дәурен Кеделбаев вә башқилар билән паал арилишиду. 
Мәшүр Мәсимовниң тәрҗимиһалиға қисқичә тохталсақ, у Маливайда көпбалилиқ Һашир вә Тилаханниң аилисидә туғулуп өсти. Умумән, ушбу өйдә 14 бала чоң болди. У аилиниң 13-пәрзәнди еди. Мәшүр байсейитлиқ Шәмшинур Рәһмәтуллинаға өйләнди. Рәпиқиси билән Алла бәргән икки оғул вә бир қизини инсаплиқ инсанлардин қилип тәрбийиләп, қатарға қошти. Иккиси аилә қурғандин бери бир-биригә еғир параң қилип көрмәпту. Жутниң ишини десә, ичкән ешини йәргә қойидиған Мәшүр акини Шәмшинур һәдә барлиқ вақитта қоллап-қувәтләп келиватиду. 
Маливайда 6000дин ошуқ турғун истиқамәт қилиду. Умумән, қазақ вә уйғур милләтлириниң вәкиллири яшайду. Бир чечен аилиси бар. Бир алаһидилиги, йезида мүмкинчилиги барлар билән Алмутиға көчүп кәткән жутдашлар турмуш әһвали еғир аилиләргә маддий вә мәнивий ярдимини көрситип келиватиду. Болупму, мошу бир-икки жил ичидә уларниң қиливатқан хәйрихаһлиқ ишлири тилға аларлиқ. Улар «оң қол бәргәнни, сол қол көрмисун» дәп исимлириниң мәхпий қелишини халайду. Әнди бу ярдәм төрт жутқа тәкши бөлүнүп бериливатиду. 
 «Әмгәк» жутида 325 аилә, йәни 2000дин ошуқ адәм бар. Бийил 100гә йеқин аилә «Уйғур авази» гезитиға муштири болди. Бурун жуттики муштирилар сани хелә нурғун еди. Әпсус, кәң қанат яйған пандемиягә бағлиқ яшларниң көпи ишсиз қелип, нурғун қийинчилиқлар билән биллә муштирилар саниниңму қисқиришиға елип кәлди. 
Пәрһат вә Мәшүр акиларниң ейтари – йезида толуқ мусулман әһли яшайду. Кейинки вақитларда нәзир-чирақ ишлири көпәйди. Йезида уларни өткүзидиған җай йоқ. Уларниң пикричә, һарақ-шарап ичилидиған кафеларда әрваларға хәтмә-қуръан беғишлаш – натоғра. Шуңлашқиму йезида нәзирхана селиш иши муһакимә қилиниватиду. Көпчилик уларниң пикрини қоллаватиду. Келәчәктә, бу мәхсәтму әмәлгә ешип қалар.
Биз маливайлиқ қериндашларға буниңдин кейинму инақлиқ тиләп хошлаштуқ. 

СҮРӘТТӘ: Пәрһат Дөләтов (солдин оңға) вә Мәшүр Мәсимов.

Әмгәкчиқазақ наһийәси.