• Асасий мақалилар
• 24 Тамыз, 2022

Иш бабидики сәпәрдә болди

19-август күни Қазақстан Президенти Қасым-Жомарт Тоқаев Сочида иш бабидики сәпәрдә болди. 
Дөләт рәһбири Россия Федерациясиниң Президенти Владимир Путин билән музакириләрни өткүзди. Учришиш давамида Президентлар көп планлиқ Қазақстан — Россия стратегиялик шериклигиниң актуал мәсилилирини тәпсилий муһакимә қилди. Сода-ихтисадий вә инвестициялик һәмкарлиқни күчәйтиш мәсилилиригә алаһидә диққәт бөлүнди. 
Қасым-Жомарт Тоқаев Владимир Путинға илтипат билдүрүп, иккитәрәплимә мунасивәтләрниң утуқлуқ тәрәққий етиватқанлиғини тәкитлиди.
— Һәқиқәтәнму Қазақстан вә Россия оттурисида өзара стратегиялик шериклик мунасивәтлири моҗут. Бийил биз наһайити чоң сәнәни — дипломатик мунасивәтләрниң орнитилғининиң 30 жиллиғини нишанлаймиз. 30 жил илгири Достлуқ, һәмкарлиқ вә өзара ярдәм тоғрилиқ шәртнамә имзаланди. 2013-жили мәзкүр шәртнамә Сиз имзалиған мәмликәтлиримиз оттурисидики итттипақдашлиқ мунасивәтләр тоғрилиқ йеңи һөҗҗәт билән толуқтурулди. Шуңлашқиму асас наһайити яхши, — дәп билдүрди Қасым-Жомарт Тоқаев. 
Қазақстан рәһбири сода-ихтисадий мунасивәтләрниң тәрәққий етиватқанлиғиниң қанаәт һасил қилидиғанлиғини тәкитлигәч, санаәт кооперациясидики җиддий нәтиҗиләрни атап көрсәтти. У өткән жили сода көләминиң 24,5 миллиард долларни тәшкил қилғанлиғини тәкитлиди. Дөләт рәһбириниң сөзичә, бу көрсәткүч бойичә Қазақстан шериклири арисида Россия биринчи орунни егиләйду. 
Қасым-Жомарт Тоқаев униңдин ташқири хәлиқара тәшкилатлар даирисидә, шу җүмлидин БДТ вә башқа хәлиқара институтлар йөнилиши бойичә актив өзара һәрикәтниң орун алғанлиғини тәкитлиди. 
— Бийил Қазақстан МДҺда рәислик қиливатиду. Октябрь ейида МДҺ саммити өтиду. Шәхсән Сизниң қатнишидиғанлиғиңизға чоң үмүт қиливатимиз. Униң үстигә Россия Мустәқил Дөләтләр Һәмдостлуғида муһим роль ойнайду. Бу һәқиқәтәнму хәлиқара шәкилдики һәмкарлиқниң муһим йөнилиши, — дәп тәкитлиди Президент.
Қазақстан Президенти һазирқи геосәясий реаллиқ шараитида иккитәрәплимә һәмкарлиқни техиму күчәйтиш мәсилилиригә диққәтни җәлип қилди. 
— Геосәясий вәзийәтниң алаһидилиги бизгә, әтималим, Һөкүмәтләргә қошумчә тапшурмиларни бериш үчүн бир-биригә бағлиқ бирқатар вәзипиләрни орунлашниң зөрүр екәнлигини көрситиватиду. Һөкүмәтләр бир-бири билән утуқлуқ өзара һәрикәт қиливатиду. Һаят һәл қилиш керәк болған йеңи вәзипиләрни оттуриға қоймақта. Умумән, бизниң һәмкарлиғимизниң қандақ тәрәққий етиватқанлиғидин қанаәтлинишимиз үчүн барлиқ асаслар бар. Бу җәһәттин мән Сиз билән келишимән. Бизни умумий чегара —дуниядики әң узун қуруқлуқтики чегара бирләштүриду, у толуқ ениқланди. Бизниң кәлгүсидики һәмкарлиғимизға бағлиқ пессимистик тәхминләргә қандақту-бир асас-сәвәпләр, әлвәттә, йоқ. Шәхсән мән, Қазақстан Җумһурийитиниң Президенти сүпитидә, барлиқ саһалардики иккитәрәплимә һәмкарлиғимизға қошумчә җошқунлуқ бериш нийитидә, — дәп тәкитлиди Дөләт рәһбири. 
Өз новитидә Россия Президенти Қасым-Жомарт Тоқаевқа өзиниң тәкливини қобул қилғанлиғи үчүн миннәтдарлиқ билдүрди. 
— Тәклипни қобул қилғанлиғиңиз үчүн тәшәккүр. Биз мунтәзим рәвиштә учришип туруватимиз. Йеқиндила учрашқан едуқ, бирақ мошу йәрдә, Сочида учришишқа келиштуқ. Биздә иш көләми наһайити нурғун. Бийилқи жил алаһидә жил. Октябрь ейида дипломатик мунасивәтләрниң орнитилғанлиғиниң 30 жиллиғини атап өтимиз. Мәзкүр сәнәгә мунасивәтлик пүтүнсүрүк түрлүк чарә-тәдбирләр планланди. Бизниң министрликләр, идариләр паалийәтчанлиқ көрситиватиду. Һөкүмәтләрара комиссия актив ишлимәктә. Ташқи ишлар, мудапиә министрликлири түрлүк чарә-тәдбирләрни, җүмлидин КБШТ даирисидә бирләшкән мәшиқләрни тәйярлаватиду. Товар обороти өсүватиду: өткән жили у 34,4 пайиз өсти, бийил дәсләпки бәш айда 9 пайизға йеқин, 8,8 пайиз өсти. Һәр икки тәрәптин инвестицияләр өсүватиду. Мениңчә, Россия инвестицияси 18 миллиард долларға йәтти, Қазақстанниң Россиягә бөлгән инвестицияси тәхминән төрт йерим миллиард доллар. Россия Қазақстанниң сода-ихтисадий шериклири арисида биринчи орунда туриду. Биздә чоң лайиһиләр, жуқури технологиялик саһалардики паалийәтләр яхши тәрәққий етиватиду. Умумән, иш барлиқ йөнилишләр бойичә наһайити актив, иҗабий йөнилиштә кетип бариду, — дәп тәкитлиди Россия Президенти. 
Қасым-Жомарт Тоқаев Владимир Путин билән учришиш аяқлашқандин кейин Россия Президентиниң тәшәббуси билән қурулған «Сириус» билим мәркизини зиярәт қилди.
Қазақстан Президентиға мәркәз иши тоғрилиқ әхбарат бәрди, уни тәрәққий әткүзүш концепцияси вә илмий-техникилиқ кластерни вуҗутқа кәлтүрүш планлири билән тонуштурди.
«Сириус» мәркизиниң паалийити спорт, сәнъәт, илим-пән вә иҗадийәт саһалирида мисли көрүлмигән қабилийитини көрсәткән истедатлиқ балиларни балдур ениқлаш, риваҗландуруш вә кәспий җәһәттин қоллап-қувәтләшкә қаритилған.
Қасым-Жомарт Тоқаевниң Сочиға әмәлгә ашурған иш бабидики сәпири шуниң билән аяқлашти. 
Ахирида шуни қошумчә қилимизки, Қасым-Жомарт Тоқаев Владимир Путин билән музакириләр аяқлашқандин кейин уларниң йәкүнигә қанаәтләнгәнлигини тәкитлиди. 
Қасым-Жомарт Тоқаевниң тәкитлишичә, музакириләр достанә шараитта өтти, өзара ишәнчә вә паалийәтчанлиғи билән пәриқләнди. Музакириләр давамида икки мәмликәтниң сода-ихтисадий, инвестициялик вә гуманитарлиқ һәмкарлиғиға, хәлиқара мәйдандики өзара һәрикитигә мунасивәтлик мәсилиләрниң кәң даириси муһакимә қилинди. Һәр икки тәрәп Дөләт рәһбәрлири дәриҗисидә қолға кәлтүрүлгән келишимләрни икки мәмликәт һөкүмәтлириниң еғишмай әмәлгә ашурушиниң муһим екәнлигини тәкитлиди.
Қазақстан Җумһурийити вә Россия Федерациясиниң Президентлири иш бабидики алақиларни давамлаштуруп турушқа келишти. Қасым-Жомарт Тоқаев Владимир Путинға сәмимийлик билдүрүп, меһмандостлуқ көрсәткәнлиги үчүн миннәтдарлиқ изһар қилди.