- Бизниң сөһбәт
- 08 Қаңтар, 2013
Панфилов наһийәсиниң һакими Махаббат БИГЕЛДИЕВ: «Йеңи жил йеңичә ишләшкә илһамландуриду»
Йеқинда мухбиримиз Панфилов наһийәсиниң һакими Махаббат Бигелдиев билән учришип, өткән жили тәвәниң иҗтимаий-ихтисадий һаятида рой бәргән өзгириш-йеңилиқлар, Йеңи жилда көздә тутулуватқан мәхсәт-реҗиләр вә башқиму мәсилиләр һәққидә сөһбәтләшкән еди. Төвәндә шуни оқурмәнләр диққитигә һавалә қиливатимиз.
— Махаббат Сәдуақас оғли, Йеңи жилни дәсләпки қетим Яркәнт йеридә қарши еливатисиз. Кәйпиятиңиз қандақ?
— Кәйпиятим интайин яхши. Йәттисуниң мәрвайити болуп санилидиған Өсәк вадисиниң истиқбали буниңдинму зор екәнлиги, хәлқиниң көпмилләтлик болушиға қаримастин, иҗил-инақ, әмгәкчанлиғи мениңда чоңқур қанаәтлиниш туйғулирини ойғитип, Йеңи жилда йеңичә, техиму жуқури тәләпчанлиқ вә җавапкәрлик билән ишләшкә илһамландурмақта.
— Сиз наһийә һакими болуп тайинланғичә Алмута вилайити һакиминиң орунбасари лавазимида хизмәт қилған екәнсиз. Бу хизмәт пәләмпийидин төвәнләп кәткәнликни билдүрмәмду вә буниңға өкүнмәмсиз?
— Яқ, әсла ундақ әмәс. Мошундақ чоң бир наһийәни башқуруш үчүн мениң намзитим мувапиқ дәп тепилип, жуқури ишәнчә көрситилгән екән, мән уни әмәлий ишим билән ақлап, һөддисидин чиқишим керәк. Мениң чүшинишимчә, адәмниң қәдир-қиммити лавазими билән әмәс, җәмийәттики бир кишилик борчини қандақ ада қиливатқанлиғи билән өлчиниши лазим.
— Әнди сөһбитимизниң асасий мавзусиға көчсәк. Өткән жили җумһурийитимиздә йүз бәргән иҗтимаий-ихтисадий вә сәясий вақиәләргә көз жүгәртидиған болсақ, Дөләт Рәһбири — Милләт Лидери Н.Ә. Назарбаевниң хәлиққә йоллиған әнъәнивий Мәктүбиниң алаһидә әһмийәткә егә екәнлигидә шәк йоқ.
— Әлвәттә, шундақ. Әслидә, Президентимизниң һәр бир Мәктүби елимизниң тәрәққиятида тарихий басқуч болуп қеливатқанлиғи әмәлиятимиздин яхши мәлум. Әнди бу қетимқи Мәктүп мәхсәт-маһийити җәһитидин бир қатар өзгичиликләр һәм әвзәлликләр билән пәриқлиниду. Ейтайлуқ, елимиз тәрәққиятиниң «Қазақстан — 2050» Стратегиясиниң илгири сүрүлгәнлиги бу узақни көзләшни билгәнликниң вә шуниңға мувапиқ жүргүзүлүватқан пәм-парасәтлик сәясәтниң ипадиси. Мошу вақит ичидә Қазақстан Җумһурийитиниң дуниядики әң тәрәққий әткән оттуз мәмликәтниң қатаридин орун елишини қолға кәлтүрүш бу әмәлий реаллиқтин келип чиққан идея.
1997-жили «Қазақстан — 2030» Стратегияси күн тәртивигә қоюлған еди. У асасий җәһәттин қәрәлидин бурун, йәни он бәш жил ичидә әмәлгә ашурулди. Әшу жиллири қол йәтмәслик болуп туюлған мәхсәт-нишанларға йетип, биз бүгүнки күндә алдинқи қатарлиқ әллик мәмликәтниң сепидин орун алдуқ. Новәттики Мәктүптә атап көрситилгән вәзипиләр билән тапшурмилар өзиниң һаятийлиғи арқилиқ қазақстанлиқларниң арзу-арманлириға уйғун вә шуниң үчүнму қизғин қоллап-қувәтләшкә егә болмақта. Йеқинда болуп өткән наһийә активиниң жиғинидиму буниңға йәнә бир қетим ениқ көз йәткүздуқ. Умумән, Мәктүпниң муһим тарихий һөҗҗәт сүпитидә буниңдин кейинки иш-паалийитимизниң асаси болуп қалидиғанлиғи гуман туғдурмайду.
— Сиз билән болған учришишимиз бир жилниң йәкүнлинип, иккинчи жилниң башлинишиға тоғра келиватиду. Мундақ пәйттә өткәнни ой әглигидин өткүзүп, таразиға селиш вә келәчәктики мәхсәт-реҗиләрни айдиңлаштуруш тәбиий әһвал...
— Гәрчә, мән наһийә тизгинини өткән жили июнь ейиниң ахирилиридин тартип қолға алған болсамму, 2012-жилниң муваппәқийәтлик йәкүнләнгәнлигини пәхирлиниш билән тәкитлимәкчимән. Наһийә ихтисадиниң асасини тәшкил қилидиған йеза егилиги мәхсәтчанлиқ билән тәрәққий әтти. Санаәт, кичик вә оттура тиҗарәт, қурулуш, автотранспорт вә коммуникация, иш билән тәминләш бойичә қолға кәлтүрүлгән көрсәткүчләрму қанаәтлинәрлик дәриҗидә болди. Билим бериш вә саламәтликни сақлаш мәһкимилириниң һәр җәһәттин тәминлинишидә сезиләрлик йүз бәрди. Бу шәхсән мениң әмгигимниң нәтиҗиси дейиштин жирақмән. Бу наһийә хәлқиниң әстаидиллиқ билән қилған әмгигиниң мевиси. Шуниң билән бир қатарда адаләтлик турғусидин ейтиш керәкки, буниңда мениңдин илгири йәттә жилдин ошуқ вақит давамида наһийәни башқурған салаһийәтлик рәһбәр, йеза егилиги ишләпчиқиришиниң чоңқур билимдани Ермек Әбилмәжин оғли Келемсеитниңму һәссиси аз әмәс.
Нәтиҗидә өткән жилниң тоққуз ейидики иҗтимаий-ихтисадий тәрәққият көрсәткүчлири бойичә биз биринчи орунни егилидуқ.
— Жил йәкүнигә аит жуқурида ейтилғанларни рәқәмләр тили билән изаһлап бәрсиңиз?
— Мәрһәмәт. Мәсилән, йеза егилиги саһасини алайли. Өткән жили умумий терилғу мәйдани 43 миң гектарни тәшкил қилди. Униң 24414 гектариға көмүқонақ өстүрүлүп, 2011-жилиға нисбәтән бу баһалиқ зираәтниң мәйдани 108,5 пайиздин ашти. Барлиғи болуп 135650 тонна ашлиқ йетиштүрүлди. Шундақ қилип, һәр бир гектардин 55 центнердин ошуқ һосул елинди. Бу илгәрки жили билән селиштурғанда 109,1 пайиз демәктур. Башқа данлиқ зираәтләрдинму алдинқи жилиға қариғанда хелә көп миқдарда һосул йетиштүрүлди. Бирақ буғдай билән майлиқ зираәтләр мәйданиниң қисқирап кәткәнлигини тән елишимиз керәк. Яңию, көктат, қоғун-тавуз билән алма-өрүк, үзүм йетиштүрүштә қолға кәлтүрүлгән көрсәткүчләрниң қанаәтлинәрлик дәриҗидә болғанлиғини атап өткән орунлуқ. Сөз ара шуниму ейтип өтүш керәкки, өткән жили көмүқонақ өстүргүчи дехан егиликлири үчүн амәтлик жил болди. Чүнки улар илгәркидәк херидар издәп аварә болмиди. Әксичә, херидар уларниң алдиға кәлди. Һосулни хаманлардин әмәс, беваситә етизлиқлардин сетивалғанлиғи көмүқонақ базириниң қанчилик дәриҗидә иштик болғанлиғини көрситиду.
Чарвичилиқ саһаси һәққидә сөз қилғанда, мал саниниң жилдин-жилға өсүватқанлиғини атап өтүш керәк. Бүгүнки күндә дехан егиликлиридә 74116 баш қара мал, 368820 қой билән өшкә беқиливатиду. Йәнә рәқәмләр тили билән ейтсақ, бу 2011-жилиға нисбәтән тегишлигигичә 102,7 вә 101,4 пайиз демәктур. Илқа билән қуш саниму көпийиватиду. Мал саниниң өсүми өз төли билән һесавиға қолға кәлтүрүлмәктә. Өткән жили мозай, қоза вә қулун елиш көрсәткүчлири яхшиланди. Мал нәслини асилландуруш мәсилисигиму алаһидә әһмийәт бериливатиду. Мошу мәхсәттә һазирниң өзидә алтә дехан егилиги нәсиллик мал беқиш билән шуғулланмақта. Умумән алғанда, 2012-жилиниң өткән он бир ейида 13333 тонна гөш, 39000 тоннидин ошуқ сүт, 801 тонна жуң йетиштүрүлгәнлиги чарвичилиқниң интенсив тәрәққий етиватқанлиғини дәлилләйду. Наһийә ихтисадида йеза егилиги асаслиқ орунни егилигәнликтин, бу саһаға бир қәдәр толуғирақ тохтилишқа тоғра кәлди. Санаәт, қурулуш, униң ичидә турушлуқ өй қурулуши, автотранспорт билән коммуникация, кичик вә оттура тиҗарәт саһалирида еришкән утуқлиримизму яман әмәс. Иш билән тәминләш, билим бериш, саламәтликни сақлаш бойичә ениқ мәхсәтләрни көзлигән һалда бирқатар чарә-тәдбирләр бәлгүлинип, тәдриҗий рәвиштә әмәлгә ашурулмақта. Иҗтимаий-ихтисадий тәрәққиятимиз тоғрисида сөз қилғанда, ейтмасқа болмайдиған гәп шуки, хәлиқара «Ғәрбий Европа — Ғәрбий Хитай» газ проводи билән автомагистральниң вә «Жетиген — Қорғас» төмүр йолиниң наһийә территорияси арқилиқ өтүватқанлиғи һәммимизгә мәлум. Буниң өзи тәвәниң риваҗлинишиға зор тәсир көрситип, йеңи бурулуш һасил қилидиғанлиғида шәк йоқ. Һазирниң өзидила «Алтынкөл» станциясиниң ишқа қошулуши нәтиҗисидә аһалиниң еһтияҗиға һаҗәтлик көмүр кәлтүрүлүшкә башлиди. Пәнҗим йезисиға туташ дегидәк барлиқ инфрақурулумларға егә «Нуркәнт» шәһәрчиси вуҗутқа кәлди. Йеңи иш орунлири ечилип, «Иш билән тәминләш — 2020» дөләт программисиниң оңушлуқ әмәлгә ашурулушиға йеңичә сүръәт берилмәктә. Бир сөз билән ейтқанда, келәчәктә наһийәниң қияпитидә кәскин өзгиришләрниң рой бериши күтүлүватиду.
— Мошу ейтилғанларға қарап, иш-оқитимиз көңүлдикидәк кетип бариду дәп хуласә чиқиришимизға боледикәндә?
— Шундақ дейишкиму болиду. Амма өткән жилқи муваппәқийәтлиримиз бийилқи жил үчүн өлчәм болуп қалмаслиғи керәк. Чүнки биз дуниявий ихтисадий боһран шараитида яшаватимиз. Шуңлашқиму бүгүн қол йәткүзгән утуқлиримиз билән чәклинип қалмастин, әтики күндә буниңдинму жуқури пәллиләргә интилишимиз керәк. Мошу нуқтәий нәзәрдин елип қариғанда, кечиктүрмәстин һәл қилинишқа тегишлик болған бир қатар мәсилиләр күтүп турупту. Мәсилән, йеза егилиги ишләпчиқиришиниң нәтиҗидарлиғини ашуруш үчүн йеза егилиги техникилириниң паркини толуқтуруш, малниң санини көпәйтиш билән бир қатарда, нәсиллик малниң үлүш салмиғини ашуруш, инвестиция җәлип қилиш қатарлиқ мәсилиләргә көңүл бөлүшимиз керәк.
— Махаббат Сәдуақас оғли, сөһбәт қинини өзгәртип, шәхсий һаятиңиздин гәп башлисақ?
— 1961-жили вилайитимиздики Җамбул наһийәсигә қарашлиқ Қарақастек йезисида туғулғанмән. Алмута мемарчилиқ-қурулуш институтини тамамлидим. Әмгәк паалийитим қатардики ишчи болуштин башланған. Рәпиқәм — Зийнагүл, мутәхәссислиги бойичә бухгалтер. Үч қизимиз билән өткән жили дунияға кәлгән қош гезәк оғуллиримиз бар.
— «Уйғур авази» гезитиниң оқурмәнлирини наһийә һакиминиң шәхс сүпитидики пәзиләтлириму қизиқтурса керәк?
— Чоң-кичик рәһбирий хизмәтләрдә жүрүп, қелиплашқан һаятий принципим шуки, пак виждани билән әстаидил әмгәк қилған адәмниң әмгиги һәр қачан мунасип баһалиниши керәк. Иккинчидин, һакимни хәлиқ әмәс, хәлиқни һаким издишини халаймән. Һәр қандақ рәһбәрниң вуҗудида кәмтарлиқ, кичик пейиллиқ, кәң қосақлиқ қатарлиқ пәзиләтләрниң болғини яхши.
— Ейтмақчи, «Уйғур авазини оқуп турамсиз?
— Күндилик иш-паалийитим қәрәллик мәтбуаттики йеңилиқлар билән тонушуп чиқиштин башлиниду. Башқа гезитлар билән биллә «Уйғур авазиниму» көздин кәчүрүп туримән. Пурсәттин пайдилинип, униңда наһийәмиз һаятиға мунасивәтлик материалларниң үзүлмәй бериливатқанлиғи үчүн тәһриратқа миннәтдарлиғимни билдүрмәкчимән.
— Йеңи, 2013-жилиму башланди. Шу мунасивәт билән иш-паалийитиңизгә йеңи муваппәқийәтләр, шәхсий һаятиңизға көңүл хатирҗәмлиги һәм аиләвий бәхит-саадәтләр яр болғай!
— Рәхмәт! Мәнму гезит оқурмәнлиригә сәмимий тиләк-истәклиримни изһар қилиш билән халайдиғанлиғимни йошурмаймән.
Сөһбәтләшкән Нурәхмәт ӘХМӘТОВ.
Панфилов наһийәси.
378 рет
көрсетілді0
пікір
