• Гезитхан пикри
• 16 Қараша, 2017

Бәзи чоңларниму «йеңилаш» керәк

Президентимиз «Келәчәккә нишан: мәнивий йеңилиниш» мақалисида миллий мәнивий йеңилиқларға етиварсизлиқ билән қарап яшаватқанларға мунасивәтлик роһий тазилиқниң әвзәллигини ейтип, һәрбир адәм өзиниң ички дуниясини тазилап, инсанпәрвәрлик туйғулирини йетилдүргәндила, һәқиқий мәнадики адимийлиқ хислити арқилиқ вәтәнпәрвәр болидиғанлиғини тәкитлиди. Һә, шундақ ички сезимимиз болғандила вәтәнпәрвәр, милләтпәрвәр болуп шәкиллинимиз. Лекин аримизда мошу аддий нәрсини тоғра чүшәнмәй, әтрапидики яшлар билән мунасивитини башқичә туйғу билән һис қиливатқан бәзибир яшанғанларниң барлиғи әпсусландуриду. Немишкә десиңиз, әхбарат васитилири арқилиқ мәнивий йеңилинишқа бағлиқ бериливатқан материалларни, әдәп-әхлақ вә урпи-адәт мавзусиға мунасивәтлик йезиливатқан несиһәтләрни вә әҗдатлиримизниң вәсийәтлирини хурапий һесаплап, өзлиричә «мәсхирә» қилиду. Һәтта «данишмән болуп кетиптиғу булар...» дәп заңлиқ қилидиғанларму учришип қалиду. Йеқинда бир чоң зияпәттә сорунбеги бүгүнки яшлар билән яшанғанларниң  урпи-адәттин саватсиз екәнлигини ипадиләйдиған бәзибир нуқсанлардин мисалларни кәлтүрүп, көпчиликниң диққитини миллий әнъәниләрни мүмкинқәдәр молирақ билип, униң җәриянлирини келәчәк әвлатқа мирас қилип қалдурушниң әһмийитини тәпсилий чүшәндүрди. Шундақла уни рәткә кәлтүрүш үчүн дөлитимиз тәрипидин бериливатқан имтиязлардин толуқ пайдилинишниң әвзәллиги билән биллә мәтбуат саһасида йоруқ көрүватқан әҗдатлиримизниң мираслирини толуқ үгинип-өзләштүрүшниң әһмийитиниму алаһидә тәкитләп, олтарғанларни миллий роһ тәрбийисигә чақирди. Сорунбегиниң бу пикирлирини көпчилик диққәт билән тиңшап, тоғра қобул қилди. Шунда баятин у яқ-бу яққа мәхсәтсиз қарап, тиңшиғучиларниң диққитини бузуп олтарған бири қаттиқ авазда мундақ деди: «Һәй, халайиқ! Бу йәргә һәрқайсиниң вәзисини аңлиғили кәлмидуқ! Нәдики-бир көңүлгә қонмайдиған әдәп-әхлақ тоғрилиқ сөзләрни қилип, кишиләрниң бешини ағритиду?! Униңсизма, гезитта йезип адәмниң бешини қаймуқтуруп жүргәнләрму йетидиғу. Бүгүнки Ғәрип әллириниң мәдәнийити һәммини қизиқтуриду. Биз шуниңға үгәндуқ, у биз үчүн муқәддәс болуп қалиду. Сорунбегиниң бу ейтиватқанлири – хурапий адәттур. У саватсизлиқ, көзи ечилмиғанлиқ, шуниң үчүн бу мәнтиқисиз дәстүрләрни ташлайли! Заман тәливигә мувапиқ яшайли...». Уқушсақ, у яқ турмуши паравәнликтә яшаватқан, лекин хошна-холум билән арилишиш, той-төкүн вә өлүм-житим охшаш миллийлиқ бағлиништа болидиған җәриянлардин бехәвәр болуп, «мустәқил» яшап үгәнгән аилидин екән... Миллий урпи-адәтлиримизни билиш – һәрбир уйғурниң алий борчидур. Вәтәнпәрвәрлиги җошқун болуш үчүн әң авал һәр адәмниң роһий тазилиғи муһим роль ойнайду. Дили пак, қәлби таза, әмгәксөйгүч әвлат йетилсә, һәммә җәһәттин йүксәлгән болумиз. Балилиримизни вәтәнпәрвәр қилип тәрбийиләш үчүн дайим миллий әнъәнилиримизни үгинип-билип, уларниң вуҗудиға сиңдүрүп турушимиз керәк. Жуқуридики «йәңгидәк» Ғәрип әллириниң мәдәнийитигә әгәшмәй, адәмгәрчиликкә йетәкләйдиған урпи-адәтлиримизни риваҗландурсақ, һәқиқий инсанпәрвәрлик борчимизни ада қилған болумиз. Әйнә шундақ миллий ғурури мискин көрүнгән виждансизларни ойғитиши – бүгүнки күнниң муһим вәзиписидур. Худавәди МӘҢСҮРОВ. Уйғур наһийәси.