• Шеирлар
• 19 Қыркүйек, 2019

Тамашини қоюп, хәлқим, ойланғин

Бүгүнки күндә иҗадийәт беғида дадил қәләм тәвритип келиватқан “Дияр” дехан егилигиниң башлиғи, шаир-журналист, “Азия бүгүн” гезитиниң баш муһәррири, “Илһам” мукапитиниң саһиби, “Қәлбим нидаси”, “Ахирқи япрақ”, “Долана” шеирлар топламлириниң муәллипи Ташгүл Данахунқизи Һезиярова 1954-жили Ғулҗа шәһириниң мәркизи Һәрәмбағда дунияға кәлгән. 1956-жили Қазақстан дияриға көчүп чиқип, шу вақиттики Челәк наһийәсиниң Қорам йезисиға орунлашқан. Ата-анисидин кичик житим қалған Ташгүл бир қолида кәтмән, бир қолида қәләм тутуп, өмүргә өзиниң биркишилик дағдам йолини салған. Устазлири шаирлар — Мөмүн Һәмраев, Әкрәм Садиров, Һевуллам Гайитовтәк әҗайип инсанлардин пухта билим алған Ташгүл өзиниң отлуқ шеирлири, әлни ойландуридиған мақалилири билән оқурмәнләр қәлбини тәвритип келиватиду. Ташгүл Һезиярованиң қазақ тилида язған мақалә, шеир, һекайилири “Жетісу”, “Еңбекшіқазақ”, “Алатау”, “Президент және халық” гезитлирида йоруқ көргән. Мошу жилниң 20-сентябрь күни шаирә 65 яшқа толиду. Шу мунасивәт билән униң биртүркүм шеирлирини оқурмәнләр диққитигә һавалә қиливатимиз. Вәтән ишқи Аз күнлүк раһәт үчүн өзгә әлгә қилма һәвәс, Җанни һәр ян атсаңму улар сени бизниң демәс. Бешиңға күн чүшкәндә пана болар өз миллитиң, Бағрида қан жиғлисаң, өзгә әл балам демәс. Тәхтидә зар жиғлиған Бабур вәтән ишқида, Алтун-күмүч ғәзнидин тәсәлла тапқан әмәс. Миң парә тоғралсиму Лөтүн җаду бисида, Вәтәнни дәп җан бәрди, номусин сатқан әмәс. Виждансизлар туғулған йәр қәдрини нә қилур, Йәттә җаһан җәннити бир сиқим топрақ әмәс. Териқ кәби чечилғанлар өз елидин баш уруп, Өзгә әлдин ярдәм издәр, бирақ улар қорққақ әмәс. Үзүлүшкә аз қалмақта үмүтсизлик жиплири, Улаш үчүн уни һечким арқан етип әшкән әмәс. Мустәқиллик үчүн қуруп тәшна болған хәлқимни Суғирай дәп Пәрһат кәби өзгиләр тағ тәшкән әмәс. Вәтән топриғида жиғлап туғулдуң. Өзгиләрни күлдүрүп, Кәткәндә күлүп кетәрсән башқилар жиғлисун, бәс. “Өзидин кәчкән” намәртләр кәткиниңни билмисун, Сән кәчсәң кәчтиң Вәтәндин, Вәтән сәндин кәчкән әмәс. Шүкри дәймиз Амалсиз көклигәндәк кавак терәк, Камситиш, қисимларға чидам керәк. Бирликниң туғин тиккин, әзиз хәлқим, Сениңдә болса әгәр виждан-жүрәк. Қилмиғин мәливазлиқ миллитиңгә, Аброй тап, дағ чүшәрмә қиммитиңгә. Ким едиң, ким боп қалдиң ойлан, хәлқим, Алламу берәр пәйли, нийитиңгә. “Көп тилиги көл дегән” кона сөз бар, Аримизда бөлгүнчи қара йүз бар. Көрүнгәнниң депини чаливәрсәк, “Йеғи яндин кәлтүрәр” ят вә өз бар. Жүгрәйду қамчилисаң қашаң етиң, Тағларни парчилайду тамчә, еқин. Дәриялар һасил болар булақлардин, Өм болсақ, арман қилған мәнзил йеқин. Соалларға һечбир җавап алалмидим, Дутарни қолға алдим, чалалмидим. Җаһанға даңлиқ хәлқим, намлириңни, Издәпму хәритидин тапалмидим. Өзгә әл язар бизниң йезиқ билән, Әҗдатлар сөзи тамға, сизиқ билән. Дуния сориған хәлиқниң әвлатлири Күн өткүзәр той-мәшрәп, чақчақ билән. Хәлқимниң чаңқақ дәшти чөллиригә Һава болдуқ гүлдүри бар, ямғури йоқ. Әвлатлар тәғдирини ойлимаймиз, Шүкри дәп өткән күнгә қарнимиз тоқ. Немә үчүн яралдуқ биз бу җаһанға, Хәлқимиз өтмүшини қазалмисақ. Өзгиләр йоқтин бар қип яшиғанда, Биз қолда баримизни язалмисақ. Бу аләм сиздин, биздин артип қалар, Нә дегән шаһ-султанлар келип-кәткән. Әвлатқа немә қилдуқ үлгә болар, Хаинлиқ түвимизгә бизниң йәткән. Қуруқ сөздә тағни таққа парчилаймиз, Зуғуйлуқни қаптин-қапқа қачилаймиз. Хәлқимни бағлиған ришти жипин Сәздүрмәй үзүш үчүн қайчилаймиз. Қараханий дөлитини қурған әҗдат, Дунияға даңлиқ алим, дана билән. Ибн-Сина, Қәшқәрий, Йүсүп Хастәк, Яхшилар өткән әқил, сана билән. Хурапийлиқ йәтти бизниң түвимизгә, Шүкри дедуқ чакар болған күнимизгә. Көйдүрүп мәшһур дастан китапларни, Өзимиз дүшмән болдуқ өзимизгә. Өзимиз дүшмән болдуқ өзимизгә, Яхшилар көрүнмәйду көзимизгә. Ана тилдин айрилсақ, қарар бәт йоқ, Чүмпәрдә тартимизму үзимизгә. Яхшилиқ күтмә, хәлқим, самалардин, Омулуп жүримизғу тамалардин. Қәдрин билмәй жүрүп алимларниң, Айрилип қалмақтимиз даналардин. Болар әл сийлар устаз, шаирини, Язғучи, сәнъәткар, сөз маһирини. Йоқ йәргә чачқан пулниң сориғи бар, Яхшиға тар қилмайли даирини. Ибрәт ал тәнә-тапа дәккиләрдин, Мәнпийәт һасил әмәс йәккиләрдин. Вәтән үчүн намизиңда тиләк тилә Нәччә барған Мукарәму-Мәккиләрдин. Шамалға кәтмәс шунда тапқан совап, Алла берәр пәйли нийәткә қарап. Әвлатлар қарғишиға учримамдуқ, Әҗдатлар еқидисин қилсақ харап. Өз миллитиң өзгә әлдә ятлишиду, Пичақму ишләтмисәң датлишиду. Бәзиләр бар байлиқниң кәйпин сүрүп, “Вәтән” дәп ялғандин вақиришиду. Наданлиқ миллитиңгә чүшкән салмақ, Тәрәққият таразиси көтирәлмәс. Билимлик болған әлниң намлирини Тарихниң боранлири өчирәлмәс. Қәшқәр Салам саңа, қедимий Қәшқәр, Махмут, Йүсүп өскән маканим. Муқамларниң һапизи болған, Булбул қонған тәмбүр-сатарим. Чөчәкләрдәк өтмүш қойниға, Башлап кирәр мәвланә шәһәр. Күрәшләрдә қәддиң әгмигән Баш қәһриман мәрданә Қәшқәр. Әзиз хәлқим тәшналиғиға, Кәвсәр берәр булиғи Қәшқәр. Мәрданә қиз-оғлан яратқан, Улуқларниң улуғи Қәшқәр. Қанчә жуйсун җудун-чапқунлар, Упримастин турисән, Қәшқәр. Уйғурумниң байриғи өзәң, Тәрәққият һулисән, Қәшқэр. Әҗдатларниң қан вә тәридә, Бәрпа болған, әй сирлиқ макан. Дуния сориған хақанлар ели, Һөрмитиңгә тиз пүккән җаһан. Тилға келип топриғиң, тешиң, Һәқиқәтни ейтар бир күни. Қәтл болған шуңқарлириңниң Пәләкләрдин аңлинар үни... Уйғурум Милләт болуп туғулуп, Йетилмигән уйғурум. Өз елиңдә киндигиң Кесилмигән уйғурум. Өзгә әлдә сәргәнда, Болариңни туймидиң. Дәвләт болуп қатарға Қетилмиған уйғурум. Өлүмдинму қорқмастин, Көкрәк керип долқунға. Вижданиңни байрақ қип, Сетилмиған уйғурум. Бир мәхсәтни көзләйсән, Шәпқәт тиләп Алладин. Рәһим қилмас рәқипкә Беқинмиған уйғурум. Жут-мәлә боп өмлишип, Яр-йөләксән хошнаңға. Ай-дала, тағ-түзләргә, Чечилмиған уйғурум. Келәчәктин ғәм қилип, Һәсрәт-қайғу йүзүңдә. Туман басқан асминиң Ечилмиған уйғурум. Йәттә қат йәр тегидин, Қезип кариз булақлар. Чөлни бостан әйлигән Өзи тәшна уйғурум. Зиминиңдин коланған, Алтун-күмүч байлиққа. Ятларни егә қилип, Намиң башқа уйғурум. Тәрәққият түгминин, Пеқиратқан бир өзәң. Җәңгә мингән тулпариң “Күрәң қашқа уйғурум”. Чинғизханни җаһанға, Тонутқан сән, уйғурум. Моңғулларға йезиқни Оқутқан сән, уйғурум. Миң хил таам яритип, Хиллап йегән уйғурум. Шайә билән ипәктин Кимхап кийгән уйғурум. Кәшип қилған қәғәзни, Әлдин бурун, уйғурум. Аләм әңгүштәри сән, Тилим ташқа, уйғурум. Қушлар қайтип бариду Көк асманни чаң кәлтүрүп, Қушлар қайтип бариду. Ана йәрниң отлуқ меһри Һәр сәвдаға салиду. Боранларға қарши туруп, Тәлпүниду Вәтәнгә. Маканиниң һарарити Җан бәргәндур соғ тәнгә. Әҗдадиниң салған изи, Уларға йол көрситәр. Қарам тәғдир, қатал өлүм Қанчисини өксүтәр. Бирақ қайтмас арқисиға, Алға қарап интилар. Туғулған йәр бостанини, Бир көрүшкә интизар. Өтти деңиз, океандин, Тәң йерими қирилип. Йол азави айрилиштин, Жүрәк-бағри серилип. Ана йәргә йәткиничә, Қанатлири талиду. Көк асманни чаң кәлтүрүп, Қушлар зарлап бариду. Мәнзилигә йәткинидә Атти йәргә өзини. Хошаллиқта тописиға Сүркәп үз вә көзини. Йол азави, айрилишлар, Дағ салсиму дилиға. Бир мәхсәтни көзлигәндәк, Сөзлишәр өз тилида. Бөриниң зари Заманәм қаян кәтти мән яшиған, Орманниң шаһзадиси дәп атиған. Түвүмгә қерилиқниң йәткиниму, Дәрман йоқ путлиримда титрәп турған. Қаянда мәндин һәммә қорққан заман, Қоғлисам аң вә қушлар қалмас аман. О, Тәңрим, күнүмниң шу болғиниму, У күнләр сәрап болуп, қалди арман. Һувлисам шир вә йолвас чөчәр еди, Топумдин үркүп үни өчәр еди. Топлинип маңсақ әгәр йәр силкинип, Мараллар тағу-ташқа мөкәр еди. Қени шу дәвран сүргән әркин заман, Ач-зерин, мағдирим йоқ, рәңгим саман. Барму дәп изим басар қәйсәр сиртан, Арқамға үмүт билән бақтим һаман. Йенимдин достлар кетип, ятлар қалди, Чил бөрә ямпишимға еғиз салди. Бозиги көрүнгәнниң яттим һалсиз, Гәксиләр көзлиримни чоқуп алди. Йенимға ешәк кәлди хошал һаңрап, Қийғитар туяқлирин тәңләп қарап. Рәһим қил, Көк тәңриси, җенимни ал, Ешәккә тәпкүзмигин, қилма хар. Көзлирим көрмисунчу хорлиғанни, Түлкә вә қарғилириң морлиғанни. Мәдәт бәр, тәңрим, маңа адаққи рәт, Әвладим кәлсун аңлап һувлиғанни... Көк бөрә исиянлиқ қиқас салди, Хан-тәңри тағлирида сада қалди. Күн қайрип түн пәрдисин зәрб билән, Һәр тәрәптин әвлатлири ойғанғанди. Көк бөрә исиянлиқ қиқас салди, Җор болди әтраптики көп бөриләр. Әвлади барлиғидин мәғрурлинип, Өзини ташлиди у яр тегигә. Яхшилар барму аримизда? Етини боштин-бошқа кишнәтмигән, Хәлқини өзгиләргә чишләтмигән, Зуғуйлуқ һейлисини ишләтмигән, Яхшилар барму бизниң аримизда? Бириниң бешин дәссәп өрлимигән, Шумлуқниң қоқас-отин пүвдимигән, Мәнсәп үчүн достидин йүз өримигән, Яхшилар барму бизниң аримизда? Ятларниң маңған йолин доримиған, Дуния дәп достқа ора колимиған Талантларниң алдини торимиған, Яхшилар барму бизниң аримизда? Иман-инсап пәрқини билидиған, Салам бәрсәң сәмимий күлидиған, Хәлқим дәп билигини түридиған Яхшилар барму бизниң аримизда? Милләтниң тәғдиригә көйидиған, Ана тилни чин қәлбидин сөйидиған, Қедимий тарихини билидиған, Яхшилар барму бизниң аримизда? Наданлиқ зәнҗирини үзидиған, Билимниң дәриясида үзидиған, Заманниң нәпәсини сезидиған, Яхшилар барму бизниң аримизда? Бирликниң уютқиси болидиған, Бир мәхсәт, бир иттипақ қуридиған, Вәтәнгә қалқан болуп туридиған Яхшилар барму бизниң аримизда? Һәқ-наһәқ, ақ-қарини айрийдиған, Яманни яхшилиққа чиллайдиған Хәлқимниң жиғисини жиғлайдиған, Яхшилар барму бизниң аримизда? Адәм вә аләм Адәмләр, җаһанниң һөсни, адәмләр, Һаятқа из салар жүгрүк қәдәмләр. Бирлири сәйяһ боп аләмни кәзсә, Бәзиләр атилар дәрвиш, қәләндәр. Бирлири қопирар тағу-ташларни, Бәзиләр әләмдә төкәр яшларни. Бирлири Мәккигә зиярәт қилса, Бәзиләр қатилдур, кесәр башларни. Бирлири Вәтән дәп ялған товлайду, Бәзиләр бөридәк түндә һувлайду. Бирлири әл үчүн җенидин кәчсә, Бәзиләр уларни әсләп қоймайду. Бирлири һәқиқәт йолида қурван, Бәзиләр уларға тузақлар қурған. Бирлири яшлиғин қийип мәхсәткә, Өзгиләр бәдилигә төкәр иссиқ қан. Бирлири өзини данишмән санар, Хәлқиниң ойини қисмай қулаққа. Бирлири кочида амитин олар, Байларниң пулиға ишқи-пирақта. Бирлири чәт әлдә болса сәргардан, Бәзиләр өз йеридә мискин гада. Бирлири ағзида сайриған билән, Көңүл дунияси турхундәк қара. Бири тал өстүрәр, бирлири қорай, Бәзиләр макансиз, биридә сарай. Бириниң тәр төкүп тапқан пулиға, Текинхор, тамагәр яшайду талай. Бирлири махтайду таҗу-тәхтини, Бәзиләр тапалмай сәрсан бәхтини. Биригә амәтниң өзи кеп қонса, Бәзиләр үзиду пайман әһдини. Бирлири балиға зар боп өтиду, Бәзиләр кочиға ташлап кетиду. Бирлири тәнһалиқ дәрдини тартса, Бәзиләр өйини вәйран етиду. Бирлири минбәрдә авамни алдар, Зораван өчини яхшидин алар. Кәмбәғәл бир парчә нанға зар турса, Пиңсиқлар пулини чәт әлгә салар. Мошундақ мурәккәп яралған адәм, Бағриңни хәнҗәрдәк тилиду әләм. Чидимай инсанниң нийәт-пәйлигә, Оқида чир пеқирап айлинар аләм. Ойлима Иғвагәрлик, қилма достум, түндә теч ятай десәң, Яхшилиқ қил һаҗәтмәнгә бәхиткә бақай десәң. Яманлиқниң арисидин сәмимийлик издигин, Бу аләмдә көрәлмәслик кесилин тартмай десәң. Жиғлиғанниң йешин сүрткин, балаң көз яш төкмисун, Кәйпи-сапа деңизиға ғәриқ болуп чөкмисун. Тиригидә илим издәп әҗриңни қат хәлқиңгә, Өткиниңдә “немә қилди?” дәп, адәмләр сөкмисун. Йенип турған чирақни өчиришни ойлима, Яманлиған хошнаңни көчиришни ойлима. Бешиңға күн чүшкәндә ярдәм бәргән достлардин Саңа амәт кәлгәндә өзгиришни ойлима. Бу дунияға һәммимиз синақ үчүн яралған, Бир Алланиң алдида тапшуримиз емтиһан. Өмрүң чақмақ мисали — бир йенипла өчисән, Қанчә улуқ болсаңму вапа қилмас бу җаһан. Қорқимән Яхшилар кетип барар аримиздин, Айрилип қалмақтимиз баримиздин. Тешимиз пүтүн болуп жүргән билән, Жүрәкләр парә аһу-заримиздин. Қарғидәк қақ етимиз көңүл хушлап, Мутәһәмләр жүрәр әйнә мәйдә мушлап. Есимизниң барида әқил тапмай, Өзимизгә арттуқ йәнә дәртни қошлап. Билимсиз инсан көңли қараңғу түн, Әқилсиз турхунидин чиқмас түтүн. Қолуңдин яққан отниң ислирида, Ичимиз буруқтум, сиртиң түтүн. Йорутуп қәлбимизни жүрәлмәймиз, Бүйүккә өрлигәнни көрәлмәймиз. Ялғандин һеҗайғанни дорап жүрүп, Өзимиз әркингинә күләлмәймиз. Бадам допа ярашқан раст, бешимизға, Миллий ғурур тамчиси йоқ қенимизда. Қаңшиған пистәк ишттәк зуғуйлар бар, Пәйтин тапса марап чишләр йенимизда. Бәзиләр дост дәп тутар сахтиларни, Сахтилар яқтурмайду адилларни. Пули бар, виждани йоқ инсанлар көп, Көзгә илмас алим, дана, яхшиларни. Мал-дуния бу аләмдә кимдин қалмас, Тапқиниң тәйяртапқа қалар мирас. Узун өмүр сүрәй десәң — яхшилиқ қил, Яхшилар отта көймәс есил алмас. Икки достни яхши қил яман болса, Житимларни йөлигин амал болса. Өз балаңдин көрмигән яхшилиқни, Әшу житим қайтуриду аман болса. Йетишкән утуқлар аз йәтмигәндин, Ерәңсиз биз ой-парасәт йәтмигәндин. “Җәңдин кейин батур көп” дегән сөз бар, Қорқимән арттин милтиқ бәтлигәндин. Қорқимән арттин милтиқ бәтлигәндин. Өз миллитин өзи һөрмәт әтмигәндин. Башқа тилни чала-пула оқувелип, Ана тилин көзгә илмай сәтлигәндин. Қорқимән зуғуй билән ялақчидин, Тарихимни булайдиған қарақчидин. “Яхшиларни, хорлаветәр” дәп қорқимән Зораванниң қули болған таяқчидин. Қорқимән боран билән шувурғандин, Арқидин келип пичақ урғанлардин. Дәртләрдин қәддиң ядәк егилгәндә, Бепәрва чәттә қарап турғанлардин. Қорқимән узун йоллуқ сәпәрләрдин, Көрүнмәс бала-қаза хәтәрләрдин. Учуп-чиқип қонарини билмәйдиған Бәзибир келин атлиқ “кәптәрләрдин”. Қорқимән бәзән һәтта балилардин, Дунияпәрәс көңли қара алилардин. Ата-ана тирик туруп, өй талишип, Һар-номустин җуда ичи қарилардин. Қорқимән өзәм билән һәтта сәндин, Қачанму айрилармиз қайғу-ғәмдин. Вәтәнниң азатлиғин көрмәй туруп, Арманда кетәрмизму бу аләмдин. Достларға мәдһийә Хуш кәпсиләр Қазақстан дияриға, Көз-көз қилип сәнъитимниң байлиғини. Биз тепишқан тәнтәнилик улуқ тойда, Көтирәйли достлуқниң байриғини. Кәл, достум, қучақ ечип қарши алай, Яңритип қазақ-уйғур нахшисини. Ақ башлиқ Алитағниң етигигә, Жиғип кәлдуқ шаирларниң яхшисини. Миң толғинип уссул башлар уйғур қизи, Муқамларда әҗдатларниң аһу-зари. Домбраға җор қилғин рававиңни, Чалғинә, җараңлисун полат тари. Қувәт бәргән сазға тәшна жүрәкләргә, Сәнъәт яқар отлуқ меһир һәммә дилға. Достлуқниң гимниға чалғин йәнә, Җор болуп тағу-ташлар кирсун тилға. Көргин, дуния, түрк-уйғур достлуғини, Көк байриғи ләпилдигән астанам бар. Даңқини пүткүл җаһан билидиған, “Қазақстан” намлиқ мениң баш-панам бар. Абай йоли Сени оқуп өтти мениң яшлиғим Мисраларниң сирлириға чөкәй дәп. Жүригиңдин ейтқан дана сөзүңни Қәлбимниң бәтлиригә пүкәй дәп. Сени күйләп қәләм алсам қолумға, Җүръәтсизлик тосар мениң йолумни. Өз хәлқиңниң тәғдиригә көйүнүп, Сәнғу йәңгән наданлиқни, зулумни. “Абай” десә, тонар дуния қазақни, Улар көргәч мәһкүмлүктә азапни. Қәләм билән чиқип отлуқ мәйданға, Улуқ Абай башлиғанди ғазатни. Мәйли өтсун жиллар билән әсирләр, Абай сөзи яхшилиқни тәсвирләр. Һәр қурида қалған өчмәс тамғидәк Қазақларниң басқан йоли, тәғдирләр. Абай ата, издәп кәлдим қәбриңни, Уйғурларниң гүлдәстисин япай дәп. Сән яралған Қазақстан диярин Шох яңриған нахшиларға қатай дәп. Ойланғин Тамашини қоюп, хәлқим, ойланғин, Бу дунияда тилла жиғип тойған ким. Байлиқниң кәйпин сүрүп ухлимай, Өп-чөрәңгә қарап бир пәс ойғанғин. Әрләр бар пулни-пулға чақидиған, Әрләр бар оңда чүшүп ятидиған. Әрләр бар дуниясини хәлқи үчүн, “Дәттикам” дәп тәвкаға атидиған. Агаһ болғин достларниң сахтисидин, Ялғанчиниң саңа ейтқан “пахтисидин”. Хошамәтчи жүгрәйду олтиралмай, Су чиққандәк байдин алған яхтисидин. Зуғуй адәм гөрдиму теч ятмайду, Тирик болса кәң аләмгә патмайду. Яхшини яман қилиш — бар һүнири, Униңсиз кәч кирип, таң атмайду. Қилични туталмиған урар ташқа, Җапакәш әл бармекин биздин башқа. Һәр йәрдә чөлни бостан қилған билән, Миннити зәһәр салди ичкән ашқа. Алса худа алидиғу җениңни, Өлгиниңдә қурут йәйду тениңни. Һә, тарихиң мәңгү яшап қалиду, Әгәр, хәлқим, йоқатмисаң тилиңни. “Һошшәригә” уссул ойнап, дап челип, Сәнъәтниму әрзәнлитип баримиз. Һаят чағда қәдирлимәй мәртләрни, Арқисидин сақал сийпап қалимиз. Һаят тәшвишлири Хан болғин мәйли йәттә иқлимға, Көңүл сарийиң дайим болсун кәң. Бақида йоқтур таҗу-тәхт саңа, Қәбирдә ятқанда һәммимизла тәң. Пул билән өлчимә һәммә адәмни, Байлиқтин жуқури инсанларму бар. Миннәтлик ешиңниң зәһири тола, Яхшилар қәлбигә бәрмигин азар. Дехан чалғисини қишта билимәс, Яхшиниң қәдри янда билинмәс. Улуқ шаирни өлди демигин, Нами тириктур, һәргиз көмүлмәс. Рәһими көптур улуқ Алланиң, Қәһритан қиш өтсә, келиду баһар. Қисқа өмрүңдә аддий меһман бол, Арқаңда яхши ишлириң қалар. Узун сәпәрдә синилиду ат, Достниң яхшиси дүшмәнликтин ят. Дәртмәнниң дәрдигә йәткин, қериндаш, Соваплиқ иш билән гөзәл бу һаят. Һәқиқәт ялғанни илпәт демәйду, Даналар мунапиқ ешин йемәйду. Хәлқин жүрәктин сөйгән әзимәт Адавәт отида һәргиз көймәйду. Адәмләрдин рәнҗимә, достум, Һәрбириниң жүрәк сири бар. Милләт йолида от болуп көйәр Кам дегәндә йүздин бири бар. Алланиң өзи қадир сәпиримдә, Аһ жүрәк чидар қанчә дәртлиримгә. Көзүмдин аққан яшқа қәләм чилап, Мисрадин марҗан тиздим дәптиримгә. Мәнзил жирақ, кетип баримән, Қайғу-һәсрәт тосар йолумни. Өмүр — дәрия, еқип баримән, Рәһим қилсаң, сунғин қолуңни.