• Әхбаратлар еқими
• 22 Қыркүйек, 2022

Әмгиги бебаһа

У – мәктивиниң пәхригә айланған устаз. У – йүзлигән шагиртларниң қабилийитини ачқан сәнъәткар. У – жут ғемидә жүргән жигитбеши. Бүгүнки мақалимизниң қәһримани Тохтасун Қадировни, мәйли қайси йеқидин елип язсақму, еғизға толтуруп ейтқидәк бебаһа әмгиги бар. 

Сабирәм ӘНВӘРОВА, 
«Уйғур авази»

Тохтасун Бәхтахуноғли Уйғур наһийәсидики Илия Бәхтия намидики 3-Чонҗа уйғур оттура мәктивидә тарих вә музыка пәнлиридин дәрис бериду. Мәктәп вә наһийә даирисидә өтидиған чарә-тәдбирләрдә сәһнә төридин чүшмәйдиған Тохтасун ака – көпниң алқишиға еришкән алийҗанап инсан. Чүнки у кәспий вәзиписини жуқури җавапкәрлик билән атқурупла қоймай, җамаәтчилик ишлириғиму паал арилишип келиватқан мәдәнийитимиз җанкөйәри. Хәлқимиздә «Яхшиниң яхшилиғини ейт, қәдри ашсун» дегән нәқил бар. Шуңлашқа бүгүн биз әл-жут һөрмитигә еришкән инсанларниң бири – Тохтасун Қадиров һәққидә қәләм тәвритишни тоғра көрдуқ. 
Тохтасун Бәхтахуноғли Уйғур наһийәсиниң Долата йезисида туғулуп өсти. 1978-жили Чонҗа йезисидики кәспий техникилиқ училищеда оқуп, 1979 — 1981-жиллар арилиғида «Әмгәк» колхозида тракторист болуп ишләйу. Андин Вәтән алдидики борчини өтәп келип, Чонҗа йезисидики ПМК-29 мәһкимисидә йәнә “төмүр тулпарға” олтириду. 1985-жили болса, Яркәнт шәһиридики Панфилов педагогика училищесиға «башланғуч синип муәллими» мутәхәссислиги бойичә  оқушқа чүшиду. Сәнъәтхумар жигит оқуш җәриянида өзигә охшаш сәнъәтсөйгүч студентларни топлап, музыка муәллими Һепизәм Һапизова билән бирликтә «Сәбдә» нахша-уссул ансамблини қуруп, шу ансамбльниң бәдиий рәһбири болиду. Пәқәт студентлардин тәркип тапқан мәзкүр ансамбль чоң утуқларға йетиду. Вилайәт даирисидә гастрольларға чиқип, тамашибинлириниң иллиқ алқишиға бөлиниду. Концертлири бирнәччә қетим мәркизий вә йәрлик телевизия каналлирида көрситилиду. 
Т.Қадиров 1988-жили училищени тамамлап, ана жутидики Долата оттура мәктивигә ишқа орунлишиду. 1989 – 1990-жиллар арилиғида «Әмгәк» колхози комсомол комитетиниң кативи хизмитини атқуриду. 2005-жили Алмута шәһиридики «Алматы үздіксіз білім беру» университетиниң тарих факультетини сирттин оқуп тамамлайду. Һәрхил жилларда Ғ.Сәдвақасов намидики Чоң Ақсу оттура мәктивидә, Чонҗа йезисидики политехникилиқ колледжда, «Умнички», «Аяла», «Айгөлек» балилар бағчилирида музыка йетәкчиси болуп ишләйду. Һә, 2021-жилдин бүгүнки күнгә қәдәр, башта тәкитлигинимиздәк, Илия Бәхтия намидики 3-Чонҗа уйғур оттура мәктивидә тарих вә музыка пәнлиридин дәрис бәрмәктә. Анатиллиқ мәктивимиздә сәнъәткә һәвәс бағлиған талантлиқ  оқуғучиларни жиғип, хәлқимизниң миллий саз әсваплирини челишни үгитип кәлмәктә. 
– Немисини йошуримиз, һазир қолиға дутар-тәмбүр алмақтигүр, униң немә екәнлигини билмәйдиған яшлиримиз барчилиқ. Жилдин-жилға миллий саз әсваплиримиз унтулуп, заманивий нахшиларниң көләңгисидә қеливатқанлиғиму аччиқ һәқиқәт. Он икки муқамни яратқан қедимий хәлиқниң әвлади миллий саз-нәғмидин жирақлап кетип бариду. Мошундақ пәйттә қолни қоштуруп қарап олтарсақ болмайдудә, – дәйду бу күнләрдә 60 яшниң даваниға қәдәм ташлиған сәнъәт ишқивази Тохтасун ака Қадиров. 
Униң шагиртлири чоң-чоң сәһниләрдин көрүнүп, узун тарихқа егә сәнъитимизни көпкә тонутмақта. Мәсилән, өткән оқуш жилида шу шагиртлиридин тәркип тапқан «Сәбдә» ансамбли «Өнерпаз болсаң, арқалан» намлиқ балилар иҗадийити конкурс-фестивалиға қатнишип, миллий саз номинацияси бойичә мукапатлиқ иккинчи орунға егә болди. Әгәр шагиртлириниң вә өзиниң йәткән утуқлири йезип чиқсақ, биригә бири улишип кетивериду, әлвәттә. Амма сөз ахирида, аилиси һәққидиму икки еғиз сөз қозғимақчимиз. 
Тохтасун Бәхтахуноғли 1987-жили рәпиқиси Банум Қадирова билән аилә қуруп, балилирини заманға лайиқ тәрбийиләп қатарға қошти. Бу күнләрдә 3 пәрзәндидин 5 нәврә сөйгән бәхитлик ата мәктәптә шагиртлири билән пәхирләнсә, өйидә пәрзәнтлириниң утуғи билән мәғрурлиниду.