• Әхбаратлар еқими
• 06 Мамыр, 2021

«Қазақстан – достлуқ дияри»

Һәрқандақ мустәқил дөләтниң тәрәққияти, парлақ келәчиги милләтләрара бирлик һәм достлуқ чүшәнчилиригә мунасивәтлик. Мәзкүр бүйүк чүшәнчиләр йолға қоюлмиған мәмликәтләрдә, чоң қан төкүшләрниң йүз бериватқанлиғи байқилип кәлмәктә. Бу җәһәттин елип қариғанда, Қазақстан Җумһурийитидә йүз оттуздин ошуқ милләт вәкиллириниң қериндашлиқ мунасивәтни асас қилған һалда һаят кәчүрүши көплигән әлләргә үлгә болалайду. Тили, дини һәм миллитидин қәтъий нәзәр, мәзкүр дөләт пухралириниң һоқуқ җәһәттин баравәрлиги хәлиқләр достлуғини мустәһкәмләшниң асасий амили болуп кәлмәктә. Буниң өзи қазақ хәлқи өз пәрзәнди Абайниң «инсанийәтни сөй» дегән қаидисигә әмәл қилишиниң бәлгүси болса керәк. Әң муһими, Қазақстанда барлиқ этносларға хас миллий қәдрийәтләрниң сақлинишиға алаһидә диққәт ағдурулуп, көзлигән нишан-мәхсити бир хил болған дөләт пухралириниң өз һоқуқ-қанунийәтлири түпәйли әркин әмгәк қилишиға, сөйүмлүк кәспи билән шуғуллинишиға һәртәрәплимә шараит яритилған. Уйғур хәлқиниң ана тилида мәктәплири, театри, гезит-журналлири, радиоаңлитиш һәм телевидение көрситишлириниң моҗутлуғи пикримизгә дәлил болалайду. Дәрһәқиқәт, қедимдин буян чоңқур томурдаш қазақ вә уйғур хәлқиниң достлуқ ришти мустәһкәм чигилгәнлигини мәмнунлуқ билән тилға елишқа әрзийду. 
Қазақстандики милләтләрара иттипақлиқниң сақлинишида Тунҗа Президент — Елбасы Нурсултан Назарбаев асасини салған Қазақстан хәлқи Ассамблеясиниң роли зор. Дөләттә течлиқни, хәлиқләр бирлигини, разимәнликни мустәһкәмләш мәзкүр иҗтимаий-сәясий институтниң асасий мәвқәси екәнлиги ениқ. Елбасы Н.Ә.Назарбаев: «Мәшәқәтни йеңиштә пәқәт бирла күч моҗут у – бирлик, йериңни қоғдаш үчүн бирлик қанчилик һаҗәт болса, мустәқиллик мәһсулатлирини, бүгүнки қол йәткүзгән муваппәқийәтлиримизни сақлап қелиш үчүнму у шу қәдәр әһмийәтлик. Қазақстанниң кәлгүси пәқәт хәлиқләрниң иттипақлиғиға мунасивәтлик», – дәп тәкитлигән еди. Этносларара достлуқ, инақлиқни күчәйтиш мәхситидә елимизниң җай-җайлирида Қазақстан хәлқиниң бирлиги күнигә мунасивәтлик достлуқ мәйримигә беғишланған хилму-хил шәкилдики чарә-тәдбирләр уюштурулғанлиғи мәлум. Пикримизгә йеқинда Абай намидики Қазақ миллий педагогика университети Филология вә көптиллиқ билим бериш институти Шәриқ филологияси вә тәрҗимә кафедрисиниң чоң оқутқучиси, филология пәнлириниң намзити, доцент Ерғали Зияханоғли Есбосынов тәрипидин уюштурулған «Қазақстан – достлуқ дияри» мавзусидики вебинар ярқин мисал болалайду. Мәзкүр мәрасимни Шәриқ филологияси вә тәрҗимә кафедрисиниң рәһбири, педагогика пәнлириниң намзити, доцент К.Абдрахманова тәбрик сөз билән ечип, бу хил чарә-тәдбирләрни турақлиқ өткүзүшниң әһмийити зор екәнлигини атап өтти. Андин Қазақстан хәлқи Ассамблеяси Кеңишиниң әзаси, Қазақстанниң хизмәт көрсәткән әрбаби, Шәриқ филологияси вә тәрҗимә кафедрисиниң Пәхрий рәһбири Князь Мирзоев «Ассамблея – Қазақстан хәлқиниң бирлиги вә разимәнлигини сақлиғучи» мавзусидики докладида елимизниң Тунҗа Президенти — Елбасы Н.Ә.Назарбаевниң Қазақстан хәлқи Ассамблеясини бәрпа қилиши арқилиқ елимиздики этносларара мунасивәтни мустәһкәмләшкә зор тәсир йәткүзгәнлигини алаһидә тәкитләп өтти. Спикер шундақла латин йезиғи асасидики қазақ алфавитиниң әһмийитигә тохтилип, профессор Әлимхан Жүнисбек рәһбәрлигидики А.Байтурсынулы намидики Тилшунаслиқ институти тәвсийә қилған умумий түркий тилларға хас алфавитниң қобул қилинишини қоллайдиғанлиғини билдүрди. 
     Андин сөз новити «Уйғур авази» гезитиниң баш муһәррири, Қазақстан хәлқи Ассамблеясиниң әзаси, Қазақстан уйғурлири җумһурийәтлик этномәдәнийәт мәркизиниң муавин рәиси Ершат Әсмәтовқа берилди. Ершат Моллахуноғли «Келәчигимизниң капалити – бирлик билән инақлиқ» мавзусидики докладида елимиздә шәкилләнгән этносларара достлуқ, инақлиқта Қазақстан хәлқи Ассамблеясиниң ролини һәм әһмийитини атап өтти. Натиқ шундақла елимиздә уйғур хәлқи үчүн яритиливатқан шараит-пурсәтләргә кәң түрдә тохтилип, милләтләр достлуғи ярашқан дөләткә өз миннәтдарлиғини билдүрди. Андин университеттики Қазақстан хәлқи Ассамблеяси кафедрисиниң рәһбири Гүлҗиһан Шаһарман «Вәтәнпәрвәрликниң тәркивий бир қисми — төзүмлүк» мавзусида доклад билән сөзгә чиқип, өзи башқуруватқан кафедриниң тәркивий қисми, мәхсәт-вәзипилири һәм қолға кәлтүргән утуқ-муваппәқийәтлиригә тохталди. Кафедра студентлирини вәтәнпәрвәрлик роһта тәрбийиләштә һәрхил чарә-тәдбирләрниң турақлиқ өткүзүлүп туридиғанлиғи һәм бу хил мәрасимларға уйғур студентлириниң паалийәтчанлиғини алаһидә тәкитләп өтти. 
Вебинар ахирида «Чәт әл филологияси: уйғур тили вә әдәбияти, рус тили вә әдәбияти» мутәхәссислигиниң I курс студенти Ясмина Абдрахманова уйғур тилида «Қазақстан» намлиқ шеирни ипадилик оқуп бәрди. Шундақла «Икки чәт тили» мутәхәссислигиниң I курс студенти Фабиана Жамалова тәрипидин әзәрбәйҗан тилида шеир оқулди.
Мәзкүр вебинарни уюштурғучи Ерғали Есбосынов мәрасимни йәкүнләп, барлиқ қатнашқучиларға, болупму учришиш меһманлириға, институт студентлири вә магистрантлириға, кафедра оқутқучилириға миннәтдарлиғини билдүрди. Мәзкүр чарә-тәдбирниң мәзмунлуқ өтүшидә техникилиқ җәһәттин қоллап-қувәтлигән кафедриниң чоң оқутқучилири Гүлназ Сәтбай вә Нуржамал Қоспағанбетованиңму әмгиги зор екәнлигини қәйт қилишқа әрзийду. 
Хуласиләп ейтқанда, бүгүнки күндә биз үчүн достлуқ, инақлиқ чүшәнчилири наһайити муһим әһмийәткә егә. Муһими, қазақ хәлқи билән болған иттипақлиқ риштимизни үзүвалмаслиғимиз һаҗәт. Дөләттики көз билән көрүп жүргән милләтләр достлуғи түпәйли яритиливатқан шараит-мүмкинчиликләрни пәқәт жүрәк билән сезинишимиз лазим.

Шаирәм БАРАТОВА, 
Абай намидики ҚазМПУниң 
чоң оқутқучиси, филология 
пәнлириниң намзити.