• Җәмийәтлик тәшкилатларда
• 31 Шілде, 2015

Бишкектики учришиш

Өткән һәптидә җумһурийәтлик Уйғур этномәдәнийәт мәркизиниң рәиси Шаһимәрдан Нурумов Бишкек шәһиридә болуп, Қирғизстанда истиқамәт қиливатқан уйғур җамаәтчилигиниң вәкиллири билән учрашти. Учришишқа Қирғизстан хәлқи Ассамблеяси кеңишиниң рәиси Бектемир Мурзубраимов қатнашти. Учришишни киришмә сөз билән ачқан Қирғизстан уйғурлириниң «Иттипақ» җәмийәтлик бирләшмисиниң рәиси Артиқ Һаҗиев мәзкүр тәшкилатниң бүгүнки паалийити вә келәчәктә әмәлгә ашуридиған ишлири һәққидә тәпсилий тохталди. Шуниңдин кейин минбәргә Қирғизстан хәлқи Ассамблеяси кеңишиниң рәиси Бектемир Мурзубраимов көтирилди. Икки дөләт хәлқиниң өзара достлуғи илгиридин қелиплашқан, — деди у. — Қазақстан һәм Қирғизстан өз мустәқилликлирини алғандин бери бу достлуқ мунасивәтләр техиму тәрәққий қиливатиду. Қазақстан елимиздә һәрхил қийинчилиқлар йүз бәргәндә ярдәм қолини сунуп, бизни дайим қоллап-қувәтлиди. Мана өткәндә Президентимиз Алмазбек Атамбаев Қазақстан Президенти Нурсултан Назарбаевқа І дәриҗилик «Манас» орденини тапшурди. Бу бизниң хәлқимизниң Қазақстанға болған һөрмити вә миннәтдарлиғи  дәп билимән. Қирғизстандиму һәрхил милләт вәкиллири  иҗил-инақ яшап келиватиду. Бу турақлиқни тәминләштә Қирғизстан хәлқи Ассамблеясиниң роли чоң. Ассамблея тәркивидики җәмийәтлик тәшкилатлар арисида мән «Иттипақ» җәмийәтлик бирләшмисиниң паалийитини алаһидә тәкитлигән болар едим. Артиқ Һаҗиев рәһбәрлигидики мәзкүр тәшкилатниң паалийәтчанлиғи башқиларға яхши үлгә болуп келиватиду. Буниңдин кейинму шундақ болиду дәп ойлаймән. Өз новитидә, сөзгә чиққан ҖУЭМ рәиси Шаһимәрдан Нурумов қазақстанлиқ уйғурларниң бүгүнки һаяти, өзи рәһбәрлик қиливатқан тәшкилатниң паалийити һәққидә тәпсилий ейтип бәрди. Җумһурийәтлик Уйғур этномәдәнийәт мәркизи өз алдиға ениқ мәхсәтләрни қоюп, уларни  һәртәрәплимә һәл қилишқа тиришиватиду, — деди у. — Һазир биз, уйғур миллий таамлириниң намлирини әслигә кәлтүрүш, аталғушунаслиқ, әдәбий тәнқит вә мәдәнийитимизниң гүллинишигә аит болған башқиму мәсилиләрни көтириватимиз. Бу мәсилиләр бойичә ениқ тәклипләрни тәвсийә қилдуқ һәм муһакимә қиливатимиз. Мениңчә,  бу һәрқандақ дөләттә яшаватқан уйғурлар үчүн умумий мәсилә. Униңға мунасивәтлик силәрниңму тәклиплириңлар болса, мәрһәмәт, биз қобул қилишқа тәйяр. Әң муһими, мошундақ учришишларни көп уюштуруп, мунасивәтлиримизни тәрәққий әткүзүшимиз лазим. Шуниңдин кейин минбәргә көтирилгән «Иттипақ» җәмийәтлик бирләшмиси йенидики маарип кеңишиниң рәиси Гүлбостан Ибдиминова қирғизстанлиқ уйғурлар алдида турған муһим мәсилиләрниң биригә тохталди. Биздә ана тилимизни сақлап қелиш, уни балилиримизға үгитиш мәсилиси җиддий туруватиду, — деди у. — Қирғизстанда уйғур тилида билим беридиған мәктәпләр йоқ. Пәқәт икки мәктәп йенида уйғур синиплири ечилди. Әнди синипларни көпәйтип, мәктәп ечиш үчүн уйғур тилида билим беридиған мутәхәссисләр, дәрисликләр, методикилиқ васитиләр йоқ. Бу җәһәттин қазақстанлиқ уйғурларниң имканийәтлири наһайити яхши. Шуңлашқа силәр бизгә мошу тәрәптин мәслиһәт, ярдәм бәрсәңлар. Мутәхәссисләрни оқутуш, дәрисликләрни тәйярлаш бойичә мәсилиләрни муһакимә қилсақ, тәҗрибәңләрни үгәнсәк. «Иттипақ» җәмийәтлик бирләшмиси йенидики мәдәнийәт кеңишиниң рәиси Қәлбинур Турдиева икки дөләттә яшаватқан уйғурлар арисидики мәдәний мунасивәтләрниң яхши екәнлигини алаһидә тәкитлиди. Мән бүгүн Шаһимәрдан Нурумов вә Уйғур театриниң мудири Савутҗан Сонуровқа миннәтдарлиғимни изһар  қилмақчимән, — деди у. Силәрниң ярдимиңлар билән бизниң «Юлтуз» ансамблиниң алтә уссулчиси Уйғур театрида әмәлий тәҗрибидин өтти. Қизлиримиз маһаритини ашурушқа, йеңи миллий уссулларни үгинишкә муйәссәр болди. Һазир «Юлтуз» ансамбли җай-җайларда концертларни қоюватиду. Уларни тамашибин наһайити қизғин қарши алмақта. Мошундақ әнъәниләрниң давамлишидиғанлиғиға үмүт қилимән. Шуниңдин кейин, минбәргә «Иттипақ» гезитиниң баш муһәррири Әкбәр Бавдинов көтирилди. «Иттипақ» гезити җәмийәтлик таратқучилар арқилиқ Алмута шәһиридә вә Алмута вилайитидә тариливатиду, — деди у. — Әпсус, «Уйғур авази» гезитини биз алмаймиз һәм алақимизму йоқ. «Иттипақ» гезитида яки «Уйғур авазида» тарихимиз, тилимиз, мәдәнийитимизгә мунасивәтлик елан қилинған қизиқ мақалиларни үгәнсәк, тәҗрибә алмаштурсақ нур үстигә нур болатти. Учришишта сөзгә чиққан «Иттипақ» җәмийәтлик бирләшмиси йенидики спорт кеңишиниң рәиси Пәрһат Әхмәтов август ейида Иссиқ көлдә мини-футболдин чоң турнир өткүзүлидиғанлиғини ейтип, қазақстанлиқ футболчиларни мошу мусабиқигә тәклип қилди. Учришиш ахирида, мошундақ баш қошушларниң икки дөләттә яшаватқан уйғурларни техиму йеқинлаштуридиғанлиғи һәм униң миллий қәдрийәтлиримизни сақлашта зор әһмийәткә егә екәнлиги тәкитләнди. Рашидәм МИРЗӘХМӘТОВА.