• Хәйрихаһлиқ
• 07 Қыркүйек, 2023

«Дәртмәнниң дәрдини дәрт тартқан адәмла чүшиниду»

Интернетни ечип қарисиңиз, «балам еғир ағриватиду, өйүмизгә өрт кәтти яки анамни қутулдурушқа ярдәм қилиңлара» охшаш налә қилип, пул сораватқанларниң сани йоқ. Қолуңдин кәлсә, һәммисигә ярдәм қилғуң келиду. Бүгүн биз сөз қилмақчи болған «Үмүт нури» хәйрихаһлиқ фонди әзалири әйнә шундақ тәғдир тәқәзаси билән накалар қатаридин орун алған, турмуш-тәминати төвән көпбалилиқ аилилиләргә имканийитиниң йетишичә ярдәм қолини сунуп келиватиду. Мәзкүр фондқа рәһбәрлик қиливатқан Замира Иминҗанқизи кичигидин өзгиләргә ярдәм қилишни адәткә айландурған. Әйни вақитта автомобиль һалакитигә учрап, еғир яриланғанда вә дохтурлар «онкология» дәп диагноз қойғанда, тартқан җапа-мәшәқитидин кейин у бу ишқа техиму киришип кәтти. Төвәндә хәйрихаһлиқ охшаш бәзән бала-чақиси вә әтрапидики өзини қоллап-қувәтләватқан пидаийларниң ярдими арқилиқ ярдәмгә муһтаҗ җанларниң дуасини елип, қолиға – қол, путиға-пут болуп келиватқан Замира ҺӘМРАЕВА билән болған сөһбитимизни гезитханлар диққитигә һавалә қиливатимиз.

 – Замира Иминжанқизи, бирәвниң еғирини йеникләштүрүп, униңға хошаллиқ ата қилиш, әлвәттә соваплиқ иш. Бирақ бу асан болмиса керәк?
– Тоғра ейтисиз. Ярдәм қилған адимиңниң үзидә күлкә-тәбәссүм көргәнгә немә йәтсун. Бирақ шу кәйпиятқа йәткүзүшкә қәдәр қандақ ишларниң әмәлгә ашурулидиғанлиғини көпчиликниң һәммиси билип кәтмәйду. Расти, мениң мундақ һис-туйғу билән яшаватқинимға узун жиллар болди. Ядиңизда болса, биз мәктәптә оқуватқан чағлиримизда «Тимур вә униң командиси» дегән топлар болидиған. Маңа бу топниң ишлири толиму яқатти. Болупму ялғуз бовай-момайларниң парчә-пурәт ишлириға ярдәм қилишқа учуп бараттим десәмму болиду. Ишимиз түгигәндә, рәхмәтниң үстигә рәхмәт ейтип, хошаллиққа бөләнгән яшанғанларни көргинимдә, өзәмни бәхитлик һис қилаттим. Һазир, әлвәттә, вәзийәт тамамән башқичә. Тутқан йолумиз, йөнилишлиримиз, йәни бизниң ярдимимизгә муһтаҗлар әву бовай-момайлар әмәс. Әксичә, һаятниң еғир синиғиға дуч кәлгән накалар, намратлар. Һә, уларниң көңлидин чиқиш, әлвәттә, асан әмәс. Аддий сөз билән ейтсақ, пәқәт еғирчилиқ көргән адәмла өзгигә ярдәм берәләйду, халас.
– Сизниң бешиңиздинму нурғун қийинчилиқларниң өткәнлигидин хәвиримиз бар.
– Шундақ. Шу җапа-мәшәқәтләр мени хәйрихаһлиқ билән изчил шуғуллинишқа елип кәлди. Өзәң билисән, мән буниңдин бираз жиллар илгири тарихий Вәтинимизгә болған сәпиримдә еғир автомобиль һалакитигә учридим. Оң қолум сунғандин сирт, бәдинимдә зәхмиләнгән йәрләр хелила бар еди. Униң үстигә дохтурлар «онкология» дәп диагноз қойғинида, аилимизни қара туман басқандәк болуп кәттуқ. Дора-дәрмәкләрниң қиммәтлигини ейтмиғанда, уларниң бирини тапсақ, йәнә бири йоқ. Балилар ушшақ. Йолдишимниң тапқан тапавити йемәк-ичмигимиз билән дора-дәрмәктин ашмайду. Мана мошуларниң һәммиси мениңдики сақаймас ағриқларға дучар болған накаларға ярдәм қилиш истигини техиму күчәйтти. Шу-шу болдидә, пәйдин-пәй хәйрихаһлиқ паалийәтләргә йеқиндин арилишишқа башлидим.
– «Үмүт нури» намлиқ фонд қурдум дәйсизғу...
– Һә, шундақ. Кишиләргә ярдәм қилишни рәсмий башлидим. Бу 2014-жил еди. Дәсләп фондта бари-йоқи бәш адәм ишлигән болсақ, һазир уларниң сани жигирмигә тақап қалди. Әлвәттә, бираз қийинчилиқларни баштин кәчүрдуқ. Һамийларни тепишниң вә бүгүнкидәк һәммә нәрсә мәбләққә бағлиқ заманда көпчиликниң фондқа болған ишәнчисини ашурушниң еғир кәлгини раст. Буни йошурушниң һаҗити йоқ.
– Замира Иминҗанқизи, биринчи новәттә, силәр ярдәм қиливатқан балилар адәттики балилар әмәс. Улар билән ишләш қийинму?
– Раст, улар хилму-хил ағриқларға дучар болғанлар. Һәрбириниң мүҗәз-хулқи һәрхил. Бу йәрдә балиларниң тилини тепиш муһим әһмийәткә егә. Мәсилән, накалар һарвусида олтирип қалғанлар уссул ойнаш яки шеир ейтишни яхши көрсә, аутизм билән ағрийдиғанлар тамамән башқа. Улар музыкини яқтурмайду. Қолһүнәрвәнчилигигә йеқин келиду. Даун синдромидикиләр билән муамилә қилиш интайин тәс. Бирақ фонд әзалири әйнә шундақ қийин балиларниң тилини тепип ишләватиду. Мән уларниң әмгигини ишәшлик һалда қәһриманлиққа ятқузимән. Шу жигит-қизларниң әстаидил әҗри түпәйли, накалар арисида түрлүк-түмән мусабиқә-конкурсларға иштрак қилип, мукапатлиқ орунларға еришиватқанлар йетәрлик. Мәсилән, Нигара исимлиқ қизимиз – Даун синдроми билән ағрийдиғанлиғиға қаримай, көплигән уссул конкурслириниң ғалиби. Әнди Таһир оғлумиз тоғрилиқ аңлиғиниңлар болса керәк, тонулған актер. Режиссер Әзиз Зайировниң «Девушка и море», «Быть или не быть» намлиқ фильмларда рольларни иҗра қилип, утуқ қазанди. Амир Исаев бизниң пәхримиз десәмму болиду. У йеқинда ментальлиқ арифметика бойичә өткән мусабиқидә ІІ орунға сазавәр болди. У шундақла  нахшиларниму бабиға йәткүзүп орунлайду.
– «Ялғуз атниң чеңи чиқмас» демәкчи, бу ишларда, әлвәттә, йениңизда һәмдәм болуватқанлар бар болса керәк.
– Әлвәттә, уларсиз бизниң ишимиз бир қәдәмму илгири басмиған болар еди. Фондимиз әң дәсләп ишини башлиғанда, хәлқимизгә тонулған меценат Дилмурат ака Кузиев қол учини сунған болса, кейинирәк хәйрихаһлиқ паалийәтләрдин һечқачан чәттә қалмайдиған инсанлар Шәмшиқәмәр Абдурахманова, Сәдирдин Әһәтов, Долқунтай Абдухелил охшаш мәрт-мәрданә ака-һәдилирим мени һәртәрәплимә қоллап-қувәтләп келиватиду. Пурсәттин пайдилинип, мән уларға чәксиз миннәтдарлиғимни изһар қилмақчимән. Буниңдин башқа, иҗтимаий торларда мәбләғ топлаш ишлирини уюштуримиз. Униңға паал арилишиватқан аддий адәмләр. Улар, атиған ианисиниң қанчилик миқдарда болушидин қәтъий нәзәр, һечбир чарә-тәдбирдин чәттә қалмайду. Буниңдин шундақ нәтиҗә чиқидуки, һәқиқәтәнму «Аләм меһир-шәпқәтлик инсанларға бай» дегини раст екән. Шуларниң ярдими арқисида бүгүнгә қәдәр 2 аилини өйлүк қилдуқ. Роза-рамзан вә Қурван һейт күнлири 120 аилигә ярдәм қилиш әнъәнигә айланди. Йеңи оқуш жили башланғанда, 10 оқуғучиниң мәктәпкә тәйярлиғини толуқ тәминләймиз.
Ишлиримиз алдин-ала реҗиләнгән болуп, һәр жили төрт хәйрихаһлиқ чарә-тәдбир өткүзүлиду. Униңға тәхминән 120 нака, турмуш-тәминати төвән вә көпбалилиқ аилиләрниң балилири қатнишиду. Тәкитләш керәкки, шу балиларниң ата-анилириму ушбу чарә-тәдбирләргә тәклип қилиниду. Биз уларниң мәшәқәтлик әжрини азирақ болсиму унтулдуруп, һадуқ елишиға мүмкинчилик яритишқа тиришимиз. Һә, өз новитидә, шу ата-анилардәк дуч кәлгән еғирчилиқларға бәрдашлиқ беришниң һәркимниң қолидин кәлмәйдиғанлиғини ейтип өткән орунлуқ.
– Фонд паалийитини кәңәйтиш ойиңиз барму?
–Алла буйриса, планлиримиз көп. Мәсилән, уйғурчә балилар бағчисини ачсам, дегән арминим бар. Шу арқилиқ анатиллиқ мәктәпләргә баридиған қаракөзлиримизниң санини көпәйтишкә азирақ болсиму, өзәмниң төһписини қошсам дәймән. 
– Замира Иминҗанқизи, һазир мошундақ хәйрихаһлиқ билән шуғуллиниватқанларға һөкүмәт тәрипидин грантлар бөлүнүватиду. Уни елиш мүмкинчилиги йоқму?
– Һазирқи әхбарат заманида мән буниң тоғрилиқ көп оқудум. «Қандақ қилғанда елишқа болиду, қандақ һөҗҗәтләрни тәйярлаш керәк?» дегәнгә охшаш соалларниң қир-сирлириға чөкүпму бақтуқ. Раст, елишқа болиду. Бирақ нурғун ишикләрни чекишкә тоғра келидекән. Мән хелила жүгрәп көрдүм. Бирақ нәтиҗә болмиди. 
– Һазир немә тола, хәйрихаһлиқ билән шуғуллиниватқан фондлар тола. Уларниң арисида һәтта көпчиликни алдап кәткәнләрму бар. Сиз буниңға қандақ қарайсиз?
– Мән жуқурида тәкитлигинимдәк, өзгиләргә ярдәм қилиш туйғуси мениң боюмда кичигимдин муҗәссәмләнгән. Өйдә ата-анамму дайим «Башқиларға ярдәм қилсаң, чоқум саңа Алладин яниду», дәйдиған. Мән бу ишни виждан әмрим билән әмәлгә ашуруватқан екәнмән, униңдин бир тийин у-бу яқ қилиш ухлисам чүшүмгә кирмәйду. Чүнки үстимиздә һәммимизниң һәрқандақ ишимизни назарәт қилғучи Алла турупту. Һә, униңдин қорқмиғанлар, мәрһәмәт, қиливәрсун. Вақти-саати кәлгәндә, униңға чоқум җавап бериду. Униң үстигә бизниң ишимизда әл-жутниң аманити бар. Аманәткә хиянәт қилғанлар яхши күндә қалмиса керәк. Буниңға башқа елип-қошарим йоқ.
– Сөһбитиңизгә көп рәхмәт. Ишиңизға утуқ тиләймиз.

Сөһбәтләшкән 
Мәшүр САСИҚОВ,
«Uiğur avazi»