Асасий мақалилар
31 Наурыз, 2021

Умумий мәнпийәтләргә хизмәт қилиду

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев “Хәлиқара қәриз архитектуриси вә өтүмлүк” Жуқури дәриҗилик чарә-тәдбиргә қатнашти.

Дөләт рәһбәрлири дәриҗисидики онлайн-форум БМТ Баш кативи Антониу Гутерришниң, Канада вә Ямайка премьер-министрлири Джастин Трюдо һәм Эндрю Холнессниң тәшәббуси билән өткүзүлди. Чарә-тәдбир COVID-19 пандемияси вақтида хәлиқара күч-қувәтни мәбләғ билән тәминләш саһасиға җипсилаштурушқа беғишланди.
Қасым-Жомарт Тоқаев Деңизға чиқиш йоли йоқ тәрәққий етиватқан әлләр (ДЧЙТӘ) топиниң рәиси сүпитидә сөзгә чиқип, таҗсиман вирус пандемияси башлиниши билән Топ әллириниң чәт әл инвестициялириниң азийиши, сода вә ахча әвәтилишиниң қисқириши, малийәвий қәризләрниң өсүши, ихтисатниң оттура һесапта 2,4 пайиз төвәнлишиши сәвәп болған бюджет имканийәтлириниң сезиләрлик азийиши охшаш наһайити хәтәрлик һадисиләргә дуч кәлгәнлигини тәкитлиди.
Дөләт рәһбири ДЧЙТӘ әллиридә пандемия ақивәтлири пәйда қилған малийәвий тапчиллиқни азайтишқа қаритилған бирқатар әмәлий тәклипләрни бәрди.
Президент Дуниявий банкниң 160 миллиард доллар мөлчәридики боһранға қарши мәблиғиниң вә Дуниявий валюта фондиниң 1 триллион доллар мөлчәридики несийәсиниң әң көп зәрдап чәккән мәмликәтләргә қаритилишини тәминләшни наһайити муһим дәп һесаплайду. Қасым-Жомарт Тоқаев чоң малийәвий қурулумларни, БМТ институтлирини, башқа хәлиқара вә регионлуқ тәшкилатларни ДЧЙТӘ әллириниң ихтисадий өсүшни әслигә кәлтүрүш бойичә күч-қувитигә асасий диққәтни ағдурушқа чақирди.
Дөләт рәһбири шундақла БМТниң тәрәққий етиватқан әлләр үчүн Вена программисини әмәлгә ашуруш бойичә Йол хәритиси актуаллиғиниң өсүватқанлиғиға тохталди вә барлиқ шерик мәмликәтләрни Аддис-Абеба иш-һәрикәт программисида бәлгүләнгән паалийәтниң барлиқ йәттә йөнилишини әмәлгә ашуруш, шундақла тәрәққият мәхситидики рәсмий ярдәмниң һазирқи дәриҗисини қоғдаш бойичә коллективлиқ иш-һәрикәтләргә чақирди.
Президент хәлиқара бирләшмини ДЧЙТӘ әллиридә нәтиҗидарлиқ саламәтликни сақлаш системисиниң тәрәққий етишигә, шундақла вакциниларни өз вақтида һәм мувапиқ сетивелишқа ярдәм қилишқа чақирди. Дөләт рәһбири шундақла сода җәриянлирини аддийлаштуруш, Топ әллиридә рәқәмлик өзгиришниң қолға кәлтүрүлүшини қоллап-қувәтләшниң турақлиқ инфрақурулумини вә механизмлирини рәғбәтләндүрүшниң зөрүр екәнлиги тоғрилиқ билдүрди, шундақла хусусий секторни әслигә кәлтүрүш бойичә һәрикәтләргә паал қатнишишиниң лазим екәнлигини атап көрсәтти.
Қасым-Жомарт Тоқаев дөләт дәриҗисидә көрүлүватқан чариләр тоғрилиқ гәп қилип, Қазақстанниң “БМТниң гуманитарлиқ инкас қилиш бойичә аләмшумул планиниң әмәлгә ашурулушиға һәссә қошқанлиғини вә бирқатар дөләтләргә таҗсиман вирусқа қарши күришиштә ярдәм қилғанлиғини әслитип өтти.
Президент KazAID хәлиқара тәрәққият мәркизи Қазақстан агентлиғиниң ишқа қошулғанлиғи, шундақла Мәркизий Азия әллири һәм Авғанстанға ярдәм қилиш имканийити билән Алмута шәһиридә БМТниң турақлиқ тәрәққият мәхситидики регионлуқ мәркизини қуруш үстидә жүргүзүлүватқан иш тоғрилиқ ейтип өтти. Дөләт рәһбири Қазақстанниң башқа мәмликәтләр вә көптәрәплимилик тәшкилатлар билән һисдаш болуш мәхситидә шундақ қәдәмгә маңғанлиғини тәкитлиди.
Президент сөзини тамамлап, вакцинилаш вә ихтисатларни әслигә кәлтүрүш җәрияниниң жилларға созулушиниң, униң сәлбий ақивәтлириниң онлиған жиллар мабайнида сақлинидиғанлиғиниң мүмкин екәнлиги тоғрилиқ тәхминни оттуриға қойди. Дөләт рәһбириниң пикричә, һазир аһалиниң әң аҗиз топлирини, мәмликәтләрни вә ихтисатларни һимайә қилиш үчүн көрүлүватқан барлиқ чариләр умумий мәнпийәтләргә хизмәт қилиду. Қасым-Жомарт Тоқаевниң тәкитлишичә, бу мүмкин болған бирдин-бир йол вә хәлиқара бирләшминиң умумий җавапкәрлиги.
Форум ишиға шундақла Аргентина, Венесуэла, Мисир, Италия, Канада, Пакстан, Түркия, Катар, Франция, Эквадор, Япония, Ямайка вә башқа дөләтләрниң лидерлири, шундақла БМТ Баш кативи Антониу Гутерриш, хәлиқара валюта фондиниң, Ихтисадий һәмкарлиқ вә тәрәққият тәшкилатиниң, Дуниявий банкниң, Дуниявий сода тәшкилатиниң, Европа иттипақиниң вә Африка иттипақиниң рәһбәрлири қатнашти.