• Әхбаратлар еқими
  • 01 Желтоқсан, 2021

“Арпа ичидики буғдай”

Санақлиқ күнләрдин кейин елимиз Қазақстан өзиниң 30 жиллиқ тәвәллудини нишанлайду. Әлвәттә, униң һәрбир башланмисиниң утуқлуқ чиқиши, путиға чиң туруп, бүгүнкидәк дунияйүзигә тонулған дөләт болушида ишбиләрмән гражданлириниң төһписи зор. Мустәқил елимиз риваҗлинишиға һәссә қошқан шу инсанларни тонуштуруш мәхситидә, җумһурийәтлик «Оrda.kz» басмиханиси «Қазақстанниң Алтун китави» энциклопедиясини нәширдин чиқарди. Бойидики қабилийитини риваҗландуруп, билим-қабилийитини, күч-қувитини, ғәйрити вә әмгигини әл тәрәққиятиға беғишлиған алтун жүрәклик, исми әлгә тонулған, әмгиги кейинки әвлатқа үлгә болидиған шәхсләр һәққидики бу китапқа Әмгәкчиқазақ наһийәси Челәк йезисиниң турғуни Арзигүл Қасимованиң исмиму кирди. 

Рашидәм РӘҺМАНОВА,
«Уйғур авази»

Тәҗрибилик агроном вә тиҗарәтчи Арзигүл  Әршимқизи – әсли маливайлиқ. Ата-анисиниң яхши тәрбийиси вә мәктәптики муәллимлириниң сүпәтлик билими нәтиҗисидә у әлачи оқуғучилар қатарида болди. Қиз 13 яшқа толғанда, атиси қайтиш болуп, аилә еғир җудалиққа учриди. Алтә пәрзәнт билән тул қалған аниси Маһинур Челәктики қериндашлириниң йениға көчүп кәлди. Арзигүл йезидики А.Розибақиев намидики уйғур оттура мәктивини утуқлуқ тамамлап, учқуч болуш армини билән Украиниға оқушқа тәйярлиқ қилди. Амма аписи «Сән өйниң чоңи, шуңлашқиму, маңа яр-йөләк вә ини-сиңиллириңға егә болушуң керәк» дәп қоюп бәрмиди. Армининиң әйнәк кәби чеқилип, көккә учқанлиғи униң кәйпиятини чүширип, хелила чүшкүнлүккә учратти. Бирақ мошу кәмгичә аписиниң бир еғиз гепини йәрдә қоймиған қиз белини мәккәм бағлап, «Авангард» совхозиниң №8 бригадисиға ишчи болуп орунлашти. У бу вақитта бари-йоқи 16 яшта еди. Яшлиғиға қаримай, тиришчанлиқ билән ишлиди. Икки-үч һәптидила бригада рәһбәрлириниң көзигә чүшүп, һесапчи болуп бәлгүләнди. Шундақ күнләрниң биридә совхозниң шу чағдики баш агрономи Иминҗан Насиров ишләмчан қизни кабинетиға чақиртивелип, униңға билимини давамлаштуруш мәслиһитини бәрди. Шуниң билән Арзигүл Талғир шәһиридики йеза егилиги техникумиға оқушқа чүшүп, уни агроном-агрохимик мутәхәссислиги бойичә тамамлиди. Андин совхозға қайтип келип, әмгәк паалийитини бригадирниң ярдәмчиси ретидә давамлаштурди. Техникумда алған билими, бойидики күч-ғәйрити вә әмгәк етишкә болған қизғин қизиқиши түпәйли совхозниң таң атқандин күн патқичә түгимәйдиған тирикчилигигә бешичә киришип кәтти. Күнләр, айлар, һәтта жиллар өтти. Арзигүл бригадир болуп кәлди. Униң бригадиси совхозниң илғар бригадилириниң қатариға кирди. У әстаидил әмгиги түпәйли нурғунлиған Пәхрий ярлиқ, мукапатларға сазавәр болди. Йолланмилар билән бирмунчә әлләрни зиярәт қилип қайтти. Наһийәлик мәслиһәткә депутат болуп сайлинип, көплигән муһим мәсилиләрниң һәл болуши үчүн күч чиқарди. 
Әл мустәқиллигиниң дәсләпки жиллири егиликләр таритилип, кооперативлар тәшкил қилинди. Кейин егилик йәрлири бөлүнүп, шәхсий егиликләр қурулди. Совхоз ишчилириниң бәзибирлири ишни немидин башлишини билмәй, тәнтирәп қалди. Пәқәт ишбиләрмән адәмләрла ишниң епини тепип, тирикчилигини қиниға чүшәрди. Тиришчан, 32 жиллиқ тәҗрибиси бар Арзигүл 1996-жили «Таң» дехан егилигини қуруп, ишәшлик ишқа киришти. Башта бирнәччә гектар мәйданни пайдиланса, һазир 60 гектар йәрдә көмүқонақ, 40 гектар йәрдә абрикос вә 9 гектар йәрдә көктат пәрвиш қилиду. Буниңдин башқа 100 гектарни иҗаригә елип, соя вә бедә өстүриду. Һәм мудир, һәм һесапчи, һәм ихтисатчи болуп, нурғун ишни өзи қилиду. Жил бойи 7-8, язлиқ мәвсүмдә 20гә йеқин адәмни иш билән тәминләйду.
А.Қасимова буниңдин сәккиз жил бурун «Авангард» ишләпчиқириш кооперативини қуруп, деханларға су йәткүзүп бериш билән шуғуллинип келиду. Бу саһада у нурғунлиған қийинчилиқларға дуч кәлди. Мәсилән, заманисида селинған су йоллири конириған, нурғунлиған лотоклар сунуп, кардин чиққан, әтрапиға олтарғузулған дәрәқләр йоғирип, шахарап, су йоллириға тосалғулуқлар кәлтүрүватқан вә һаказилар.
– «Һәр күни орнумиздин туруп, үз-көзүмизни жуюп, нашта қилиш үчүн җозиға олтиримиз. Җозидики дәмлик ненимиз, сериқ мейимиз вә башқиму йемәк-ичмәкниң барлиғиға деханниң әмгиги түпәйли қол йәткүзимиз. Ата кәспимиз – деханчилиқ келәчәктиму асасий тапавитимизниң көзи болмақ. Шундақ екән, йеза егилиги саһадики проблемиларға диққәт бөлсәңлар» дәп һәр җайда кәсипдашлиримниң жиғисини жиғлап келимән. Шүкри, һөкүмәт кейинки жили су йоллиридики проблемилиримизни һәл қилишқа вәдә бәрди. Алла буйриса, уму боп қалар, – дәйду Арзигүл һәдә хошаллиғи билән бөлүшүп. 
Узун жиллар бойи вақит билән һесаплашмай әмгәк қилип келиватқан Арзигүл һәдә хәйрихаһлиқ ишлириғиму көп көңүл бөлиду. Турмуш шараити төвән бирнәччә аилиниң балилирини кийим-кечәк, ичмәк-йемәк билән тәминләйду, ана вә дөләт тиллиридики гезит-журналларни яздуруп бериду. 
Ейтмақчи, Арзигүл Әршимқизи һәрқандақ милләт келәчигиниң өз тили, мәдәнийити вә урпи-адәтлирини сақлап қелиш екәнлигини яхши чүшиниду. Шуңлашқиму оғли Дилшатни А.Розибақиев намидики мәктәпниң уйғур синипиға бәрди. У оттура мәктәптин кейин ихтисатчи мутәхәссислиги бойичә алий мәлумат алди. Қизи Гүлбәһрәмни дөләт тилида оқутти. Уму университетта тәһсил көрүп, чәт әлләр тиллирини үгинип чиқти. Өзигиму, өзгигиму тәләпчан ишбиләрмән һәдимизниң өйидә миллий урпи-адәт вә әнъәниләр сақланған. Тәлийигә, келини Мадинаму инавәтлик аилиниң қизи болуп чиқти. Дилшат билән Мадина униңға икки қиз нәврә сөйдүрди. Момиси арзулуқ нәврилири исимлириниң мәналиқ болуши үчүн чоңини хәлқимизниң қәһриман қизиниң һөрмитигә – Ипархан, кичигини Дилинур дәп атиди. 
Әр кишиниң қолидин кәлмәйдиған бәзи чоң ишларни әмәлгә ашуруп, көпчиликниң һөрмитигә еришкән кәспий дехан вә ишбиләрмән тиҗарәтчи Арзигүл Қасимова кейинки вақитлардила «Ауыл» Пәхрий ярлиғи билән ҚҖ І дәриҗилик «Еңбек даңқы» бәлгүси билән мукапатланди. Йеқинда униң исми «Қазақстанниң Алтун китави» энциклопедиясигә киргүзүлди. Хәлиқ мундақ есил инсанларни «Арпа ичидики бир буғдай» дәп қойидекән. Шундақ екән, бизму, өз новитидә, заман тәливигә мас қәдәм ташлап келиватқан замандишимизни ушбу утуқлири билән сәмимий тәбрикләп, униңға буниңдинму чоң муваппәқийәтләрни тиләймиз!

 Әмгәкчиқазақ наһийәси.
     
 

163 рет

көрсетілді

0

пікір

Біздің Telegram каналына жазылыңыз

алдымен сізді қызықтыратын барлық жаңалықтарды біліңіз

Уйғур авази

21 Сәуір, 2021

Жүктеу (PDF)

Редактор блогы

Ершат Моллахун оғли ӘСМӘТОВ

Редактор блогы