• Әхбаратлар еқими
• 25 Сәуір, 2024

Челәкликләрниң тәшвиши бекар әмәс

Челәк йезисидики Абай намидики оттура мәктәпниң мурәккәп җөндәштин өткүзүш ишлири бәлгүләнгән вақтидин кечиктүрүлүватиду. Шундақла канализация системисини йеңилашму узаққа созулуп кәтти. Қурулуш орунлиридики қийинчилиқлардин ениқ хәвәр елиш мәхситидә йеқинда Алмута вилайитиниң һакими Марат Султанғазиев Челәккә кәлди. 

Рашидәм РӘҺМАНОВА,

«Uiğur avazi»

Мәзкүр билим дәргаһи бенасиниң җөндәш ишлири булту язда башланди. Униң ремонтиға дөләттин 1 миллиард 196,8 миллион тәңгә бөлүнди. Елан қилинған тендер бойичә қурулуш ишлирини жүргүзүшни «СП NEFT» җавапкәрлиги чәкләнгән йолдашлиғи йеңивалди. Шәртнамә бойичә бенадики ремонт 2024-жили 25-үмүт тамамлиниши керәк еди. Бирақ қолға елинған ишниң техи ахири көрүнмәйду. 
Наһийәлик маарип бөлүминиң рәһбири Арайлым Төлеубекованиң ейтишичә, мәзкүр бөлүм билән йолдашлиқ арисидики шәртнамиға 2023-жили 5-чиллә қол қоюлди. Тегишлик дөләт хизмитиниң чиқарған экспертизиси бойичә қурулуш ишлири 2024-жили 25-үмүт тамамлиниши керәк еди. Амма һазирчә бена толуқ җөндилип болмиди. 
– Наһийәдики мәктәп йешидики балиларниң саниға нисбәтән билим дәргаһлири тарлиқ қиливатқан вақитта немишкә шәртнамә бойичә бәлгүләнгән қәрәл бузулуватиду? Тез-арида қурулушни артқа тартиватқан сәвәпләрни ениқлап, уларни һәл қилиш керәк. Бу йәрдә һәрхил баниләрни издәватқан адәмләрниң әйивини йениклитишниң һаҗити йоқ. Әксичә, ишни чапсанлитиш үчүн қолумиздин кәлгән сәвәпни қилип, қурулушни ахириға йәткүзүшимиз лазим. Мурәккәп җөндәштин өтүватқан башқиму мәктәпләр тез-арида пайдилинишқа қайтурулуши керәк. Бирақ қурулуш интайин сүпәтлик болуши һаҗәт, – деди Марат Султанғазиев наһийә рәһбәрлири вә «СП NEFT» йолдашлиғи вәкиллири билән өткән учришишта.
Вилайәт һакими тегишлик хизмәтләр рәһбәрлигигә мәктәп бенасидики ремонтни чапсанлитишни, бирақ ишниң вә пайдилиниливатқан қурулуш материаллириниң сүпәтлик болушиға, билим дәргаһиниң безәндүрүлүши вә заманивий информациялик технологияләр билән тәминлинишигә алаһидә диққәт ағдурушни, территориясини аватлаштуруп, әтрапиға гүлләр вә дәл-дәрәқләрни тикип, йоруқлуқ киргүзүшни тапшурди. Әң муһими, қурулуш ишлириниң тохтимай жүрүшини назарәт қилиш екәнлигини агаһландурди. 
Әскә салсақ, Челәк йезисидики Абай намидики мәктәпниң бенаси 1991-жили селинған. У 880 орунлуқ болуп, һазир бу йәрдә миңға йеқин бала билим еливатиду.
– Мәзкүр бенаниң қурулуш ишлири томузда башлинип, кәч күзгичә давамлашти. Қишта болса, тохтап қалди. Көрүп туримизки, шәртнамә бойичә көрситилгән вақитта җөндәш ишлири ахириға йәтмәйду. Йеқинда биз «СП NEFT» йолдашлиғи рәһбәрлигидин бенани тапшуруш мәзгилини йәнә икки айға созушни илтимас қилған хәт алдуқ. Бирақ, биз униң билән келишмәймиз. Ремонтқа бөлүнгән барлиқ мәбләғдин һазирчә 120 миллион тәңгә қалди. У мәктәпни аватлаштурушқа сәрип қилиниши керәк. Пәқәт мурәккәп җөндәш ишлири тамамланғандин кейинла, йәни бенаниң сейсмикилиқ ишлири түгәп, барлиқ трубилар вә иссиқлиқ қурулумлар авуштурулуп, ички вә сиртқи ақартиш, сирлаш вә һаказа ишлар әмәлгә ашқандин кейинла биз қалған мәбләғни қурулуш мәһкимисиниң һесап-чотиға авдуруп беримиз. Мабада, шу күнгичә мәктәп бенаси толуқ җөндилип, пайдилинишқа берилмисә, мәсилини һәл қилиш үчүн сотқа мураҗиәт қилимиз, – дәйду Арайлым Төлеубекова. 
«СП NEFT» йолдашлиғиниң мудири Нурлан Қадырбековниң ейтиши бойичиму, мәктәп бенасиниң мурәккәп җөндәш ишлири булту томуз ейида башланған. Амма һәрхил қийинчилиқлар билән биллә қурулуш материаллириниң тапчиллиғиға бағлиқ иш көңүлдикидәк маңмиди. Шундиму мошу күнгичә қурулуш ишлириниң 85 пайизи орунланди. Пәқәт ақартиш, сирлаш, кафель селип вә электр симлирини тартиш қалди. Мәктәпниң сиртқи ишлирини жүргүзүш үчүнму барлиқ материаллар сетивелинди. У ушбу ишларни толуқ аяқлаштуруш үчүн йәнә 1,5-2 ай һаҗәт екәнлигини йәткүзди. Шундақла вилайәт вә наһийә рәһбәрлиги тәрипидин қелиплашқан әһвалға бағлиқ чүшәнчилик күтидиғанлиғиниму йошурмиди. Һазир объектта 50 — 60 адәм ишләватиду, сиртқи ишлар башланғанда уларниң сани көпийиду. 
Мәлумки, Абай намидики мәктәп йенида интернат бар. Униң җөндәш ишлирини жүргүзүшни елан қилинған тендер бойичә «Шах» җавапкәрлиги чәкләнгән йолдашлиғи йеңивалған. Бирақ бу йәрдә өткән әтиязда башланған паалийәт жилниң ахирида тохтап, қайтидин қолға елинмиди. Мәлум болушичә, интернатни мурәккәп җөндәштин өткүзүш үчүн дөләттин 2023-жили 516,1 миллион тәңгә бөлүнүп, униң 201,5 миллиони қурулуш мәһкимисигә авдурулған. Булту 25-чиллә түзүлгән шәртнамә бойичә униңму қурулуш ишлири бийилқи үмүт ейиниң ахириғичә тамамлиниши керәк еди. Амма бу йәрдики әһвал мәктәптикидинму еғир болуп чиқти. Шуңлашқиму бу иш бойичә наһийәлик маарип бөлүми сотқа мураҗиәт қилишқа мәҗбур болди.
Челәк турғунлириниң тәшвишини туғдурған мәсилиләрниң йәнә бири – йеза канализацияниң ремонти. 10 жил бурун әмәлгә ешишқа башлиған лайиһә техичила аяқлашмиди. Ениқ мәлуматлар бойичә «Әмгәкчиқазақ наһийәси Челәк йезисидики канализация системисиниң қурулушини селиш» лаһийәси 2014-жили 12-көнәктә башлинип, 2023-жили үмүт ейиниң ахирида аяқлишиду дәп реҗиләнгән. Ушбу реконструкция ишлириға 1 миллиард 100 миллион тәңгә бөлүнүп, 2018-жили бөлүнгән мәбләғниң 403 миллион тәңгиси ишләнгән. Әнди 2019-жили қурулуш ишлири 1 миллиард 980 миллион тәңгигә қайта һесаплинип, Челәк йезисидики канализация системисиниң реконструкциясини 2022-жили аяқлаштуруш реҗиләнгән еди. Бирақ мошу күнгичә бу ишму ахириға йәтмиди. Әнди қурулуш ишлирини жүргүзүватқан мәһкимә вәкиллири «барлиқ келишмәсликләрниң сәвәви, һаҗәт материаллар баһасиниң бирнәччә һәссә қиммәтләп кетишидә» дегән җавапни бәрди. Улар лайиһини толуқ әмәлгә ашуруш үчүн йәнә мәбләғ һаҗәт екәнлигини йәткүзди.
Йәрлик һакимийәт хадимлири канализация системиси җөндәштин өткәндин кейин кочилар ремонтини қолға елишни планлиған еди. Бирақ башланған иш тамамланмай, йолларни җөндәшниң әһмийити болмайватиду. Шуңлашқиму турғунлар тәрипидин келип чүшиватқан әризә вә шикайәтләр саниму өсти. Һәқиқәтәнму, һазир Челәккә кирсиңиз, униң оңғул-доңғул болуп кәткән кочилирини көрүп, ичиңиз илишиду. Болупму ямғур-йешинлиқ күнлири әһвал техиму кәскинлишип кетиду. Пиядә турмақ, машина билән меңишниң өзи бир мүшкүл. Йезиниң бирнәччә кочисини арилапла, челәкликләр тәшвишиниң бекар әмәс екәнлигигә көз йәткүзисиз. Һәр һалда, көпчиликни әндишигә салған мәсилиләрниң тез-арида һәл болуп, гөзәл йезиниң кочилири әслигә келиду, дәп үмүт қилимиз.

Әмгәкчиқазақ наһийәси,
Алмута вилайити