• Мөтивәрләр
• 23 Маусым, 2021

Қәлби дәрия инсан

Адәмләр күндилик турмуш һәләкчилигигә гириптар болуп, өзиниңла ғемини ойлап, сәрасимға чүшүп қалған бүгүнки замандиму сәвир-тақитини йоқатмай, вәзийәткә аңлиқ қарайдиған, келәчәк әвлат алдидики инсаний борчини адил атқурушқа тиришидиған тәмкин адәмләрниң барлиғи, әлвәттә, көпчиликни хошал қилиду. 85 яшниң үзини көргән жут мөтивәри Әхмәтҗан Мәмәтияровму көпчилик қатарида яш әвлат дуч кәлгән қийинчилиқларни йеңишкә қәтъий ирадисини, келәчәккә болған қизғин ишәнчисини сәрип қилишни билди.
– Йешиң улғайғансири, йениңда йеқин көридиған кишиләрниң бәзән йолиға қарайдиған болуп қалидекәнсән, – дәп сөзини башлиди мөтивәр.– Мениң балилиқ вә яшлиқ дәврим қийинчилиқ — әшу бизниң бешимизға кәлгән апәтлик уруш жиллириға тоғра кәлди. Қосиғиң бир күн тоқ болса, икки күн ач өтидиған. Дадам Турсун, анам Гөһәрбүвиниң Таштиқара йезисидин мошу Заря Востока мәһәллисигә көчүп келишигә кичик анамниң оғли, шаир вә мәрипәтчи Исмайил Саттаров сәвәпчи болған екән. Мән болсам, мошу диярда 1936-жили туғулған екәнмән. Улуқ Вәтән уруши башланғанда, биринчиләр қатарида дадамму җәң мәйданиға атланди. Бизниң жутумиздин 200гә йеқин адәм уруш мәйданиға кәткән. Уларниң тәң йеримидин ошуғирағи  қайтип кәлмиди. Апам болса, совхоз етизлиғида әтидин та кәчкиргичә су тутидиған. Қишниң күни болса, фермида сеғинчилиқ қилатти. Һелиму анамниң тиришчанлиғидин биз, төрт балини, бағриға бесип, аман-есән қатарға қошти. Дадамдин «1942-жили Сталинград үчүн болған җәңләрниң биридә қаза болди», дегән «қара хәт» кәлди. 
Уруш тамамлинип, биз охшаш житимларниң бешиға кәлгән қара булут аста-аста тарқашқа башлиди. 1954-жили шоферлуқ курсини түгитип, башқа яшлар қатарида мәнму тиң йәрләрни өзләштүрүш үчүн Целиноградқа ишләшкә әвәтилдим. 1957-жили армия сепигә атлинип, үч жил Белоруссиядә хизмәт қилдим. Һәрбий хизмәтни өтәп кәлгәндин кейин, трактор рулиға олтардим. Алмутидики “Медео” муз мәйданиниң қурулуш ишлириғиму арилаштим. 1963-жили тәшкәнсулуқ Модәнгүл исимлиқ қизға өйлинип, аилилик болдум. Иккимиз алтә пәрзәнт көрүп, уларни әл қатариға қоштуқ.
Әхмәтҗан ака 1970 – 1990-жиллири төрт қетим йеза кеңишигә депутат болуп сайланғанда, Киров һәм Заря Востока мәһәллисини аватлаштуруш ишлириға паал қатнашти. Йеңи ечилған мәктәп беналирини ремонт қилиш пәйтидиму өзиниң биркишилик һәссисини қошти. Әхмәтҗан ака дәм елишқа чиққандин кейинму җамаәтчилик ишлириға паал қатнашти. Уни ятса-турса, Улуқ Вәтән урушида қәһриманларчә қаза болған жутдашлар хатирисигә ядикарлиқ орнитиш мәсилиси арам бәрмәтти. Буниңдин он жил илгири йезилиқ Ақсақаллар кеңишиниң рәиси Әхмәтҗан Мәмәтияровниң рәһбәрлигидә мәдәнийәт мәркизи, активистлар мәслиһәтлишип, Улуқ Вәтән урушида қаза болған һәм аләмдин өткән жутдашлар хатирисини әбәдийләштүрүш мәсилисини қолға алди. Униң үчүн мәбләғ мәсилиси биринчи орунда турди. Наһийә һакимийити бу ишни қоллап, қәбирстанлиқтин мәхсус орун аҗритип бәрди. Бу алийҗанап хәйирлик ишқа һечким бепәрва қарап олтармиди, һәрким қолидин келишичә маддий җәһәттин ярдәм қилди. Нәтиҗидә йетәрлик мәбләғ жиғилип, ядикарлиқ орнитилди. Һәр жили Әхмәтҗан акиниң қатнишишида мошу ядикарлиққа гүлдәстиләрни қоюш мәрасими өтиду. У күни Әхмәтҗан Мәмәтияров кочиға чиққанда, жутдашлар униң мәйдисидики орден вә медальларға һәвәс билән қаришиду. Бизниң жутумизда әйнә шундақ кишиниң барлиғи билән пәхирлиниду. Чүнки ундақ адәмләрдә һәқиқий вәтәнпәрвәрликниң, өлмәс әмгәк җасарәтниң үлгиси намайән болмақта. Яш әвлат үчүн униңдин қиммәт вә бебаһа ғәзнә болмиса керәк.
Әхмәтҗан Мәмәтияров жутумизниң инавәтлик мөтивәри сүпитидә көпчиликниң иззәт-еһтирамиға бөлинип, 14 нәврә, 9 чәврә сөйүп, бәхитлик һаят кәчүрмәктә.

Музәппәр ЗАЙИТОВ. 
Алмута шәһири.