• Йеңилиқлар
• 20 Қаңтар, 2017

Қазақстан – Бирләшкән Әрәп Әмирликлири: һәмкарлиқниң асаси – өзара ишәнчә

Өткән йәкшәнбә күни Дөләт рәһбири Нурсултан Назарбаев Бирләшкән Әрәп Әмирликлиригә (БӘӘ) рәсмий сәпәр билән келип, Абу-Даби әмирлигиниң тәхт мирасхори, БӘӘ Һәрбий күчлири Алий баш қоманданиниң орунбасари шейх Муһәммәд бен Заид әл-Наһаян билән учрашти. БӘӘ Һөкүмитиниң «Әл-Мушриф» резиденциясидә өткән учришиш давамида Нурсултан Назарбаев билән шейх Муһәммәд бен Заид әл-Наһаян икки дөләтниң инвестициялик, энергетикилиқ, сода-ихтисадий, мәдәний-гуманитарлиқ саһалардики, шундақла күн тәртивидики муһим мәсилиләрни муһакимә қилди. Мошу кәңәйтилгән тәркиптики музакириләр ахирида бирқатар һөҗҗәтләр имзаланди. Шуниңдин кейин Қазақстан Президенти «Emirate palase» сарийида «Calatrava Crece Corporation» компаниясиниң иҗраий мудири Майкл Калатрава билән учрашти. Сөһбәт давамида компанияниң бизниң дөлитимиз билән узақ муддәткә беғишланған һәмкарлиқ истиқбаллири  муһакимә қилинди. Шу күни Дөләт рәһбири Нурсултан Назарбаевниң қатнишиши билән икки дөләт тиҗарәтчилириниң форуми өтти. Униңда иккитәрәплимә һәмкарлиқни турақлиқ тәрәққий етиватқанлиғи, һәрхил саһалар бойичә һәмкарлиқниң келәчиги зор екәнлиги, бүгүнки форумниң икки дөләтниң Һөкүмәтара комиссиясиниң алтинчи мәҗлисиниң аяқлишиши билән тоғра кәлгәнлиги тәкитләнди. Шундақла жиғинда иккитәрәп бизнес вәкиллириниң өзара тәҗрибә алмаштурушиниң һәрхил йөнилишлири бойичә бирлишип ишләшниң әһмийити, Қазақстан билән БӘӘниң нефть ишләпчиқириш, кичик вә оттура тиҗарәт, космос саһалири бойичә һәмкарлиғиниң һәр икки тәрәп үчүн муһим екәнлиги, БӘӘ тәрипиниң Астанада өтидиған ЭКСПО-2017 көргәзмисигә актив қатнишидиғанлиғи, Президент Нурсултан Назарбаевниң бу сәпири тәрәпләрниң өзара мунасивәтлиригә йеңи күч-ғәйрәт беридиғанлиғи алаһидә тәкитләнди. Өз новитидә, Нурсултан Назарбаев бу учришишниң әһмийитини тәкитләп, Бирләшкән Әрәп Әмирликлири Қазақстанниң Йеқин Шәриқтики әң ишәшлик шериги екәнлигигә тохталди. Дөләт рәһбири Қазақстан-БӘӘ мунасивәтлириниң дайим тәрәққий етиватқанлиғиниң, униң достлуқ вә өзара ишәнчигә асасланғанлиғини ейтти. — Бирләшкән Әрәп Әмирликлири әрәп дөләтлири арисида товар айлиними бойичә Қазақстан үчүн биринчи орунни егиләватиду. Дөләтлиримиз арисидики мунасивәтләрни башқа дөләтләргә үлгә сүпитидә көрситишкә болиду. Бу алий дәриҗидики мунасивәтләр. Ахирқи 25 жил ичидә БӘӘдин Қазақстанға җәлип қилинған инвестиция көләми 2 миллиард АҚШ доллиридин ашти. Қазақстанда БӘӘ капиталиниң қатнишиши билән 200дин ошуқ бирләшкән санаәт орунлири ишләватиду. Улар йеза егилиги, металлургия, энергетика саһасини өз ичигә алиду, — деди Дөләт рәһбири. Униңдин ташқири, Президент икки дөләтниң ядролуқ энергетикиси саһаси бойичә мунасивәтлириниң тәрәққий етиватқанлиғини ейтип, Қазақстанниң уран чиқириш бойичә дунияда иккинчи орунни егилишигә тәсир қилғанлиғини тәкитлиди. Бу саһадиму Қазақстан — БӘӘ һәмкарлиғиниң ихтидари зор. Шуниң билән биллә Дөләт рәһбири Қазақстанниң келәчәктә дуниядики тәрәққий әткән 30 дөләтниң қатариға кириш вәзиписи турғанлиғини ейтип, бу мәхсәткә йетиш үчүн Қазақстанда тиҗарәт үчүн қолайлиқ шараитлар яритилғанлиғини тәкитлиди. Һазир дунияниң 56 дөлитиниң гражданлири Қазақстанға визисиз келидиғанлиғини тәкитлигән Президент, уларниң арисида БӘӘниңму бар екәнлигини, бу, өз новитидә, икки дөләтниң өзара һәмкарлиғиниң мустәһкәм екәнлигини көрситидиғанлиғини ейтти. Мәлумки, Қазақстан билән Бирләшкән Әрәп Әмирликлири арисидики дипломатиялик мунасивәтләр 1992-жили 1-октябрьдин башланған. БӘӘниң Қазақстандики әлчиханиси 2005-жили сентябрь ейидин башлап ишләватиду. Бизниң елимизниң БӘӘдики әлчиханиси болса, 2006-жили сентябрьдә ечилған. Қазақстан Президенти Нурсултан Назарбаев мошу кәмгичә Бирләшкән Әрәп Әмирликлиригә рәсмий вә иш бабидики сәпәрләр билән он икки қетим кәлгән. Шундақла Бирләшкән Әрәп Әмирликлириниң Президенти шейх Халифа бен Заид әл-Наһаян Қазақстанға сәккиз қетим кәлгән. Бүгүнки таңда Бирләшкән Әрәп Әмирликлири биз үчүн муһим вә ишәшлик шерик. Һәр икки тәрәп бир-биригә һөрмәт билән қарап, умуммәнпийәт үчүн өз мунасивәтлирини кәңәйтмәктә. Мошу һәмкарлиқниң бир мисали сүпитидә, БӘӘниң елимиз үчүн чоң инвестор болуватқанлиғини тәкитләш купайә. Мәсилән, ахирқи мәлуматлар бойичә, 2005 — 2016-жиллар арилиғида бу дөләттин Қазақстанға беваситә 2 миллиард доллар көләмидә инвестиция җәлип қилинған, шундақла Қазақстандики иҗтимаий объектларниң қурулушиға БӘӘ тәрипидин пайизсиз асаста 100 миллион АҚШ доллири җәлип қилинмақчи. *** Дүшәнбә күни Дөләт рәһбири Нурсултан Назарбаев Бирләшкән Әмирликлири рәһбириниң тәкливи билән Абу-Даби шәһиридә өткән  юбилейлиқ Х дуниявий «Келәчәк энергияси» саммитиға қатнишип, сөз сөзлиди. Уюштурғучилар бу саммитни келәчәкниң концепцияси дәп атайду. Чүнки бу йәрдә келәчәк электр энергиясини ишләпчиқириш вә нәтиҗидар пайдилиниш мәсилилири муһакимә қилиниду. Бу саммитта йеңиланған энергия мәнбәлири базириниң әһвалини баһалаш, йеңиланған энергия мәнбәлири билән экологиялик таза технологияләрни пайдилиниш вә уларға инвестиция селиш, климатниң өзгиришигә мунасивәтлик муһим энергетикилиқ мәсилиләрниң һәл қилиш йоллири муһакимә қилиниду. Саммитта Дөләт рәһбири, биринчи новәттә, мошу жиғинға тәклип қилған дөләтләрниң рәһбәрлиригә вә уюштурғучилириға тәшәккүр изһар қилди.