• Асасий мақалилар
• 14 Қазан, 2021

Азияниң даналиғи һәм ирадиси течлиқ вә тәрәққият үчүн

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Азиядики өзара һәмкарлиқ вә ишәнчә чарилири бойичә кеңишиниң (АӨҺИЧК) 6-мәҗлисигә қатнишиватқан делегация рәһбәрлири билән учрашти. Учришишқа Бахрейн, Беларусь, Һиндстан, Катар, Қирғиз Җумһурийити, Моңғолия, Россия, Өзбәкстан, Түркмәнстанниң Ташқи ишлар министрлири, Израильниң туризм министри, 5 хәлиқара тәшкилатниң, 15 дөләтниң дипломатиялик миссиялириниң рәһбәрлири қатнашти. Бу һәққидә Президентниң мәтбуат хизмити хәвәр қилди. 
Дөләт рәһбири мустәқилликниң дәсләпки жиллири Азиядики өзара һәмкарлиқ вә ишәнчә чарилири бойичә кеңәш өткүзүшкә Қазақстанниң тәшәббускар болғанлиғи һәм кеңәшниң географияялик даириси вә күн тәртивиниң даириси кәңәйгән қитъәлик платформиға айланғанлиғини тәкитлиди.
 Президентниң пикричә, һазир течлиқни қоллаш, һәмкарлиқ орнитиш вә тәрәққият мәнпийити турғусидин қариғанда, Азия әллириниң коллективлиқ ирадиси вә даналиғини уйғунлаштуруш үчүн кеңәшниң истиқбали зор. 
 Қасым-Жомарт Тоқаев АӨҺИЧКкә әза дөләтләрниң һәммисигә вә кеңәш кативатиға Қазақстанниң рәислиги даирисидә әмәлгә ашурулған утуқлуқ иш-һәрикәтләр үчүн миннәтдарлиқ изһар қилди.
 Қасым-Жомарт Тоқаев шундақла Қазақстанниң кеңәшкә рәисилигини чәкләп қойған COVID-19 вируси ақиветидин пәйда болған тосалғулар тоғрилиқ ейтип өтти. Мошуниға мунасивәтлик Дөләт рәһбири кеңәшкә әза әлләргә новәттики тәшәббусларни қоллашни тәклип қилди.
 – Биринчидин, Даналар кеңишиниң рәһбири лавазимиға АӨҺИЧКниң асасини салғучи, Қазақстанниң Тунҗа Президенти Нурсултан Назарбаевниң намзитини тәклип қилиш – мениң үчүн чоң мәртивә. Иккинчидин, 2022 – 2024-жиллири АӨҺИЧК рәислигигә Қазақстанни тәклип қилимән. Елимизни намзатлиғи мақулланса, кеңәшниң изгү миссиясини орунлаш үчүн коллективлиқ күч-ғәйритимизни күчәйтиш йолида йеңи мандатни пайдилинишқа вәзипиләрни алимиз, – деди Дөләт рәһбири.
 Президент өз сөзидә өзгирип туридиған стратегиялик шараитта Азия қитъәси геосәясий күрәшниң мәйданиға айлиниватқанлиғини ейтти. 
–  Бирпүтүн вә конструктив услуб тәклип қилип, өзимизгә зор җавапкәрлик вә вәзипә жүклигән әһвалда Азия ХХІ әсирниң карванбеши болидиғанлиғиға ишәнчим камил. Бу турғудин қариғанда АӨҺИЧК Азиядики бехәтәрликниң, һәмкарлиқниң вә йүксүлүшниң нишанини қелиплаштуридиған бирпүтүн форумға айлиниду дегән үмүтимиз бар, – деди Қасым-Жомарт Тоқаев.
 Президентниң ейтишичә, кеңәшниң асасий вәзиписи өзара ишәнчини күчәйтишкә вә тоқунушларниң алдини елишқа қаритилған. Дөләт рәһбири ишәнчини күчәйтидиған чариләрниң йеңиланған Каталогини тәйярлаш бойичә ишниң утуқлуқ әмәлгә ашқанлиғини тәкитлиди. Бу һөҗҗәт эпидимиологиялик бехәтәрлик, җәмийәтлик саламәтлик вә фармацевтика, әхбаратлиқ технологияләр, терроризмға қарши күрәш охшаш һәмкарлиқниң йеңи саһалирини өз ичигә алиду.
 Дөләт рәһбири Авғанстандики вә униңға мунасивәтлик һазир қелиплашқан әһвални иккинчи муһим мәсилә сүпитидә көрсәтти. 
 Президентниң ейтишичә, пандемия шараитида вакциниларниң имканқәдәр хәлиққә көп йәткүзүшни тәминләш һаҗәт. Шундақла, Қазақстан QazVac вакциниси арқилиқ умумға ортақ саламәтлик сақлаш системисиға зор үлүш қошушни мәхсәт қиливатқанлиғини қәйт қилди. Дөләт рәһбири кеңәштики кәсипдашлирини эпидимиологиялик бәхәтәрлик бойичә ишәнчә чарилири даирисидә коллективлиқ күч-ғәйрәтни риваҗландурушқа чақирди. 
 Қасым-Жомарт Тоқаев пандемия Азияниң дуниядики орнини мустәһкәмләшкә йеңи имканийәт беридиған конструктив пәйт болушиму еһтимал екәнлигини ейтти.
 Президент кеңәш һәр дайим ихтисадий өлчимини күчәйтиш йөнилишидә ишлар әмәлгә ашуруливатқанлиғини тәкитлиди. Ениғирақ ейтсақ, мәбләғ транзакциялириниң, труба системилириниң вә логистика йөнилишлириниң бехәтәрлигини тәминләш бойичә йеңи чарә-тәдбирләр қобул қилиниду. Президент шундақла АӨҺИЧК кәңлигидә транспортлуқ дәлизләрни буниңдин кейинму тәрәққий әткүзүшниң әһмийитигә тохталди. 
 Дөләт рәһбири климатниң өзгиришигиму тохтилип өтти. Униң ейтишичә, дуниявий климатниң өзгиришигә бағлиқ турақлиқ тәрәққий етиш идеяси кеңәшкә әза әлләрниң сәяситидә ениқ көрүнүши керәк.
 Шуниң билән биллә Қасым-Жомарт Тоқаев Мәркизий Азияниң, Йеқин Шәриқ билән Азияниң өзгә регионлирида озуқ-түлүк вә су бехәтәрлигигә сәлбий тәсир һава райиниң экстремаллиқ һадисилири көпийишигә тәшвиш билдүрди.
 Дөләт рәһбири геосәясий әһвалниң җиддийлишишиға бағлиқ «технологиялик төмүр чегариниң» пәйдин-пәй ениқлинип келиватқанлиғини ейтти. Мошуниңға мунасивәтлик Президент Қазақстанниң АӨҺИЧКкә әза әлләр билән технологиялик һәмкарлиқни чоңқурлитишқа мәнпийәтдар екәнлигини ейтти. Қасым-Жомарт Тоқаев АӨҺИЧК Каталогиниң йеңи һәм ишәшлик чариси сүпитидә ІТ саһасида һәмкарлиқ орнитишниниң әһмийитиниң зор екәнлигини ейтти. 
 Президент сөзиниң ахирида тәклипләрниң һәммиси умумий мәхсәткә қол йәткүзүшкә, бехәтәр вә гүлләнгән Азияни қелиплаштурушқа қаритилғанлиғини ейтти. Қасым-Жомарт Тоқаев келәр жили Қазақстанда өтидиған АӨҺИЧКниң 6-саммитиниң әһмийитигә алаһидә көңүл бөлди. Президентниң ейтишичә, саммит «Йеңи дуниядики Йеңи Азия йөнилишини ениқлашқа беғишланған. Дөләт рәһбири мәзкүр чарә-тәдбиргә алаһидә әһмийәт беридиғанлиғини тәкитләп, кеңәшкә әза дөләтләрниң рәһбәрлириниң униң ишиға паал қатнишишни чақирди.