• Баш муһәррир минбири
• 05 Қазан, 2017

Көргән күнимизни унтумайли

Биз, уйғурлар, әзәлдинла өм, инақ хәлиқ. Болупму бешимизға күн чүшкәндә, һисдашлиқ билдүрүп, бир-биримизниң қайғусини бөлүшүшкә дайим тәйяр турумиз. Йеқинда Алмутидики миллитимиз вәкиллири зич яшайдиған мәһәллиләрниң биридә уйғур җамаәтчилигиниң ихчам баш қошуши болуп өтти. Жиғилғанларниң һәммиси «миллитим, хәлқим» дәп җан көйдүрүп жүргән адәмләр. Уларниң арисида сирттин кәлгән, җәмийәтлик ишларға һечқандақ мунасивити йоқ бир йочун җуган олтиратти. Арилиқта у сөз новитини елип, буниңдин бираз вақит илгири пәрзәндиниң еғир ағриққа дучар болғанлиғини, шу пәйттә мошу йәрдә олтарғанларниң күчи билән топланған мәбләғ һесавиға, балисиниң чәт әлдә давалинип қайтқанлиғини ейтип, сахавәтлик инсанларға чәксиз миннәтдарлиғини билдүрди. Җуган бу ойини рус тилида изһар қилди. Кейинки натиқ — пүткүл аңлиқ һаятини хәлиқ мәнпийитигә беғишлиған, йеши йәтмиштин алқиған ақсақал гәпара байиқи аялға қарап: «Бу йәргә миннәтдарлиқ билдүрүш үчүн алаһидә қәдәм тәшрип қилғиниңизға рәхмәт. Өзиңиз уйғур екәнсиз. Бир-икки еғиз сөзни ана тилимизда ейтсиңиз тоғра болаттимекин» дәп қалди. Мөтивәр бу пикрини мәдәнийәтлик түрдә, наһайити силиқ-сипайә изһар қилди. Шуниңға қаримай, һелиқи сиңлимиз, худди қайнақ суға олтиривалғандәк, орнидин ирғип турдидә, ақсақалға нәпрәт билән бир қарап қойди вә аччиғида ишикни җалаққидә йепиветип, чиқип кәтти. Бу йәрдә мөтивәр яман параң қилғини йоқ. Ойидики һәқ сөзни ейтти. Мундақ әһвалда сиңлимиз еғир-бесиқлиқ көрситип, кичиккинә тәнқитни сәмимий қобул қилғини хоп еди. Дадисидин чоң, бовисидәк адәмниң гепи яқмиған һаләттиму, өзини бесип, азирақ сүкүт сақлиса болатти. Һәр һалда жиғинда өзиниң бешиға еғир күнләр чүшкәндә, жут арилап, өйму-өй кирип, ианә топлиған сахавәтлик инсанлар — жигитбашлири, ханим-қизлар олтиридудә! Сиңлимиз әшуларниң һөрмитини қилип болсиму, сәвирчанлиқ көрситиши керәк еди. Әпсус... Мошу вақиәдин көп өтмәй, Алмута әтрапидики йезиларниң биридә туридиған кона тонушумни учритип қалдим. У мундақ бир әһвални ейтип қалди. Буниңдин хелә жиллар илгири бир жутдишиниң өйигә өрт кәткәндә, пүткүл жут болуп ярдәм қолини суниду. Һелиқи аилә әшу мәбләғ һесавиға аз вақит ичидила өй-маканини, қора-җайини әслигә кәлтүрүвалиду. Һә, бүгүнки күндә болса, улар йезидики турмуш-әһвали әң яхши аилиләрдин һесаплинидекән. Өткәндә хошна жуттики башқа бир аилә нәқ шундақ паҗиәгә учрайду. Униңғиму йәнә шу җай-җайлардики сахавәтлик адәмләр қолидин кәлгиничә һисдашлиқ билдүриду. Шу мәзгилдә жигитбеши өй арилап жүрүп, биз жуқурида гәп қилған аилигә мураҗиәт қилиду. Өз вақтида нәқ мошундақ тилсиз йеғидин зәрдап чәккән ғоҗайин мундақ әһвалда биринчиләрдин болуп мәйданға чиқишниң орниға, бир тийинму берәлмәйдиғанлиғин ейтип, жут башқуруватқан инавәтлик акимизни қуруқ қол чиқириветиду. Буниңға немә дәйсиз? Әзир қериндашлар! Һәммимиз  меһман сүпитидә яшаватқан бәшкүнлүк бу аләмдә инсаний пәзиләтлиримизни, бир-биримизгә болған меһир-шәпқитимизни йоқатмайли. Ундақ иш қолумиздин кәлмисә, әң болмиғанда, көргән күнимизни болсиму унтумайлидә...