• Дидар ғенимәт
• 19 Наурыз, 2012

Һаяҗанлиқ дәқиқиләр, унтулмас тәсиратлар

Ташмәһәммәт Мәмләков йеқиндин арилишип келиватқан жутдашлиримниң бири. Ақни-ақ, қарини қара дәп үзә тура гәп қилидиғанлиғи, әң муһими, миллий мәдәнийитимизгә көйүнидиғанлиғи билән пәриқлиниду. Жигирмә жилға йеқин вақит җәриянида Яркәнт шәһиридики Турпан мәһәллисиниң жигит беши сүпитидә қизғин паалийәт елип барғанлиғиму әйнә шу көйүнгәнликниң испати. Раст, һазир аиләвий шараитқа бола, бу ишни өзиниң илгәрки ярдәмчисигә өткүзүп бәрди. Бирақ җамаәтчилик ишлиридин қол үзүп қалғини йоқ. Бу җәһәттин наһийә бойичә муваппәқийәтлик йәкүнләнгән «Муштири топлаш — 2012» мәвсүмигә бир кишилик һәссисини қошқанлиғини миннәтдарлиқ билән атап өткән орунлуқ. Өткән жилниң кәч күз күнлириниң биридә Ташмәһәммәтни учритип, сөһбәтлишип қалдим. У өзиниң пат-йеқинда тарихий Вәтинимизни зиярәт қилиш үчүн сәпәргә атлинидиғанлиғини ейтти. Хошлишиш алдида «Адаш, немә алғач келәй» девиди, «Мениң көзүм билән көрүп чиққина» дәп, ақ йол тилидим. Йеңи жил һарписида қайтидин көрүшүп қалдуқтә, сөһбитимиз мавзуси тәбиий рәвиштә униң сәпири хусусида болди. Мәлум болушичә, Ташмәһәммәт тиҗарәтчи Адил Мәсимов билән биллә йолға чиқипту. Мәхсәт-муддиаси Қәшқәрни көрүш болғанлиқтин, тарихий Вәтинимизниңла әмәс, пүтүн шәриқниң мөҗүзиси дәп тәриплиниватқан қедимий шәһәргә чапсанирақ йетишкә алдирапту. — Қәшқәргә келип, һәйранла қалдуқ — деди у. — Дәсләпки һаяҗанлиқ дәқиқиләрдин тартипла алған тәсиратлиримизни ейтип түгәткүсиз. Вақтимизниң қислиғидин, үч күнла арилап қалғанлиғимиз ечинарлиқ болди. Униң ейтишиға қариғанда, Ипарханниң мәқбәрисини зиярәт қилғанлиғи бир өмүр унтулмайдиған вақиә сүпитидә хатирисидә қапту. Бу тәбиий һаләт, әлвәттә. Чүнки бүйүк вәтәнпәрвәр әҗдадимизниң мубарәк роһи алдида ким тәврәнмисун? Җапакәш хәлқи үчүн гүлдәк һаятини қийған мундақ җасур қиз вуҗудида азирақ болсиму миллий һиссият-ғурури бар адәмдә чәксиз пәхирлиниш һәм аччиқ ечиниш туйғулирини пәйда қилидиғанлиғи муқәррәр гәп. Мошундақ исми тарихимизға та әбәткә йезилип, қәлбимиз төридин орун алған шанлиқ қизимизниң мәқбәриси алдида сүрәткә чүшүш бу йәрдә болған зиярәтчиләр үчүн әнъәнигә айлинип қалғанлиғиму хошал боларлиқ әһвалдур. Оқурмәнләрниң диққәт-етивариға һавалә қиливатқан мону сүрәтму Ипархан мәқбәриси алдида чүширилгән. Униңда Ташмәһәммәт Мәмләков, (солдин оңға), қәшқәрлик Гүлбаһар вә Адил Мәсимов әкис әттүрүлгән. Көрүнүп турғинидәк, Гүлбаһар Ипарханниң қияпитидә. Демәк, әҗдадимизниң нами мана мошундақ әвлаттин-әвлатқа өтүп, сақлинивәргүси.

Нурәхмәт ӘХМӘТОВ.

Яркәнт шәһири.