• Кәсипдаш һәққидә сөз
• 06 Мамыр, 2019

«Өткән өмрүмгә өкүнмәймән»

Бәхтишат СОПИЕВ, «Уйғур авази» Журналист вә балилар шаири Мухтәр Абдрахманов «Көңлүмгә йеқин кишиләр», «Қәлбим төридики адәмләр» намлиқ икки китапниң муәллипи. У өз паалийитини Челәк наһийәлик «Әмгәк туғи» гезитидин башлиғачқиму, асасән йеза адәмлири һәққидә язди. «Коммунизм туғи», (һазирқи «Уйғур авази») гезитиға ишқа йөткәлгәндиму, аддий адәмләрниң һаятини йорутушқа тиришти. Ишқа дайим күлүп кирип келидиған Мухтәр акиниң аримиздин кәткинигә мана, һәш-пәш дегичә, төрт жил болди. Әгәр у һаят болса, май ейида 80 яшқа кирәтти. Биз, журналистлар, башқилар һәққидә язимиз. Һә, бизниң һаятимизғиму қизиқидиғанлар бар болса керәк. Шәхсән мени Мухтәр акиниң аилисидә қандақ адәм болғанлиғи қизиқтуриду. Бу һәққидә униң рәпиқиси Маһинур һәдидин сорап билмәкчи болдум. Маһинур һәдә, худди Мухтәр ака охшаш, ақкөңүл аял екән. У йолдиши һәққидә өзиниң ойлирини очуқ изһар қилди. Униң ейтқанлириға қариғанда, кәсипдишимиз һәққидә билидиғинимиздин, билмәйдиғинимиз көп екән. Көңүлгә йеқин кишиләр – Мухтәр акиниң көңлигә йеқин кишиләрни сизму яхши билсиңиз керәк, – соридим Маһинур һәдидин. – Раст, Мухтәрниң арилашмайдиған адими йоқниң орнида еди. Мениң аиләм биләнму йеқинчилиқ қилатти, дәп күлди Маһинур һәдә. – Тохтаң, бу йәрдә бир сир бар охшимамду?! – Һечқандақ сир йоқ. Мән акаңларниң үчинчи аяли. Униң Шәмшинур, Бибинур исимлиқ аяллири болған. Һәр иккилиси вапат болуп кәтти. Биринчисидин бир оғли бар. У худди союп чаплап қойғандәк Мухтәргә охшайду. Иккинчисидин үч қизи бар. Һәммиси билән арилишип туримән. Мухтәрни Челәктин башлап яхши билимән. У мениң йолдишим вә қейинатам билән илпәтчилик қилған. Челәктә турғанда өйүмизгә пат-пат келидиған. Алмутиға көчүп кәлгәндиму хошна болуп қалдуқ. Мән оттуздин ашқанда тул қалдим. Бибинурму һаяттин өтти. Йолдишимдин кейин йәттә жил олтардим. Бир күни у: «Маһинур, балиларни биллә чоң қилсақ» дәп қалди. Қарши болмидим. Балиларму «хоп» болушти. «Сениң-мениң» демәй, оттуз жил биллә турдуқ. Мухтәрдә үч қиз, мениң икки қиз, бир оғул еди. Өмримиздә балиларниң арисиға кирип җедәл қилмидуқ. Раст, аилә болғандин кейин вақиришаттуқ. Униң мүҗәзи наһайити «иштик» болидиған. Амма аччиғидин чапсан қайтатти. Әң яхшиси, һарақ ичмәтти. Бәзидә униң кәспигә мунасивәтлик урушуп қалаттуқ. Журналист әмәсму, пат-пат сәпәргә кетәтти. Аял киши болғандин кейин: «Нәдә болдуң?», «Қәйәрдә қондуң?» дегән гәпләр болидиғу. У бәзидә маңа җавап бәрмәй йеңәтти. Һәр иккилимиз балиларға һөрмәт билән қаридуқ. Оғлум айлиқ қалғачқа, Мухтәрни «дада» дәп өсти. Амма рәһимсиз әҗәл оғлумизни буниңдин алтә жил бурун аримиздин елип кәтти. Униңдин икки нәврәм бар. Бири – Дилинур. Өзәмниң қолида туриду. Бовисиниң сөйүмлүк нәвриси еди. Иккиси кечә-күндүз айрилматти. Мухтәр Дилинурниң тойини көрүшни арман қилатти. «Тойини қилип, униңға көңлүмгә йеқин кишиләрни тәклип қилимән» дәйдиған. Арминиға йәтмәй кәтти... Иккимиз он бәш нәврә, икки чәврә сөйдуқ. Қәлб төридики инсанлар – Мухтәр акиниң қәлб төридики инсанларчу, улар кимләр? – Мухтәр ағинилирини наһайити әтивалайдиған. Өзи Маливайда туғулуп өссиму, Уйғур, Панфилов наһийәлиридиму, Алмутидиму ағинилири көп еди. Һелиму ядимда, Камил Василов, Камил Өмәров, Абдрим Мутәллип исимлиқ кәсипдаш ағинилири һаяттин өткәндә «Мениң ағинилирим» дегән мавзуда жиғлап олтирип мақалә язди. Биз Горный Гигант мәһәллисиниң жут-җамаәтчилиги билән арилишаттуқ. Мухтәрниң у йәрдиму һөрмити үстүн болди. Мәзкүр мәһәллидики Абдуллам Абдрахмановниң аилиси билән бәкму йеқин өтти. Униң қизи Шәмшиқәмәр Абдрахманова Мухтәрниң йәтмиш яшлиқ тәвәллудини өткүзүп бәрди. Иккимизни баштин-аяқ кийиндүрди. Буни, биринчидин, Мухтәрниң аброй-һөрмитиниң үстүнлүги, иккинчидин Абдурахмановлар аилисиниң сәмимий һөрмити дәп чүшинимән. Мухтәр тәвәллудиға әң йеқин болған йәтмиш адәмни тәклип қилип, «Силәр мениң қәлбим төридики инсанлар» дегини һелиму ядимда. Бәзидә адәмләр һаяттин өткәндин кейин унтулуп кетидиғу. Мухтәр қайтиш болуп, көп өтмәй бир киши кәпту. Өзини “челәклик Мәһәмәтҗан Савутов” дәп тонуштурди. Жүригидә оти бар, сахавәтлик инсан екән. У яқ унумиғинимизға қаримай, Мухтәрниң қәбригә хатирә таш қоюп, қоршап бәрди. Мошуларға қарап, «йолдишим өмрини бевақит өткүзмигән екән» дәп ойлаймән. Мәнму униң билән өткән өмрүмгә өкүнмәймән.