• Тәнтәнә
• 15 Қаңтар, 2020

“Үмүт билән яшаймән”

Рашидәм РӘҺМАНОВА, «Уйғур авази» Заманивий шеирийитимизниң ярқин намайәндиси, көрнәклик шаир, Әмгәкчиқазақ вә Уйғур наһийәлириниң Пәхрий граждини Җәмшит Розахуновниң 70 яшлиқ тәвәллуди шаирниң туғулған жути – Байсейит йезисидики Исмайил Тайиров намидики уйғур оттура мәктивидә «Үмүт билән яшаймән» мавзусида тәнтәнилик рәвиштә нишанланди. Бу күни мәктәп бенаси сиртидин башлап та акт залиғичә Җ.Розахуновниң тәрҗимиһали, паалийити вә иҗадийитидин дерәк беридиған стенд, плакатлар билән безәлди. Кәч һәм балилар вә яшлар, һәм чоң оқурмәнлириниң дилиға йол тапалиған сөйүмлүк шаиримизниң балилиғи әкис етилгән сәһнә әсәридин башланди. Җәмшит Розахуновниң обризидики оқуғучи шаир һаятидики муһим вақиәләрни рәт-рети билән һекайә қилип бәрди. Сөзсизки, мошу вақитта залда олтарған барлиқ меһманларниң көз алдида Җәмшит акиниң гөдәк, балилиқ вә студентлиқ дәври, яш хадим ретидә ишқа кириши, салаһийәтлик дөләт хадимиға айлиниши, тәшкилатчанлиқ қабилийити жуқури рәһбәр болуп йетилиши, җошқун илһами түпәйли кечиләрни таңларға улиған шаирниң қияпити гәвдиләнди. Мәктәп оқуғучилири вә муәллимлири Җәмшит Розахуновниң һәрхил мавзуларға йезилған шеирлирини ядқа оқуғанда болса, меһманларниң хиялән шаир китаплирини йәнә бир қетим варақлап өткәнлиги, талашсиз. Кәч давамида Җәмшит Розахуновниң 70 яшлиқ тәвәллудиға бенаән мәктәптә өткән айлиқ йәкүни елан қилинип, «Җ.Розахуновниң шеирлирини ипадилик оқуш», «Җ.Розахуновниң әсәрлирини сәһниләштүрүш» вә башқиму конкурсларниң ғалиплири шаир қолидин мәхсус дипломларни алди. Новәт кәч меһманлириниң тәбрик сөзлиригә берилди. Бартоғай йеза округиниң һакими Талғат Өмирбеков Җәмшит Розахуновниң тәрҗимиһали, ана жути, ели үчүн қилған ишлириға тохталди. Шаирниң, һәқиқәтәнму, Әмгәкчиқазақ наһийәсиниң, Байсейит йезисиниң пәхри екәнлигини алаһидә тәкитләп, округ турғунлири намидин шаирниң үстигә чапан япти. Әмгәкчиқазақ наһийәлик Уйғур этномәдәнийәт мәркизи рәисиниң орунбасари Майдин Абдуллаев Җәмшит акини наһийәниң барлиқ жутлири вә җамаәтчилиги намидин қизғин тәбрикләп, изгү тиләклирини билдүрди. Новәттики натиқ, тонулған шаир, пешқәдәм журналист Абдуғопур Қутлуқов болди. – Бүгүн Байсейитқа келип, көңлүм әҗайип көтирилип қалди, – дәп сөзини башлиди шаир. – Чүнки, бу йеза мениңму жутум, мошу йезида яшап, униң сүйини ичиш маңиму несип болған. У вақитларда Җәмшит бала еди. Мәнму әллик жил бурун Байсейитқа болған муһәббитимни шеирға қатқан едим. Талай улуқ шаирлар чиққан йезиниң пәрзәнди Җәмшит инимниң шеирлириниң асасий қисмиму ана жути – гөзәл Байсейит һәққидә екәнлиги бекар әмәс. Чүнки, бу һәқиқәтәнму интайин әтивалиқ йеза. Әнди Җәмшитниң иҗадийитигә кәлсәк, өзиниң есил шеирлири билән хәлқимизниң алдинқи қатарлиқ шаирлириниң қатаридин орун алди. Униң әсәрлирини дунияйүзиниң уйғурлири сөйүп оқуйду. Башқа тилларға тәрҗимә қилинғанлириму аммибаплиққа егә. Шуңлашқиму уни дунияға тонулған шаир дәп ейтишқа толуқ асас бар. Өз новитидә қорамлиқ шаир, пешқәдәм устаз Әкрәм Садиров инисидәк болуп кәткән шаир билән өткүзгән есил дәмләрни әсләп, һазир уйғур шеирийитидә сөзни сехиргә, шеирни һекмәткә айландуруватқан шаирлиримизниң бири – Җәмшит Розахунов екәнлигини мәмнунийәт билән тәкитлиди. “Улуқ Абай «Шеир – сөзниң падишаси» дәп ейтқинидәк, сөзиниму, шеириниму, өзиниму улуқлашқа лайиқ шаир – Җәмшит! – дегән пикирни ейтти кейинки натиқ, шаир Муһәммәтимин Обулқасимов Җ.Розахуновқа беғишлиған «Дуа қил, хәлқим!» шеирини оқуп бәрди. Андин сәһнигә чиққан Қ.Ғоҗамияров намидики дөләт академиялиқ Уйғур музыкилиқ-комедия театри «Нава» ансамблиниң нахшичиси Фируза Җалалова Җәмшит Розахунов тәвәллудиниң – уйғур музыка сәнъитиниң мәйрими екәнлигини тәкитләп, театр коллективиниң соғисини тапшурди. Шундақла шаирниң балилиқ дәвридин биллә өскән дости, жутдиши Һакимҗан Гүлиев, алим, шаир, журналист вә язғучилар Алимҗан Тиливалди, Шәмшидин Аюпов, Шөһрәт Мәсимов, Руслан Арзиев, Шавкәт Нәзәров вә башқиларму изгү тиләклирини билдүрди. Ахирида Җ.Розахуновниң мәктәптики устази Зиләмхан Һасамдинова, Байсейит йезисиниң жигитбеши Ғлаждин Һосманов вә И.Тайиров намидики мәктәпниң мудири Илияр Нурхалиқов Җәмшит акиниң аңлиқ һаятини туғулуп өскән жутиға беғишлап, пәрзәнтлик вә шагиртлик борчини ада қилғини үчүн миннәтдарлиқ билдүрүп, рәпиқиси Тохтигүл Шавдинова иккисигә һөрмәт көрситип, үстигә чапан япти. Новитидә сөз алған Җәмшит Розахунов жирақ-йеқиндин кәлгән барлиқ меһманларға, кәч уюштурғучилириға миннәтдарлиғини изһар қилди. Әмгәкчиқазақ наһийәси. Алмасбек Дуа қил, хәлқим! Қайси әл бешиға чүшсә дәрт-қисмәт, Асарәт дәстидин аһ урса Вәтән. Тиләнгән һур заман қуллуққа нисбәт, Җәһәннәм қәбридә көйәр җан вә тән. Алвунға айланса тәзгән адаләт, Туманда тунҗуқса бәзгән истиқбал. Сәһрада сәрсанә кәзгән саадәт, Һилал Ай өртинәр – мәҗруһ Истиқлал! Өртинәр зимину көйәр тағу-таш, Ниҗатлиқ юлтузи – көчкән бир амәт. Матәмниң либасин кийип һәм қуяш, Милләтниң бешиға чүшәр қиямәт. Җанпида болуш шәрт шунда һәр адәм, Әзәлдин батурлуқ – әң улуқ хисләт. Әл дегән ақилға яр болса аләм, Һәқ сөйгән шаирда илаһий һиммәт. Әләмгә айлинар у тутқан қәләм, Қан билән пүтүлгәй нурлуқ Җәңнамә. Аллаһтин һидайәт, ақилдин – кәрәм, Батур әл тапқуси түмән әлламә. Улуғвар үч хисләт – Тәңирдин тартуқ, Җәмшитниң вуҗуди – муқәддәс Вәтән. Йол шәйъи вәтәну милләттин артуқ, Садақәт һәм сөйгү аңа хас вә тән. Җәмшитниң тилидин төкүлгәндә дур, Сәһраға от чүшәр, ташқа кирәр җан. Ойғақ қәлб инсанниң ели азат-һур, Мәртликкә бир тимсал, әсли, шәрәп-шан. Җәмшитниң тилидин төкүлгәндә сөз, Бир Ниҗат юлтузи көрситәр җамал. Таң күтүп тәлмүргән түмән һарғин көз, Бевапа дуниядин издәйду амал. Җәмшитниң тилидин төкүлгәндә гәп, Җаһилға аң кирәр, мәнқусқа – ғайә. Бепәрва җанлардин әлгә немә нәп, Бемәсләк хаинлар – бир қара сайә... Җәмшитниң ағзидин төкүлсә кәлам, Уйғурниң өзлүги болғуси аян. Әсирләр қойнидин йоллиған сәлам, Җәңгивар әҗдатлар роһи намаян. Һә, Җәмшит сөзлисун – Ай болуп минбәр, Аңлисун адәмзат, тиңшисун Тәңри. Һәсәттин өртәнсун әлгә яв кимләр, Илаһий бир һөкүм – шаирниң әмри. Һә, шаир сөзлисун, қулақ сал, хәлқим! У – сениң авазиң, у – сениң дәрдиң. Милләтниң тәғдири етилсә тәлқин, У – сениң номусиң, у – сениң қәдриң! Һә, шаир сөзлисун – ақил һәм батур, Әзраил көзигә оқтәк қадалған. Аһ билән һәмнәпәс һәр бәнду һәр қур – Җан болуп қуюлған нурдин яралған. Шаирлар шаһи бил – Җәмшит Розахун, Һәр сөзи – Аллаһтин инайәт, бәлким. Хизир бол, оғлуңға Аби-һаят сун, Өмригә дуа қил, дуа қил, хәлқим, Амин! Үч хисләт – батурлуқ, ақиллиқ вә шаирлиқ.