• Футбол
• 16 Қыркүйек, 2023

Үмүтләндүргән үч пай

Мәлумки, келәр жили 14-июнь–14 июль арилиғида Германиядә футбол бойичә Европа  чемпионати өткүзүлиду. Һазир  униң финаллиқ топиға қатнишиш үчүн қитъә талланма командилири таллавелиш матчлирини өткүзмәктә. 
Қазақстан талланма командисиму  Евро – 2024 чемпионатиниң квалификациялик басқучида рәқиплири билән алтә матч өткәзди. Мәсилән, бизниң команда  Н топида Словения (1:2). Сан-Марино (3:0), Дания (3:2), Шималий Ирландия (1;0),  Финлядия (0:1) вә Шималий  Ирландия (1:0) командилири билән учрашти.  Биз бу мақалимизда  өткән һәптидә   «Астана Арена» стадионида өткән ахирқи икки оюнға тохтилип өтүшни тоғра көрдуқ. 
Биринчи учришишта жутдашлиримиз шу күнгичә тоққуз пай топлап, биз билән биринчи вә иккинчи орунларни бөлүшүп келиватқан Финляндия талланма командисини қобул қилди.   Алдин-ала тәкитләймизки, Қазақстан вә Финляндия командилири оттурисида өткән мәзкүр учришишта  стадионға кәлгән ишқивазлар сани бойичә йеңи рекорд орнитилди – бу күни «Астана Аренаға»  30 019 тамашибин кәлди.  Илгәрки рекорд  Қазақстан – Беларусь командилири оттурисидики матчта орнитилип, у күни пайтәхт стадиониға 29 637 футбол ишқивази жиғилған еди.
Әнди беваситә матчқа кәлсәк, ишқивазлар бизниң жигитләрниң  финнлар билән болған учришишта ғалибийәтләр түркүмини давамлаштуридиғанлиғиға чоң үмүт қилған еди.  Әпсус, бәхиткә қарши ундақ болмай, Суоми  командиси ғалип чиқти.  Бизниң үмүтимизни Данияниң «Норшелланн» командисиниң 22 яшлиқ  йерим қоғдиғучиси  Оливер Антман йоққа чиқарди. У оюнниң 78-минутида қазақстанлиқ қоғдиғучиларниң хаталиғидин пайдилинип, өз командисиға  үч пай елип кәлгән поңзәкни киргүзүш бәхтигә муйәссәр болди.  Бу күни бизниң футболчилар наһайити тиришчанлиғини, ғалибийәткә болған интилишини намайиш қилди.  Әтималим,  мәйиплинип қелиши сәвәвидин команда тәркивидә болалмай қалған икки йетәкчи оюнчи – Бауыржан Исламхан билән Михаил Габышевниң  йоқ болуши  тәсир қилғанду. Бирақ, умумән, бизниң команда  өз дәриҗисидә ойниди вә учришиш мабайнида пәйда болған икки-үч эпизодтин мунасип пайдиланғинида  һесап вә нәтиҗә, әлвәттә, тамамән башқа болар еди. 
Арида үч күн өтүп,  қазақстанлиқ футболчилар Шималий Ирландия талланма командисини қобул қилип, уларни 1:0 һесави билән түз пиктүрди.  
Бу учришишниң наһайити муһим екәнлигини һәм Магомед Адиевниң шагиртлири һәм  стадионға жиғилған ишқивазлар (бу қетим уларниң сани сәл азирақ болди – 28 458 адәм) чүшинәтти. 
Әтималим, матчниң муһим әһмийәткә егә екәнлиги болса керәк, учришишниң дәсләпки минутлирида сайипханларниң оюни анчила қамлашмиди.  Ейтмақчи, меһманларму шундақ әһвалда болди.  Пас бериштә кәйни-кәйнидин йол қоюған хаталиқлар, алдинқа сәптә немиду бир нәрсини  ойлаштуруп, әмәлгә ашуруш...  Бәхтияр Зайнудинов, Абзал Бейсебеков вә Максим Самородовлар оюндин чиқип қалғандәк көрүнди.  Жирақтин тепиш урунушлириму нәтиҗә бәрмиди.  Бир қаримаққа, һәммә нәрсә  һәр икки команда қоғдиғучилири тәрипидин йол қоюлуши мүмкин болған хаталиққа бағлиқ болидиғандәк туюлди. Әмәлияттиму нәқ шундақ болуп чиқти.
Матчниң 27-минутида рәқипләр қоғдиғучилириниң хаталиғидин пайдиланған «Ақтөбе» командисиниң һуҗумчиси Максим Самородов  әйип мәйданиниң алдида  поңзәкни тохтитип, рәқивини алдап өттидә, қоғдиғучилар вә дәрвазичи үчүн күтүлмигән йәрдин поңзәкни  жирақ булуңға қаритип  тәпти. Меһманларниң дәрвазичиси Бэйли Пикок-Фаррелл  поңзәк йөнилиш алған тәрәпкә етилған болсиму, униң бу һәрикитидин һеч нәрсә чиқмиди – һесап ечилди.
Адаләтлик үчүн тәкитләш керәкки, биринчи таймниң ахирида шималий ирландияликләр  активлишип, һесапни тәңләштүрүш үчүн әҗайип имканийәтләргә егә болди. Шундақ  пәйтләрниң биридә Максим Самородов билән Санкт-Петербургниң  «Зенит» командисиниң тәркивидә ойнайдиған Нурәли Әлип  дәрвазини голдин сақлап қалалиди.
Иккинчи таймму командиларниң  кәскин һуҗумлири шараитида өтти.  Иқрар қилимизки,  меһманлар дайим бизниң дәрвазини қорулға елип турди.  Бирақ  Магомед Адиевниң командиси рәқивиниң қисимини тохтитишни билди.    Учришиш  мабайнида бизниң дәрвазичи Игорь Шацкийму бир нәччә қетим  маһаритини намайиш қилип, таблодики һесапни бизниң пайдимизға сақлап қалалиди.  
Шундақ қилип, бизниң футболчилар  Шималий Ирландия командисини топлуқ басқучта иккинчи қетим 1:0 һесави билән тиз пүктүрди. 
10-сентябрьдә  өткүзүлгән башқа учришишлар төвәндики нәтиҗиләр билән аяқлашти:
Дания талланма командиси Хельсинкида  Финляндия командиси билән учришип, өзлири үчүн муһим ғалибийәтни қолға кәлтүрди. Һесап – 1:0. 
Серраваллда  Сан-Марино Словенияни қобул қилди.  Бу матчму 4:0 һесави билән меһманларниң пайдисиға аяқлашти. 
Алтинчи турдин кейин топ бешида 13 пай топлиған  Дания вә Словения командилири  келиватиду.  Финляндия билән Қазақстан 12 пай билән 3-4-орунларда.  Бәшинчи орунда  Шималий  Ирландия (3 пай), алтинчи орунда –  барлиқ учришишларда мәғлубийәткә учриған Сан-Марино командиси.
Шундақ қилип, мошу пәйттә Н топида төрт команда Евро – 2024 чемпионатиға йолланма йеңивелиш имканийитигә егә.  Һәммидин Қазақстанға еғир болиду, чүнки миллий команда қалған төрт учришишниң үчини  чәт мәйданда, йәнә келип, асасий риқабәтчилири – Дания (14-октябрь), Финляндия (17-октябрь) вә Словения (20-ноябрь)  билән өткүзиду.  Өз мәйданида болса, бирла матч – 17-ноябрь күни Сан-Маринони қобул қилиду. 
Бу йәрдә шуни қошумчә қилиш керәкки,  һәрқандақ әһвалда Қазақстан талланма командиси  өзи үчүн рекорд орнатти.  Команда дуния вә Европа чемпионатлириниң барлиқ таллавелиш турнирлирида дәсләпки қетим 12 пай топлиди. Илгири униң әнчисидә  2008- вә 2020-жилқи Европа чемпионатлириниң квалификациясидә  қолға кәлтүргән 10 пай бар еди.
Қазақстан талланма командисини  биринчи болуп мәзкүр учришишни «Астана Аренаға» келип, тамашә қилған Президент Қасым-Жомарт Тоқаев тәбриклиди. Дөләт рәһбири  миллий талланма командиға йеңи муваппәқийәтләр тилиди. 
– Һазир шатлиқ-хошаллиқ  пәйти , бирақ әтә – мәшиқлиниш керәк!  Шундақ екән, буниңдин кейинму утуқ-муваппәқийәтләрни күтимиз! Силәргә чоң тәшәккүр! – деди у команда билән сөһбәтлишиш пәйтидә.
Команда капитани Асхат Тағыберген  қоллап-қувәтлигәнлиги үчүн Президентқа команда намидин миннәтдарлиқ билдүрди вә  поңзәк соға қилди. Қошумчә қилиш керәкки, «Астана Аренада» Президент билән атақлиқ қазақстанлиқ боксчи Геннадий Головкинму биллә  болди. 
Спорт вә туризм министри Ермек Маржиқпаевму Қазақстан талланма командисиниң ғалибийитигә мунасивәтлик өз пикирлирини изһар қилди. 
–  Футбол бойичә Европа чемпионатиниң таллавелиш матчида Қазақстан талланма командиси муһим үч пайға егә болди.  Финнлардин йеңилип қалғандин кейин жигитләр роһий чүшкүнлүккә берилмиди вә өзлириниң немигә қабил екәнлигини көрсәтти.  Шәхсән өзи келип, жигитләрни роһландурған Дөләт рәһбириниң қоллап-қувәтлишиму муһим болди, – дәп язди Ермек Маржиқпаев Instagram варақчисидә.
Министр шундақла Максим Самородовниң оюнини вә талланма команда мәшиқләндүргүчилири штабиниң ишини  атап көрсәтти. 
–  Қазақстан командиси наһайити яхши көрүнди. Мәшиқләндүргүчиләр штаби чоң ишни әмәлгә ашурупту.  Поңзәк киргүзгән Максим Самородовни алаһидә тәкитлигүм келиду.  Яш һуҗумчи поңзәкни наһайити чирайлиқ вә дәл тәпти. Миллий командини вә барлиқ қазақстанлиқларни ғалибийәт билән тәбрикләймән! Қалған матчлар наһайити еғир болиду, бирақ биз жигитлиримизгә ишинимиз, – дәп қошумчә қилди у.
Ейтмақчи, Максим Самородов  мәзкүр матчниң «Әң яхши оюнчиси» дәп етирап қилинди. Униңдин ташқири, бизниң һуҗумчи киргүзгән гол  УЕФА сайтида Евро – 2024 квалификациясидә әң чирайлиқ  гол унваниға үмүткарлар тизимида елан қилинди.  
Шундақ қилип, Қазақстан миллий талланма командиси  Шималий Ирландия үстидин ғалибийәт қазинип, миллионлиған қазақстанлиқ футбол ишқивазлириға үмүтләндүридиған үч пай һәдийә қилди.   Бу, демәк, Қазақстан футболчилириниң пәқәт турнир җәдвилидики әһвалини яхшилапла қоймай,  бәлки мәлум әһвалда,   келәр жили Германиядә өтидиған қитъә чемпионатиға  апиридиған йолланмиға  үмүт қилиш имканийити бар, дегән сөз.   

Шөһрәт МӘСИМОВ