• Әхбаратлар еқими
• 25 Қаңтар, 2024

«Балилирим — байлиғим»

Бир әмәс, оттуздин ошуқ житимниң бешини сийпиған Аминәм һаҗим Һаҗибаевани тонумайдиғанлар камдин-кам. У яқниң аброй-инавити уйғурлар арисидила әмәс, бәлки Қазақстанниң сиртидиму бәләнт. Аминәм һаҗим бу дәриҗигә қандақ йәтти? Немә үчүн уни кишиләр алаһидә һөрмәт қилиду? Җавап бирла. Һаҗим узун жиллар мабайнида баққучисидин айрилған яки бәлгүлүк сәвәпләр түпәйли ата-аниси ташлавәткән житимларни беқип келиватиду. 

Мәшүр САСИҚОВ,
«Uiğur avazi»

Вақтиниң қислиғиға қаримай, ана бизни қобул қилишқа келишти. «Пәрзәнт» балилар өйи һазир илгәрки «Сеймар» қуш фабрикиси җайлашқан бенада екән. У йәргә барғинимизда, һойла-арамдики тирикчилик бизни һәйран қалдурди. Чоң бир аилигә һаҗәтлик нәрсиниң һәммиси бар. Рәт-рети билән турған автомобильлар шуларниң қатарида. 
– Силәрдин әпу сораймән, озуқ-түлүк еливалай дәп базарға кәткән едим, – деди Аминәм һаҗим биз билән иллиқ саламлишип. 
Заманивий бирнәччә қәвәтлик бу бенани көргән адәм чоқум «бирәр дөкәйниң өйи болса керәк» дегән ойға келиду. Биздиму шундақ хиял болғанлиғини йошурмаймиз. Бирақ... Униң ичигә киргиниңдә, баяқи ойлириң бирпәстила ғайип болиду. Чоң-кичик бөлмиләрдин чиқип, «Әссаламу әләйкүм» дегән наресидиләр алдимизға жүгрәп келип қол елишти. Бир-биридин татлиқ балилар... 
Бизниң киришимизгә айрим балилар мәктәпкә меңипту. Бир қаримаққа, адәттики һәммә нәрсиси тәл-төкүз аилә әзалиридин қилчә пәриқ қилмайду. Кийим-кечиги, тутқан мәктәп сумкилириғичә заманивий. Мана мошуниң һәммисиниң һөддисидин чиқиватқан – йәтмиштин ашқан ана.
– Балиларниң «житим» дегән нами болмиса, башқилардин һеч пәрқи йоқ. Кинотеатр, цирклардин ташқири, язниң күни Қапчиғайдин кәлмәймиз. Заманға яриша, мәхсус компьютер бөлмилири һәм бар. Жиғип кәлсәк, һечнәрсимиз кам әмәс. Бизниң балилар өйиниң башқилардин алаһидилиги шуки, мән балилиримни Ислам йолида тәрбийиләймән, — деди Аминәм һаҗим.

– Йешиңизму бир йәргә берипту. Қиливатқан ишиңиздин зерикип, пушайман қилған вақитлириңиз боламду? – дәп соридуқ гәпара. 
– Һәргиз. Мениң ундақ дейишкә еғизим бармайду, – деди ана сәл рәнҗигән әлпазда. – Қараңлара, мону қаракөзләрни, мән улардин қандақ кечимән. Уларни ташлиғум кәлмәйду. Раст, тәғдир тәқәзаси билән мошу күнгә қалди. Амма бүйүк Алла таала маңа йолуқтурған екән, демәк, уларға мән җавапкәр. Әгәр силәр билсәңлар, йолдишим мошу ишимға қарши болғиничә бирәтола кетип қалди. Растимни ейтсам, мән кичигимдин балиларға өч едим. Оғул балиларчә мүҗәз-хулқум бар. Бирәвгә асанлиқчә бойсунуп кәтмәймән. Буни байқиған атам рәмити «Сән йә турмушқа чиқ яки бир-икки бала беқивалғин» дегини ядимда. Шу чағда чақчақ қилғинимчә, «Дада, мән бай әмәсму. Бир-иккисини немә қилимән? Йоқ дегәндә 15 бала беқивелишқа чамим келиду» дедим. Шу-шу болди, атам алиқинини йейип 15му болсун, 50му болсун, дәп дуа қилған еди. Мана дадамниң разилиғи түпәйли мән һәқиқәтәнму балиға бай болдум. 
– Аңлишимизчә, «Пәрзәнт» балилар өйигә ярдәм қолини сунидиғанлар көп дейишиду. Бу қанчилик дәриҗидә һәқиқәткә уйғун келиду? 
– Пурсити кәлгәндә ейтип өтәй, мошундақ изгү нийити билән бизниң өйүмизгә келидиғанлар һәқиқәтәнму көп. Бирақ уларниң ейтқиниға толиму  ишинип кетишкә болмайду. Мәсилән, «Ана, болди. Алидиған нәрсиңизни аливериң, пулини мән беримән» дәйдудә, вақти-саати кәлгәндә йоқап кетиду. Көпчиликниң хәвири бар болса керәк, биз өзимизниң мечитини салдуқ. 4000 адәм сиғидиған Алланиң бу дәргаһи һазир Абай йезисиниң сөлитигә сөләт қошуп туриду. 
Әву бир жили келишкән жигит кирип кәлдидә, «Ана, сизгә немә һаҗәт? Бираз атиғиним бар еди, халиғиниңизни ейтиң, мән елип беришкә тәйяр» деди. Микроавтобус керәклигини ейттим. У «издәвериң» дегиничә, телефон номерини берип кәтти. Алмутидин издәп көрдүм. Қиммәт. Бишкекқа бардим. Ахири таптуқ. Алдин-ала азирақ пулини берип қойғинимчә, әву жигит билән хәвәрләшсәм, телефонини алмайду. Амалсиз Алмутиға қайтип кәлдим. Немә қилиш керәк? Йәнә мошу шор пешанә анаңларға барлиқ алтун-күмүчлирини аманәткә қоюп, пул елишқа тоғра кәлди. Жиғип-терип, әйтәвир, әву машинини еливалдуқ. Әву микроавтобусни сетиватқан жигит немә дәйду, демәмсиләр. «Ана, мән сизниң қиливатқан ишлириңизни Интернеттин оқуп, толиму һәйран қалдим. «Ана, зади мошу машинидин пайда көрмәйла қояйчу», демәсму. Жиғлап кәттим. Яратқан Алла, қәйәрдә болмисун, маңа яр-йөләк. Демәкчи болғиним, «Аминәм һаҗим, бай, униңға ярдәм қилидиғанлар йетип ашиду» дегән хам хиял сүридиғанлар, мениң һаятимда мошундақ ишларниңму йүз берип туридиғанлиғи биләрму? Раст, мән бай. Мениң байлиғим, силәр көрүватқан мошу қаракөзләр.
–    Бизни ушбу балилар өйидики балиларниң тәғдири қизиқтуриду...
– Һәр балиниң тәғдири һәр түрлүк. Бирси йәттә күнлүк балини ташлап кәтти. Силәргә ялған, маңа раст, әйнә шу йәттә күнлүк бовақ һазир мениң оң қолум. Әву жиллири еғир ағрип ятқинимда, йенимдин бир чамдам нери кәткини йоқ. Һазир йеши оттузға тақап қалди. Балилирини елип келидудә, бәш-он күн өтмәй «елип кетәттим» дәп маҗра қилидиғанларчу. Қойсаңлара, Алла егәм мени әҗайип күчлүк яритиптекәнғу. Һәммисигә чидап келиватимән.
–    Бу йәрдә балилар вақтини бош өткүзмәйду, дәп аңлаймиз...
 – Тоғра. Йошурушниң һаҗити йоқ, бизгә хәйрихаһлиқ қилидиғанлар көп. Буни инкар қилмаймән. Бирақ, мениң көз йәткүзгиним, униңғила қарап турсақ, болмайдекән. Шуниң үчүн «Пәрзәнт» балилар өйиниң йенида адәм саламәтлигигә пайдилиқ бийә сүти, йәни саумал сетиш билән шуғуллинишни қолға алдуқ. Рәсмий тағ бағрида «Saumal _ resort» мәркизини ачтуқ. Бу йәргә кәлгүчиләр сани жилдин-жилға өсүватиду. Көпчиликкә мәлум болғинидәк, саумалниң шипалиқ хусусийәтлири интайин көп. Гөзәл тәбиәт мәнзирисидә кишиләр саламәтлигини оңшап, пуғани қанғичә дәм елип қайтиду. Муһими, биздә улар үчүн барлиқ шараит яритилған. Балилиримму иш билән бәнт.