• Әхбаратлар еқими
• 18 Сәуір, 2024

Һечким ярдәмсиз қалмайду

Сешәнбә күни Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Шималий Қазақстан вилайитигә иш бабидики сәпәр билән кәлди. 
Дөләт рәһбири сәпири Сергеев су қоймисини, Қызылжар наһийәсини, Петропавл шәһириниң әтрапини вертолетта арилап чиқти. Вилайәт һакими Ғауез Нурмухамбетов Президентқа Шималий Қазақстан вилайитиниң Қызылжар, Есил, Шал ақын наһийәлири вә Петропавл шәһиридики су кәлкүни ақивәтлири һәққидә һесават бәрди. Һакимниң ейтишичә, алтә наһийәдә пәвқуладдә әһвал елан қилинған. Һазир 2 миңдин ошуқ турушлуқ өйни су бесивалған, 10 345 адәм эвакуация қилинди. 
 Су кәлкүнигә қарши чариләргә 5270 адәм вә 906 техника җәлип қилинған. Хәлиққә һаҗәт инфрақурулумларни әслигә кәлтүрүш башланди. Тәбиий апәттин зәрдап чәккәнләргә чиқимларни һесаплаш вә төләш бойичә комиссия қурулди. 
 Президент су басқан территорияни вертолетта арилап чиққандин кейин эвакуация қилинған наһийәләрниң хәлқи билән учрашти. Сөһбәт давамида чиқимларни төләш үчүн дөләт барлиқ һаҗәт чариләрни қобул қилидиғанлиғини ейтти. Һазир кәлкүндин зәрдап чәккән барлиқ турғунларға бирқетимлиқ ярдәм бериливатиду вә комиссия мүлүк чиқимлирини һесаплиғандин кейин ярдәм пули төлиниду. Турушлуқ өйи ярамсиз гражданларға йеңи өйләр селиниду һәм барлиқ һаҗәт инфрақурулум билән тәминлиниду. Шундақла зәрдап чәккәнләрниң несийәлирини төләш муддити вақитлиқ тохтитилиду. Дөләт рәһбири һечким нәзәрдин сирт қалмайдиғанлиғини қәйт қилди. 
— Биз һазир қийин басқучни баштин кәчүрүватимиз. Бу – умуммилий апәт. Амма, бир тәрәптин қарисақ, ижабий өзгиришләр ениқ байқилиду. Суниң күчи азийиватиду. Йеқин аридики 10 күн наһайити ховуплуқ болиду, дәп ойлаймән. Биз елимиз бойичә апәт ақивәтлирини йоқитиш чарилирини қобул қиливатимиз. Жуқурида ейтқинимдәк, Һөкүмәт зәрдап чәккән гражданларға ярдәм көрситиду. Кәлкүндин кәлгән барлиқ чиқимни төләймиз. Һәрбир граждан, һәрбир аилә дөләт ғәмхорлуғида болиду. Бу – мениң үчүн асасий вәзипә, — деди Қасым-Жомарт Тоқаев.
 Дөләт рәһбири елимизниң бирқатар регионлирида йүз бәргән тәбиий апәткә мунасивәтлик қелиплашқан җиддий әһвални нәзәрдә тутуп, шундақла бюджет мәблиғини ихтисат қилиш мәхситидә Һөкүмәткә, мәркизий дөләт органлириға вә йәрлик иҗраий органларға имиджлиқ вә башқиму чоң чарә-тәдбирләрни өткүзмәслик тоғрилиқ тапшурма бәрди.
 Президент сәпәр давамида Петорпавл су қоймисиниң иши билән тонушти. Һули 1973-жили селинған бу объект Сергеевка вә Петропавл су қоймилириниң бәлгүләнгән режимда толтурулуп, ишқа қошулушини тәминләш арқилиқ Есил дәриясиниң еқимини рәтләйду. Шималий Қазақстан вилайитиниң һакими Ғауез Нурмухамбетовниң ейтишичә, региондики су кәлкүнигә Есил дәриясидики музниң ериши вә Ақмола вилайитидин суниң келиши сәвәп болған. Һазир су кәлкүнигә қарши чариләргә 2500 пидаий паал қатнишиватиду. Регионға 300 тонна гуманитарлиқ ярдәм кәлди. 
 Дөләт рәһбири су кәлкүнидин зәрдап чәккәнләргә ярдәм көрситиватқан қутулдурғучилар, пидаийлар вә тиҗарәтчиләр билән учрашти. Қ.Тоқаев пәвқуладдә вәзийәттә регион аһалисиниң жуқури тәшкилатчанлиғини тәкитләп, тәбиий апәт билән күришиватқан барлиқ гражданларға миннәтдарлиқ изһар қилди. 
 Шу күни чүштин кейин Президент Қостанай вилайитигә учуп кәлди. Қ.Тоқаев региондики һазирқи әһвал билән тонушуш үчүн вертолетта су басқан территорияләрни арилап чиқти. Вилайәт һакими Қумар Ақсақалов су кәлкүнигә мунасивәтлик региондики алтә наһийәдә пәвқуладдә әһвал елан қилинғанлиғини тәкитлиди. Вилайәттики 492 йезиниң 11 кәлкүндин зәрдап чәккән. Һазир әһвал турақланди. Бирақ 51 өй су астида қалған. Униңдин ташқири 4 көрүкни, 7 йол учкасткисини су елип кәткән, 1414 электр столбисиға зәхмә кәлтүрүлгән. Шуниң нәтиҗисидә Қостанай билән вилайәтниң җәнубидики наһийәләр арисидики транспорт алақиси қийинлашти, 13 аһалилиқ пунктни электр қувити билән тәминләш мәсилисидә қийинчилиқлар бар. 
 Президент Тобыл шәһиридә орунлашқан оператив штабта су кәлкүнидин зәрдап чәккән Қостанай наһийәсигә қарашлиқ йезиларниң турғунлири билән учрашти. Учришишта Қ.Тоқаев гражданлиқ паалийәтчанлиқ көрситиватқан вә апәткә бепәрва қаримай, һисдашлиқ билдүргәнләргә миннәтдарлиқ изһар қилип, хәлиқниң бирлиги мошундақ қийин пәйттә ениқ көрүнидиғанлиғини тәкитлиди.
— Мән силәр билән учришиш үчүн мәхсус кәлдим. Әһвал җиддий екәнлигини чүшинимән. Дөләт барлиқ ресурсларни мошу мәсилини һәл қилишқа әвәтиватиду. Президент сүпитидә мениң асасий вәзипәм – су кәлкүнидин зәрдап чәккәнләргә имканқәдәр ярдәм бериш, — деди Дөләт рәһбири. 
 Президент дөләт мәблиғини ихтисат қилиш режими киргүзүлгәнлигини, мәбләғ зәрдап чәккән хәлиққә бөлүнидиғанлиғини ейтти. Шундақла Дөләт рәһбири су кәлкүниниң ақивәтлирини йоқитиш үчүн һәрбир регионға чоң тиҗарәтчиләр бәкитилгәнлигини қәйт қилди. 
 Сәпәр давамида Президент кәлкүнниң ақивәтлирини йоқитишқа қатнишиватқан тиҗарәтчиләр вә пидаийлар билән учрашти. Учришишқа региондики машина ясаш, тағ-кан, йеза егилиги вә таам санаити саһалириниң рәһбәрлири, ҚХА йәрлик вәкиллири, вилайәтлик яшлар ресурслуқ мәркизиниң пидаийлири, студентлар қатнашти. Қасым-Жомарт Тоқаев кичик вә оттура тиҗарәтни қоллашни асасий вәзипә дәп тәкитлиди. 
— Мошу учришишқа бирқанчә меценат қатнишиватиду. Мән силәргә миннәтдарлиқ изһар қилимән. Бу – силәрниң жүрәк әмриңлар, гражданлиқ җавапкәрлигиңларниң көрүнүши. Буниң һәммиси мукапат үчүн әмәс, сәмимий нийәт билән әмәлгә ашурулған иш дәп чүшинимән, — деди Президент. 
 Дөләт рәһбири кәлкүндин зәрдап чәккән хәлиққә ениқ ярдәм көрситиш ишида тиҗарәтчиләрниң роли алаһидә екәнлигигә диққәт бөлди. Шуниң билән биллә Президент пидаийларға зор һөрмәт билән қарайдиғанлиғини тәкитләп, уларға миннәтдарлиқ изһар қилди.