• Йеңилиқлар
• 15 Ақпан, 2018

Һөкүмәтниң кәңәйтилгән мәҗлиси

Өткән җүмә күни Астанада Дөләт рәһбириниң рәислигидә Һөкүмәтниң кәңәйтилгән мәҗлиси өткүзүлүп, униңға Қазақстан Җумһурийити Парламенти Сенати вә Мәҗлисиниң рәислири, Премьер-Министр, Дөләт кативи, Президент Мәмурийитиниң рәһбири, Һөкүмәт әзалири, Астана, Алмута шәһәрлири вә вилайәтләрниң һакимлири, беваситә Қазақстан Президентиға һесават беридиған мәркизий дөләт органлириниң рәһбәрлири қатнашти.Нурсултан Назарбаев мәҗлисни ечип, бир жилда мәмликәт тәрәққиятида қолға кәлтүрүлгән нәтиҗиләргә тохтилип, дөләт вә саһалиқ программиларни әмәлгә ашурушниң муһим екәнлигигә диққәт ағдурди. Мәҗлистә Премьер-Министр Бақытжан Сағынтаев, малийә министри Бақыт Султанов, Миллий банк рәиси Данияр Ақышев, Премьер-Министрниң орунбасари Асқар Жумағалиев, «Атамекен» Миллий тиҗарәтчиләр палатиси башқармисиниң рәиси Асқар Мырзахметов, Қарағанда вилайитиниң һакими Ерлан Қошанов вә Қизилорда вилайитиниң һакими Қырымбек Көшербаев сөзгә чиқти. Дөләт рәһбири орунланған вәзипиләрниң нәтиҗилири тоғрилиқ гәп қилип, банк секторидики проблемиларға, рәқәмләштүрүш программисиниң мәхсәтлирини чүшәндүрүш, бюджет мәблиғини назарәт қилиш, назарәт қилғучи дөләт органлириниң кичик вә оттура тиҗарәт субъектлирини тәкшүрүшни қисқартиш мәсилилиригә диққәт ағдурди. Нурсултан Назарбаев һесаватларни тиңшап, Һөкүмәтниң, Миллий банкниң вә регионлар һакимлириниң ташқи амилларниң турақсизлиғи шараитида мәмликәт тәрәққиятиниң турақлиқ көрсәткүчлирини қолға кәлтүрүш бойичә ишини иҗабий баһалиди. Қазақстан Президенти шуниң билән биллә илгири қобул қилинған программилиқ һөҗҗәтләрни орунлашниң нәтиҗидарлиғини ашурушниң вә бөлүнгән бюджет мәблиғини пайдилинишниң зөрүр екәнлигини атап көрсәтти. – Дунияниң тәрәққий әткән 30 мәмликитиниң қатариға кириш үчүн паал ишләш керәк. Барлиқ программилиқ һөҗҗәтләр вә қанунларға тегишлик түзитишләр қобул қилинди. Институционал ислаһатлар әмәлгә ашурулуватиду. Биз Үчинчи йеңилашни елан қилип, ихтисатни рәқәмләштүрүшкә кириштуқ. Тәрәққиятни чапсанлитиш зөрүр, – деди Нурсултан Назарбаев. Индустрияләштүрүш Дөләт рәһбири индустрияләштүрүш жиллирида мәһсулат ишләш сектори көрсәткүчлириниң өскәнлигини тилға елип, униң ихтисаттики үлүшини көпәйтиш чарилирини көрүшни тапшурди. Қазақстан Президенти униңдин ташқири ишләпчиқиришқа илғар технологияләрни җарий қилиш вә карханиларниң экспортқа мәһсулат чиқиришини ашуруш мәсилилиригә тохталди. Биринчи новәттә, илғар технологияләрни җарий қилип, экспорт мәһсулатини чиқириватқанларға дөләт тәрипидин қоллап-қувәтләш керәк. Мәһсулатни ишләш санаитиниң сүръәтлик өсүшини тәминләш бойичә хелә актив чариләр зөрүр, – деди Нурсултан Назарбаев. Дөләт рәһбири әмәлдики мәхсус ихтисадий зониларниң нәтиҗидарлиғини үгинишни тапшурди вә мундақ йеңи қурулумларни қурушни вақитлиқ мәнъий қилди. Мәҗлис давамида шундақла нефть-газ секторидики мәһсулатни қайта ишләш вә «Самрұқ-Қазына» Миллий паравәнлик фондини өзгәртиш мәсилилири муһакимә қилинди. Нефть вә газни қайта ишләш муһим йөнилиш болуп һесаплиниду. Униң үстигә мәмликәтни йеқилғу билән тәминләш мәсилиси дайим пәйда болуватиду. Һәтта үч завод йеңиланғандин кейин Қазақстанда йеқилғу-майлаш материаллириниң тапчиллиғи пәқәт үч-төрт жилғила толуқтурулмақта. 2009-жилдила маңа интеграцияләнгән газ-химия комплексини селиш планлири тоғрилиқ доклад қилған еди. Шуниңдин кейин лайиһиниң баһаси 6 миллиард доллардин 9 миллиардқичә өсти. Уни тамамлаш қәрәли 2016-жилдин 2024-жилға қалдурулди, – деди Қазақстан Президенти. Нурсултан Назарбаев «Самрұқ-Қазына» Миллий паравәнлик фондини башқуруш кеңишиниң қарап чиқишиға Фондни өзгәртишниң түзитилгән стратегиясини вә программисини тәвсийә қилишни тапшурди. «Нұрлы жол» дөләт программиси Дөләт рәһбири автомобиль йоллири қурулушиға бөлүнгән мәбләғни пайдилинишниң нәтиҗидарлиғини назарәт қилишниң зөрүр екәнлигини атап көрсәтти. Қазақстан Президенти биринчи новәттики әмәс җумһурийәтлик йоллар үчүн көздә тутулған хираҗәтни қайта әвәтиш һесавиға регионларара вә наһийәләрара йоллар селишниң муһим екәнлигигә диққәт ағдурди. «Нұрлы жер» дөләт программиси Нурсултан Назарбаев регионларда турушлуқ өй қурулушиниң нәтиҗилиригә тохтилип өтти вә дөләт программисини буниңдин кейин әмәлгә ашуруш механизмлирини қайта қарап чиқишни тапшурди. Кейинки икки жилда турушлуқ өй қурулушиға дөләт тәрипидин 550 миллиард тәңгә бөлүнди. Униң үстигә мошуниң һәммиси һакимлар мәшғул болуватқан қурулушни уттур мәбләғ билән тәминләшкә әвәтилди. Боһран жиллирида бу өзини ақлиди. Бирақ әнди нәрқ механизмлирини пайдилинишқа көчүш керәк. Қурулушни банклар мәбләғ билән тәминләп, Һөкүмәт, Миллий банк вә һакимлар болса, турушлуқ өй баһасини әрзәнлитиш үчүн шараит яритиши шәрт. «100 ениқ қәдәм» Милләт планини әмәлгә ашуруш Қазақстан Президенти Һөкүмәткә мәһсулатни чәттин кәлтүрүш вә тәкшүрүватқан тәкшүрүш-назарәт органлириниң санини қисқартиш бойичә электронлуқ декларацияләшни җарий қилиш мәсилилирини назарәт астиға елишни тапшурди. Нурсултан Назарбаев униңдин ташқири «Бирпүтүн мәһсулат сетивалғучи» үлгисини җарий қилишниң вә электр энергиясиниң баһасини төвәнлитиш мәхситидә регионлуқ электр тармақлири компаниялирини бирләштүрүшниң кетип беришиға тохталди. Дөләт рәһбири шундақла Премьер-Министрға трансмиллий компанияләрни мәһсулатни қайта ишләш секториға җәлип қилиш ишини назарәт қилишни тапшуруп, униңда «Казах Инвест» вә «Казах Экспорт» компаниялириниң муһим роль ойнаватқанлиғини тәкитлиди. Мәҗлис давамида шундақла аграр-санаәт секторидики лайиһиләрни әмәлгә ашурушқа инвесторларни җәлип қилиш вә «Астана» Хәлиқара малийә мәркизиниң ишини башлаш мәсилилири муһакимә қилинди. Қазақстан Президенти шуниң билән биллә өз иши билән бәнт аһалиниң проблемилириға вә униң мәҗбурий иҗтимаий медицинилиқ ғәмсизләндүрүш программисиға қатнишишиға тохталди. Саламәтликни сақлаш саһасини әхбаратландуруш проблемиси ислаһатларни арқиға созушниң йәнә бир сәвәви болуп һесаплиниду. Мошу кәмгичә электронлуқ саламәтлик паспортлири йоқ, дохтурлар һөҗҗәткә бағлиқ ишларни қәғәз арқилиқ жүргүзүватиду. Җайлардики медицина тәшкилатлири компьютер вә Интернеттин пайдилиниш билән начар тәминлиниватиду. Бу һакимларниң җавапкәрлик зониси, – деди Дөләт рәһбири. Җәмийәт аң-сәвийәсини йеңилаш Нурсултан Назарбаев айрим регионлар рәһбәрлириниң программини әмәлгә ашурушқа шәклән вә системисиз яндишиватқанлиғини тәкитлиди. Қоюлған вәзипиләрни әмәлгә ашуруш үчүн өзлириниң барлиқ имканийәтлирини пайдиланмайватқан регионлар бар. Җәмийәт аң-сәвийәсини йеңилаш бир жил билән чәкләнмәйду. Бу системилиқни вә йеңи усулларни турақлиқ издәшни тәләп қилидиған узақ муддәтлик иш, – деди Қазақстан Президенти. Кеңәшмә давамида шундақла қазақ тилини латин графикисиға көчириш мәсилилириму муһакимә қилинди. Қанунниң үстүнлүгини тәминләш вә коррупциягә қарши күришиш Қазақстан Президенти мәнпийәтдар дөләт органлириға җинаий җәриянниң тәқипләш чарилирини төвәнлитиш вә уни инсанпәрвәрләштүрүш йолини давамлаштурушни тапшурди. Нурсултан Назарбаев системилиқ алдини елиш чарилирини көрүшниң коррупциягә қарши күришиштики асасий вәзипә болуши керәклигини тәкитлиди. Пәқәт кейинки икки жилдила икки миңдин ошуқ лавазимлиқ шәхс коррупция үчүн җинаий җавапкәрликкә тартилди. Уларниң арисида министрлар вә барлиқ дәриҗиләрдики һакимлар, идариләр рәһбәрлири бар. Җүмлидин сотта сабиқ миллий ихтисат министриға, «Казахавтодор» карханисиниң баш мудириға мунасивәтлик җинаий ишлар қариливатиду. Системилиқ алдини елиш чарилирини көрүш коррупциягә қарши күришиштә асасий вәзипә болуши керәк, – деди Қазақстан Президенти. Мәҗлисниң ахирида Дөләт рәһбири бийилқи Мәктүпниң барлиқ йөнилишлирини әмәлгә ашурушниң муһим екәнлигини атап көрсәтти вә һәрбир рәһбәрниң уларниң әмәлгә ашурулуши үчүн җавапкәр екәнлигини тәкитлиди. Мәктүптә мән Төртинчи санаәт инқилави шараитида он ениқ вәзипини қойдум. Президент Мәмурийити, Һөкүмәт, Парламент, һакимлар, «Атамекен» Миллий тиҗарәтчиләр палатиси вә миллий холдинглар тегишлик ишни қанат яйдуруши керәк. Бүгүн мән йәнә бирқатар проблемилиқ мәсилиләрни қойдум, уларниму һесапқа елиш зөрүр. Жүргүзүлүватқан конституциялик ислаһатлар вә мурәккәп геосәясий вәзийәт шараитида биз һәммимиз паалийәтчанлиқ көрситип, бирлишип ишлишимиз шәрт, – дәп хуласилиди Нурсултан Назарбаев.