• Замандаш
• 19 Маусым, 2019

Әмгәк тавлиған инсан

«Башқа кәлсә батур» дегән һаяттин елинған чоңқур мәналиқ ибарә бар. Дәрһәқиқәт, барчә хәлиқни тәвритивәткән Улуқ Вәтән уруши жиллири һәрбир инсан, мәйли бели қатмиған яш бала болсун, мәйли мүкчийип қалған қери болсун, бешиға чүшкән азап-оқубәтләргә чидап, ғалибийәткә өз үлүшини қошқан. Бүгүнки бизниң парлақ һаятимиз үчүн өзлириниң яшлиғини, һаятини бәргән анилиримиз билән атилиримизниң қәһриманлиқлирини һазирқи яш әвлатқа ейтип йәткүзүш бизниң муқәддәс борчимиздур. Адәмләр хулқи-мүҗәзиниң бир-биригә охшимайдиғанлиғи һечкимгә сир болмиса керәк. Һәтта бир ата-анидин туғулған пәрзәнтләрниңму мүҗәзлириму бир-биридин пәриқлиниду. Бу, әлвәттә, тәбиәтниң бизгә әта қилған мөҗүзисидур. Мана шундақ жутдашлириниң арисида мүҗәзи һечқайсиға охшимайдиған кәмтар бала Нәсирдин Ваҗитов 1939-жили Довун йезисида Иззәтхан аниниң аилисидә дунияға көз ачқан еди. “Уруш башлинипту!” – дегән шум хәвәр жирақтики Довун йезисиғиму йетип кәлди. Йәр-йүзини зил-зилигә кәлтүргән бу шум хәвәр һәммини мәңдитип қойди. Һәйәл қилмайла, хошна жутлардикигә охшаш, Довун йезисидинму қолиға қурал тутқидәк әр кишиләр җәң мәйданиға атланди. Мәлидә бели қатмиған балилар билән қизлар, қери-чүриләр билән аяллар қайғу-һәсрәткә петип қалди. Аридин көп өтмәйла җәң мәйданидин «Қара хәтләр» келишкә башлиди. Йезида өтүватқан еғир күнләр техиму еғирлишип, жиға-зерә басқан еди. Шуниңға қаримай, җәңчиләрни озуқ-түлүк вә кийим-кечәкләр билән тәминләш үчүн, етиздин һерип кәлгинигә қаримай, анилар кечичә пәләй вә пайпақ тоқатти. – Апамлар ат вә өкүз соқа билән йәр һайдатти, уруқ терәтти, ашлиқни суғиратти. Пәқәт кәч-күздила мәлигә қайтип чүшәтти, – дәйду Нәсирдин ака өтмүшини әсләп. – Қишичә чоңлар Или бойидин жиғип кәлгән кәндирдин ағамча ешәтти. Чанилар билән мәлә әтрапидики терилғулуққа оғут топлатти. Уруштин кейин йезиларни әслигә кәлтүрүш техиму еғир болған еди. Нәсирдин ака 1955-жили Довун йәттә жиллиқ мәктивини пүтирип, йезидики һәрхил ишларни атқуриду. Йеза егилигидә техника зор күч. Ишләпчиқиришни униңсиз тәсәввур қилиш мүмкин әмәс. Шу сәвәп 1961-жили Кәтмән йезисида ечилған шоферларни тәйярлайдиған курсни муваппәқийәтлик түгәтти. У жиллири наһийә мәркизидә жүк тошуш автокарханиси йеңидин қурулған еди. Нәсирдин ака анисиниң разилиғини елип, наһийә мәркизигә атланди. Җенидин әзиз көридиған ялғуз оғлини қиймиған аниму Чонҗиға көчүп кәлди. Өз кәспиниң қир-сирлирини чоңқур үгәнгән униңға кейинирәк кархана башлиғи 1971-жили «ЗиЛ-130» маркилиқ автомашинини бәкитти. Қәйәрдә муһим иш чиқса, шу йәргә уни әвитәтти. У өзигә бәкитилгән автомашинини 12 жил давамида мурәккәп ремонтсиз һайдиди. Жүк тошуш планини дайим ашуруп орунлап, янармайни ихтисат қилди. Пидакаранә әмгиги билән көпкә тонулди. Нәсирдин акиниң бу әҗри рәһбәрлик тәрипидин баһалинип, у кархана һесавиға 1976-жили туристик сәпәр билән Болғарияни зиярәт қилип кәлди. Шу жили «Әмгәктики әлалиғи үчүн» медали билән тәғдирләнди. Нәсирдин ака Ваҗитовниң рәсими вилайәтлик жүк тошуш карханиси башқармисиниң Һөрмәт тахтисиға илинди. Ейтмақчи, җумһурийитимиздики әмгәк илғарлири қатарида униң сүрити билән тәрҗимиһали Қазақстан Автотранспорт министрлигиниң мирасгаһида һелиму сақлақлиқ. Пешқәдәм шофер Нәсирдин Ваҗитовни 1999-жили автобаза рәһбәрлиги 60 яшлиқ тәвәллуди билән сәмимий тәбрикләп, көпжиллиқ мевилик әмгиги үчүн миннәтдарлиғини билдүриду вә униңға һөрмәт сүпитидә «КамАЗ» автомашинисини имтиязлиқ баһада сетип бериду. Аридин үч жил өткәндин кейин, йәни 2002-жили Нәсирдин ака Ваҗитов һөрмәтлик дәм елишқа чиқиду. Нәсирдин ака Ваҗитов бир йезида чоң болған Аминәм һәдә Муратова билән аилә қуруп, сәккиз пәрзәнт тепип, қатарға қошқан бәхтияр ата-анилар. Балилириниң һәммиси аилилик болуп, һаяттин өз орнини тапти. Пәрзәнтлириниң йетишкән утуқлири билән пәхирлинип, жут һөрмитигә бөләнгән Нәсирдин ака билән Аминәм һәдиләр “дайим асминимиз очуқ, заманимиз теч, хәлқимиз аман болсун”, – дәп тиләйду. Шеринбүви ҖӘЛИЛОВА. Уйғур наһийәси. СҮРӘТТӘ: әмгәк ветерани Нәсирдин Ваҗитов рәпиқиси Аминәм вә нәвриси билән.