• Замандаш
• 25 Ақпан, 2021

Бәхит қучқан инсан

Герс Абубәкриоғли тоғрилиқ түрлүк нәширләрдә нурғунлиған мақалилар йезилди. Шундақ болсиму, мән уни йеқиндин тонуған адәм болғачқа, асасән, униң әҗдатлири, униң инсан вә жирик мутәхәссис сүпитидә шәкиллинишидә муһим роль ойниған ата-аниси вә уруқ-туққанлири тоғрилиқ йезиш қарариға кәлдим. 
 Униң момиси Һүзрәм чоң апам наһайити жугач, меңиш-туруши силиқ-сипайә болуп, дайим иллиққинә күлүмсирәп жүрәтти. У яқ биз, әвлатлири, үчүн дайим қандақту-бир яхши-иллиқ сөзләрни тапатти. Мән униң билән балилиқ чеғимдин тартип, у аләмдин өткичә арилишип жүрдүм. Мән униң урушта һалак болған инисиниң балиси болғачқа, чоң апам мени наһайити яхши көрәтти. Герс Һүзрәм чоң апамниң чоң қизи Ләтипәм һәдәмниң оғли еди. У Уйғур наһийәсиниң илгәрки мәмурий мәркизи Подгорное йезисиға муәллим болуп әвәтилгән еди. Йезида асасән рустиллиқ аһали яшайдиған. Ләтипәм һәдә йолдиши иккиси мәктәптә муәллим еди, шуңлашқа улурниң һәммә балилири рус тилида оқуди. Ләтипәм һәдиниң аилиси башқа наһийәдә яшиғанлиқтин, мән бала вақтимда улар билән аз арилаштим. Пәқәт медицина институтини түгәткәндин кейин, Венера иккимиз өйлүк-очақлиқ болуп, Алмутиға көчүп кәлгәндила, Герс билән йеқин арилишишқа башлидуқ. Әпсус, Ләтипәм һәдә еғир кесәлгә муптила болуп, шәһәрдики ағриқханиға чүшүп қалиду. Мән уни бир йоқлап барғинимда, уруқ-туққанлар тоғрилиқ узақтин-узақ параңлашқан едуқ. У тәғдирниң бизни һәр яққа ташлиғанлиғини ейтип бәргән еди.
– Биз узақ вақит Әнҗанда турдуқ, – дегән еди у шу чағда. – Андин кейин Уйғур наһийәсиниң мәркизи Подгорныйда турдуқ. Силәр, апаң иккиңлар, Яркәнттә яшидиңлар. Шуңлашқа биз узақ вақит арилишалмидуқ. Герс иккиңларниң йеқин дост екәнлигиңларни көрүватимән. Мениңдин кейинму шундақ йеқин дост болуп қелиңлар.
 Летипәм һәдиниң шу сөзлири һеликәм қулиғимда яңрап туриду.
 Герсниң дадиси Манап хәлпитим Яркәнт шәһиридә мәдрисиниң толуқ курсини тамамлайду. Андин кейин узақ жиллар йеза мәктивидә муәллим болуп ишләйду. Момиси Һүзрәм чоң апам чоң оғли Турған акам билән биллә туратти. 
 Акиси, һәдиси, иниси Қурван бақилиқ болуп, йәнә бир қериндиши Һезим Ғулҗиға кәткәндин кейин, Һүзрәм чоң апамниң өйигә уруқ-туққанлар нурғун келидиған болди, мундақ ейтқанда, униң өйи «кичик Мәккигә» айлиниду. Герс иккимиз көп арилашқачқа, мәсләкдашларға айландуқ. Герс Чимкәнт шәһиридики технологиялик институтни тамамлап Алмутиға қайтип келиду вә Қазақ ССР Автомобиль йоллири министрлигидә баш мутәхәссис болуп әмгәк паалийитини башлайду. Андин кейин уни салаһийәтлик мутәхәссис сүпитидә төмүр-бетон заводиға баш инженер қилип тайинлайду. Вақит өтүп, у Алмута асфальт-бетон заводиниң рәһбири болиду. Һазир Герс Исламов мошу чоң карханиниң баш мудири.
 Манап хәлпитим 1953-жили вапат болған. Шуңлашқа мән униң тоғрилиқ көп нәрсиләрни билмәймән. Һүзрәм чоң апамға кәлсәк, мән у яқ һаяттин өткичә арилишип турдум. Вапатиға үч күн қалғанда Кичик Ақсуға йоқлап бардим. Иккимиз узақ вақит сөһбәтлишип, униңдин көп нәрсиләрни биливалдим. Әпсус, еғир ағриқ уни йеңип, биз, уруқ-туққанлар, ахирқи сәпәргә узитип қойдуқ. Пәрзәнт-нәврилири Герсниң рәһбәрлигидә Кичик Ақсуда әҗдатлар қәбридә мемориал комплекс орнитип, мечит салдуриду.
 Герс Турсунай исимлиқ гөзәл қиз билән аилә қуриду. Турсунай –Алмута медицина институтини тамамлиған, балилар дохтури. Уларниң Светлана вә Гүлмира исимлиқ икки қизи бар. Қизлириму аилилик болуп, ата-анисиға нәвриләрни қучқузди.
 Герс ишида тәләпчан рәһбәр, заводниң барлиқ хадимлири билән ишчилири уни чоңқур һөрмәтләйду. Бир күни мән заводта болдум. Герс иккимиз кархана территориясини арилидуқ. Жирақта икки ишчиниң тамака чекип турғини байқалди. Улар мудирни көрүши биләнла қисинип-тартинип, тамакилирини өчиривәтти. Улар шуниң арқилиқ рәһбирини чоңқур һөрмәтләйдиғанлиғини көрсәткән еди. Мән врач сүпитидә «пятиминуткиниң» ағриқханиларда 30 – 40 минутқа созулидиғанлиғини билимән. Әнди Герс Исламов завод бөлүнмилириниң рәһбәрлири билән өткүзгән әтигәнлик кеңәшмигә қатнашқинимда, у бари-йоқи 15 минутла давамлашқан еди.
 Герс Абубәкриоғлиниң ана жути – Кичик Ақсу билән болған алақиси наһайити қоюқ. У жутдашлириға кочиларни асфальтлап бәрди, жуқурида тәкитләнгинидәк, мечит селишқа беваситә қатнашти, йезида ата-анисиниң мемориал комплексини орнатти. Биз, бир топ уруқ-туққанлар вә достлар, Алмута шәһири Горный Гигант мәһәллисидики мечитниң ечилишиға қатнаштуқ. 
 Бу күнләрдә Герс Абубәкриоғли Исламовниң аилиси, уруқ-туққанлири вә достлири тәвәллудлуқ сәнәгә тәйярлиқ көрүватиду. Мән барлиқ уруқ-туққанлар намидин достумиз вә қериндишимизни тәвәллуди билән сәмимий тәбрикләймән. Қәдирлик қериндаш, сән аиләңдә бәхит қучтуң, ишиңда утуқ қазандиң, достлириң арисида һөрмәткә ериштиң. Саңа пәқәт мустәһкәм саламәтлик вә узақ өмүр тиләймән.
Турған СОПИЕВ,
медицина пәнлириниң 
доктори, профессор.
 
СҮРӘТТӘ: 1. Һүзрәм ана оттуранчи оғли Ука вә нәврилири билән. 2. Мақалә муәллипи (оңда) Г.Исламов билән сөһбәттә. 3. Кичик Ақсу йезисидики мечит.