• Әхбаратлар еқими
• 05 Қазан, 2017

Бензин баһаси өсүватиду

“Хәп” дегүзидиған хәвәр/ Мошу айниң оттурилириға қәдәр Қазақстанда АИ-92 маркилиқ бензин баһаси 155 — 157 тәңгигичә өсүши мүмкин. Буниңға уни ишлитишниң җиддий өскәнлиги, запасларниң қисқириши вә җумһурийәттә тәләп қилиниватқан миқдарниң тәң йеримидин ошуғи кәлтүрүлүватқан хошна Россиядә йеқилғу баһасиниң қиммәтлиши сәвәп болмақта. Мана мошу икки амил, мундақ ейтқанда, чәттин кәлтүрүлүватқан мәһсулатниң кәскин қиммәтлишигә елип кәлди. Чүнки елимизниң йеқилғу қуюш станциялиридә  бәлгүләнгән бензин баһаси уттур шуниңға бағлиқтур. Униң үстигә бирқатар регионларда “ҚазМунайГаз” станциялиридә бензин пәқәт талонлар бойичила қуюлуватиду. Бирақ һәр һалда бу проблема йеқинқи күнләрдә биртәрәп қилиниши керәк. Бензинға бағлиқ пәйда болған әһвални дүшәнбә күни Астанада болуп өткән мәтбуат конференциясидә энергетика вице-министри Әсет Мағауов хелә айдиңлаштурди. Униң сөзигә қариғанда, өткән тоққуз айда бензинни ишлитиш җиддий һалда өсти (өткән жилниң мошу вақти билән селиштурғанда 154 миң тонна) вә 2 миллион 480 миң тоннини тәшкил қилди. Болупму яз айлирида бензин көп ишлитилди. Әксичә, бу вақитта чәттин кәлтүрүш төвәнлигән. Октябрьдә биз 270 миң тонна бензин ишлитилидиғанлиғини күтүватимиз, өзимиздә ишләп чиқирилидиған йеқилғу болса, 170 миң тоннини тәшкил қилиду, демәк, 10 миң тонна, һәтта униңдинму ошуқ бензинни чәттин кәлтүрүш керәк вә биз тегишлик ишни жүргүзүватимиз. Демәк, октябрь ейиниң еғир болидиғанлиғи күтүлүватиду, — дәп тәкитлиди Әсет Мағауов. — Бирақ Атырав нефтьни қайта ишләш заводи толуқ қувәттә ишлигәндин вә Павдолар заводи җөндәштин өткәндин кейин ноябрьда өзимиздә ишләп чиқирилидиған бензин миқдари өсүп, чәттин кәлтүрүлидиған мәһсулат 30 — 40 миң тонниғичә төвәнләйду. Әнди беваситә униң баһасиға кәлсәк, вице-министрниң пикричә, бу әһвалға Россия базири җиддий тәсир қиливатиду. Чәттин кәлтүрүлидиған бензин жилиға оттура һесапта 30 пайизни тәшкил қилиду. Мәсилән, сентябрь ейида Россиядин 90 миң тонна АИ-92 маркилиқ бензин кәлтүрүлди. Толуқ Россия бензинида ишләватқан компанияләр униң бир литриниң баһасини 155 тәңгигичә көтәрди. Һәм Россияниң, һәм өзимизниң бензинида ишләватқанлар болса баһани 148 — 153 тәңгә әтрапида тутуп турмақта. Шундақ екән, экспертларниң тәкитлишичә, әһвал илгәркидәкла Россия базиридики конъюнктуриға, чәттин кәлтүрүлгән мәһсулат үлүшигә, транспорт чиқимлириға бағлиқ. Бирақ мутәхәссисләрниң ишәндүрүшичә, әһвал тамамән еғир әмәс. Атырав нефтьни қайта ишләш заводини йеңилашниң биринчи басқучи бензин чиқиришни 260 миң тоннидин 600 миң тонниғичә көпәйтти. Ноябрьда бу йәрдә каталитикилиқ крекинг қурулмиси ишқа қошулуши керәк. Әгәр у ишқа қошулса, жилиға 1 миллион 400 миң тонна бензин чиқирилип, авиация йеқилғусини чиқириш 250 миң тонниғичә көпийиду. Чимкәнт нефтьни қайта ишләш заводини йеңилашниң биринчи басқучиму жилиға 1 миллион 100 миң тонна бензин чиқириш имканийитини бәрди. Илгири бу йәрдә жилиға 650 миң тонна йеқилғу чиқирилатти. Әнди уни йеңилашниң иккинчи басқучи болса, 2 миллион 270 миң тонна бензин, 1 миллион 900 миң тонна дизель йеқилғуси вә 400 миң тонна авиакеросин чиқириш мүмкинчилигини яритиду. Павлодар заводиму планлиқ җөндәштин өткәндин кейин һазирқи 1 миллион 80 миң тонна орниға 1 миллион 490 миң тонна бензин беришкә башлайду. Мутәхәссисләрниң тәкитлишичә, әйнә шуниңдин кейин бензин баһаси бирқәдәр турақлишиши мүмкин.