• Әхбаратлар еқими
• 25 Сәуір, 2024

Билим пулға сетилмайду

Шәмшидин АЮПОВ, 
«Uiğur avazi»

Йошуридиғини йоқ, һазир һәрхил йоллар билән ахча тапидиғанлар, болупму оттура билим бериш саһасидиму пул тепишниң амалини издигәнләр сани көпәйди. Устазлардин тәшкил қилинған мәхсус мәһкимиләр муәллимләргә бәлгүләр билән сертификатларни сетип беришни әнъәнигә айландурувалди. Бәзилириниң мәхсус журналлириму бар, техи. Униңға йезилип, материаллирини чиқирип туриду. Бирақ мукапат һәқсиз берилмәйду. Муәллимләр у-бу мукапатни елиши үчүн, янчуғидин пул чиқириши керәк. Әйнә шу чағдила һәрхил номинация билән бәлгү саһиби атилисиз. Муәллимни өзиниң пулиға рәғбәтләндүргинигә улар хошал, мукапатқа сазавәр болған муәллимму миннәтдар. «Әсир устази», «Милләт устази», «Улуқ дала устази» вә башқиму медаль, тәшәккүрнамиләр йетип ашиду. Пулиңиз болса, атаққа оңайла қол йәткүзисиз. Раст, тәшәккүрнамә, бәлгү, сертификатлар билән медальлар муәллимләрниң категория елишиға йол ачиду. Шуңлашқа муәллимләр әйнә шундақ мукапатларни сетивелишқа мәҗбур. Бирақ, билсәк, билим пулға сетилмайду. Ечинишлиқ тәрипи, әйнә шу содиға чүшкән сертификатлар оқуғучиларниму айлинип өтмәйватиду. Һазир оқуғучилар арисида пат-пат өткүзүлүп туридиған конкурс-байқашларниң тәңдин-толиси һәқлиқ. Мәлум бир мусабиқә-көрүккә оқуғучиңизни қатнаштурғиңиз кәлсә, илгәркидәк сәргандан болмайсиз. Чүнки уларниң бесим көпчилиги электрон түридә жүргүзүлүп келиватиду. Дәсләп пулини төләп, көрүккә қатнишидиған оқуғучи һәққидә вә конкурсқа мунасивәтлик мәлуматларни тәйярлап, почта арқилиқ әвәтсила, купайә. Оқуғучиңиз мукапатлиқ орун алмисиму, әйтәвир, бир номинация бойичә тәғдирлиниду. Бәш вә униңдин көп оқуғучи тәйярлиған пән муәллимиму Тәшәккүрнамә билән мукапатлиниду. Қисқиси, пулуң болса, җаңгалда шова...
Жирақтин оқутуш бойичә уюштурулған байқаш-көрүкләргә 1000 тәңгидин һәқ төләйсиз. Әнди билимини мукәммәлләштүрүшкә қатнишип, тегишлик билимни өзләштүргән устазлар сертификатни 10 000 тәңгигә алиду. Әгәр бәлгү алғиңиз кәлсә, 15 000 — 70 000 тәңгигичә пулуң болуши керәк екән.
Сабиқ маарип министри Асхат Аймағамбетов билим саһасидики ялған һәм һәқлиқ түрдә өткүзүлидиған олимпиада вә конкурсларниң мукапатлириға чәк қоюш керәклигини министрликниң мәҗлисидә ейтқан еди. «Сетивалидиған мукапат — мукапат әмәс. Биз, әлвәттә, айрим әһвалларда һәрхил җәмийәтлик мукапатлар болидиғанлиғини чүшинимиз. Бирақ улар һәқлиқ түрдә берилмәслиги керәк. Әгәр җәмийәтлик мукапат һәқлиқ болса, униң һечқандақ әһмийити йоқ. Айрим кәсипдашлиримиз чүшәнмәстин, мошундақ һәрикәтләргә бериватқанлар бар. Чүнки, бу мәсилини көтәрмисәк, болмайду. Мәктәпләрдә һәрхил һәқлиқ конкурслар билән олимпиадилар болмаслиғи керәк. Биз һәқсиз конкурсларниң санини көпәйтимиз», дегән еди Асқар Аймағамбетов. Шундин бери бирнәччә жил өтти. Көрүк-байқашлар техичила давамлишиватиду һәм дизайниму, намиму рәсмий тәстиқләнгән мукапатларға йеқинлаштурулған һәрхил һәқлиқ сертификатларниң сани көпәймисә, азайғини йоқ. Йеқинда Маарип министрлиги рәсмий аккаунтида муәллимләрни мукапатлашқа мунасивәтлик муһим ухтуруш елан қилди. Министрлик билим бериш саһасиниң педагоглири билән хадимлирини рәғбәтләндүрүш системисиға «Маарип министриниң Тәшәккүрнамиси», «Маарип министриниң Һөрмәт грамотиси», «Мәктәпкичә тәрбийә билән оқутушниң илғари», «Оттура билим бериш саһасиниң илғари», «Қошумчә билим беришниң илғари», «Техникилиқ вә кәспий билим бериш саһасиниң илғари», «Маарип министрлигиниң хизмәт көрсәткән хадими» пәхрий дипломлири, «И.Алтынсарин» вә «Билим бериш саһасиниң пәхрий хадими» бәлгүлири билән «Меһир – дунияға муһәббәт», «Әмгәк ветерани» медальлири киридиғанлиғини ейтти. 
− Рәғбәтләндүрүшкә намзатларниң һөҗҗәтлири саһалиқ рәғбәтләндүрүш системисиниң 6-қошумчисиға, иш көрсәткүчлиригә мувапиқ қарилиду: иш-тәҗрибиси, билими, педагог билән униң оқуғучилириниң утуқлири вә башқиму мукапатлаш баллирини һесаплаш асасида әмәлгә ашурулиду. Материалларни қараш нәтиҗилири бойичә министрлик комиссияси очуқ аваз бериш арқилиқ қарар қобул қилиду. Һәрбир рәғбәтләндүрүшниң мувапиқ номери болиду. ҚҖ Маарип министриниң мөри вә имзаси билән тәстиқлиниду. Мошундақ рәғбәтләндүрүшниң башқа түрлири Маарип министрлигиниң ведомстволиқ мукапатлириға ятмайду, — дейилгән ухтурушнамида. Бу, демәк, башқа мукапатларниң әнди салмиғи һәм һечқандақ әһмийити йоқ екәнлигини көрситиду.