• Мәрипәт мәсилилиригә беғишланған мәхсус сәһипә
• 25 Сәуір, 2024

«Иш бар йәрдә, мәсилиләрму моҗут»

1973-жилдин көрнәклик шаир Исмайил Саттаровниң намида атилип келиватқан Ғәйрәт оттура мәктиви Челәк тәвәсидики чоң, узун тарихқа егә билим дәргаһлириниң биридур. Уни һазир тәҗрибилик устаз Әзимҗан Һакимоғли Мәрүпов башқуруп кәлмәктә. Йеқинда биз униңға бирнәччә соал билән мураҗиәт қилған едуқ.

– Әзимҗан, сөһбитимизни педагог сүпитидә өзиңизни ойландуруп, беарам қилип жүргән мәсилиләрдин башлисақ...
– Иш бар йәрдә муәммаларму бар, әлвәттә. Маңа кейинки вақитларда мәхсус колледж вә алий оқуш орунлирида оқуғуси келидиған қиз-жигитләрниң 9- вә 11-синипни тамамлиғандин кейин, тоғра кәсип таллавалмай, нәтиҗидә ишсиз қелиши яки башқа қийинчилиқларға дуч келиватқанлиғи бәк ойландуриду. Тәҗрибәмдә мундақ әһваллар йүз бәрди. Кәлгүси кәспигә дәхил йәткүзмәс үчүн учумкарлар билән уларниң ата-анилириға қанчә чүшәндүрсәкму, тоғра йөнилиш берип, тәшвиқат қилсақму, бесим көпчилиги кәсип таллашта чоңқур ойлинип кәтмәйду. Кейин «хәп» дәп баш татлап қалидиғиниға өкүнисән.
– Бүгүнки күнгә қәдәр мәктәп қандақ утуқларни қолға кәлтүрди?
– Қол йәткүзгән утуқлиримиз интайин нурғун. Шуңлашқа пәқәт бийилқи оқуш жилида йәткән утуқлиримизғила тохтилип өтәй. Мәсилән, тәбиий-математикилиқ йөнилиштики пәнләрни чоңқурлитип оқутуш, пәнләргә мунасивәтлик технологияләрни қоллиниш даирисини кәңәйтиш вә әмәлий ищларни җанландуруш мәхситидә дәсләп химия (8 миллион 464 960 тәңгилик), андин физика (9 миллион 235 899 тәңгилик), биология (7 миллион 792 184 тәңгилик) кабинетлирини дөләт бюджети һесавидин модификационлуқ кабинет қилишқа муваппәқ болдуқ. Мәлумки, карантин җарий қилинған жиллири йеза-кәнтләрдики мәктәп оқуғучилири жирақтин оқуш үчүн интернеттин қийналди. Бийилдин башлап, Әмгәкчиқазақ наһийәсидики 84 мәктәпниң 24гә 100 гб-лиқ илдамлиғи жуқури Интернет аппаратлирини орунлаштуруп бәрди. Шуларниң ичидә бизниң мәктәпму бар. Бу арқилиқ жуқурида атап өткән модификационлуқ кабинетлардики әсвап-үскүниләрни пайдилинишқа вә лет-экранларға Интернет қошуп-ишләшкә мүмкинчилик туғдуриду. 
Әнди муәллимләр билән оқуғучиларниң қол йәткүзгән утуқлириға кәлсәк, оқуш жили башлиниши билән «Жарқын болашақ» олимпиадиси бойичә 10-синип оқуғучиси Рабийәм Ғулам қазақ тили пәнидин вилайәтлик басқучта 1-орунни егиләп, җумһурийәтлик басқучқа йолланма алди. 9-синип оқуғучиси Алиара Савутова наһийәлик басқучта 2-орунға еришти. Әнди башқа пәнләр бойичә олимпиадида 6-синип оқуғучиси Нармина Нурахунова наһийәлик басқучтин сүрүнмәй өтүп, вилайәтлик басқучта 1-орунға сазавәр болди. 5-синип оқуғучилири Аяла Турарбек (тәбиәтшунаслиқтин – 1-орун), Айниса Реһимҗанова (Қазақстан тарихидин – 2-орун), Альбина Махмутова (қазақ тилидин – 3-орун), 6-синип оқуғучилири Надийәм Җамалдинова (Қазақстан тарихидин – 3-орун), Сабина Абликатова (математикидин – 2-орун), 7-синип оқуғучиси Дилназ Нурахан (Қазақстан тарихидин – 2-орун) наһийәлик басқучта алдинқи мукапатлиқ орундин көрүнди. Мундақ жуқури көрсәткүчләрни қолға кәлтүрүштә Гүлмира Мәсимова, Маһирәм Нәсирдинова, Гүлмира Нәсирдинова, Венера Нәсирдинова, Медет Солтанкулов, Асель Мақулбекова кәби тәҗрибилик муәллимләрниң әмгигини атап өтүш орунлуқ. 
Йеқинда математика пәниниң муәллими Руфина Мурхайдарова наһийәлик семинарға қатнишип, «Үнүмлүк дәрис – билим сүпитиниң капалити» мавзусида өзиниң иш-тәҗрибисини тәрғип қилип кәлди. Көрнәклик шаир Абдумеҗит Дөләтовниң туғулғининиң 75 жиллиғи мунасивити билән «Әдип мираси: шеирийәткә садиқлиқ» мавзусида өткүзүлгән әнҗуманда Муһәббәт Майдинова билән Арзигүл Һошурова мәхсус сертификатлар билән тәғдирләнди. Униңдин башқа оқуғучилиримиз тәвәдики җәмийәтлик ишларға вә башқиму мәдәний чарә-тәдбирләргә, мусабиқә-көрүкләргә паал қатнишип келиватиду. Атап ейтсақ, «Дебат» һәрикити лайиһиси бойичә турнирларға, спортниң футбол, волейбол қатарлиқ түрлири бойичә вә уйғур балилири үчүн уюштурулуватқан «Елипбә» қатарлиқ мусабиқиләргә қатнишипла қалмай, мукапатлиқ орунларға еришип келиватиду.
– Әзимҗан, муәллимләрниң дөләт тәрипидин иҗтимаий җәһәттин һимайә қилиниши тоғрилиқ немә ейтқан болар едиңиз?
– Худаға шүкри, муәллимләргә иҗтимаий җәһәттин ғәмхорлуқ көрситилип келиватиду. Атап өтсәк, өткән жиллири, йәни төрт жил уда муәллимләрниң мааши 25 пайиз көтирилди. «Муәллим мәртивиси» тоғрилиқ қанун қобул қилинип, муәллимләрниң аброй-инавити өсти. Мундақ мисалларни көпләп кәлтүрүшкә болиду.
Әнди башта ейтип өткинимдәк проблемиларму йоқ әмәс. Мәсилән, синипларда балилар сани төвәнләватиду. Иккинчидин, мәктивимиз 1988-жили өз ишигини ачқандин бери, толуқ ремонттин өткүзүлмиди. Раст, әву жиллири чедирлири йепилип, йеқилғу беридиған пәш йеңиланди. Яз айлирида қолумиздин келишичә, һамийларниң ярдими билән кабинетларға, дәлизләргә һаҗәт нәрсиләрни алдуқ. Һамий демәкчи, мәктәпкә турақлиқ рәвиштә мәрт-мәрданә, сахавәтлик инсанлар Билал Һошуров билән Әлишер Сасиқов маддий һәм мәнивий җәһәттин ярдәм көрситип келиватиду. Жутдашлиримизму чәттә қарап турмай, мәрикилик күнләрдә қол учини сунуп кәлмәктә. Пурсәттин пайдилинип, уларға миннәтдарлиғимизни изһар қилимиз.
— Мәзмунлуқ сөһбитиңиз үчүн көп рәхмәт. Ишлириңларға утуқ тиләймиз, зади һармаңлар!
—    Рәхмәт.
Сөһбәтләшкән 
Шәмшидин АЮПОВ, 
«Uiğur avazi»