• 1-март – Миннәтдарлиқ күни
• 29 Ақпан, 2024

Мениң вәтиним – Қазақстан

Йолдаш МОЛОТОВ, 
«Uiğur avazi»

 Маңа мошу мавзуда мақалә йезиш тапшурулғанда көп ойлинишқа тоғра кәлди. Бир қаримаққа оңай мавзу. Амма, чоңқурирақ ойлисақ, бу мавзуниң қанчилик муһим, кәң, һәрбир инсан үчүн әһмийәтлик чүшәнчә екәнлигигә көз йәткүзимиз. Мақалини йезиштин илгири тонушлиримға «Вәтән дегән сөзни қандақ чүшинисән?» дәп мураҗиәт қилған едим. Улар: «Қазақстан, ана жутум, чоң болған өйүм, ата-анам, достлирим, аиләм» дегән җавапларни бәрди. Көрүп туримизки, җавап бәргәнләр «вәтән» дегәндә өзлиригә әң йеқин, әң муһим, өзиниң һаятида, қәлбидә алаһидә орун егиләйдиған чүшәнчиләрни тәкитләшти. Демәк, «Вәтән» һәрқандақ инсан үчүн әң муқәддәс чүшәнчә екән. Немишкә шундақ? Чүнки вәтән чүшәнчиси, вәтәнгә болған муһәббәт аниниң сүти билән, атиниң тәрбийиси билән қенимизға, сәвийәмизгә сиңидиған қәдрийәт.
 Вәтән дегәнни инсан таллимайду. Униң туғулған йери, ана жути, чоң болған өйи, аилиси, дост-бурадәрлири әйнә шу вәтән қәдрийитини шәкилләндүриду. Вәтәнгә болған муһәббәт чәксиз һәм у һечқачан өзгәрмәйду. Инсан қәйәрдила жүрмисун, у вәтинини кинәйду, сеғиниду. Вәтини үчүн һәрқандақ қийинчилиққа, қәһриманлиққа, җасарәткә тәйяр. Инсанийәт тарихида мошундақ мисаллар миңлап йүз бәргән. 
 Бизниң вәтинимиз – Қазақстан. Биз мошу бәрикәтлик зиминда дунияға кәлдуқ, чоң болдуқ, билим алдуқ. Һазир вәтинимизниң тәрәққияти үчүн биркишилик һәссимизни қошуп келиватимиз. Қәйәргила бармайли, вәтинимизгә чапсанирақ қайтип келишкә алдираймиз. Униңға өзәм болған вақиәни мисал сүпитидә кәлтүрсәм болиду, дәп ойлаймән. Булту язда биз достлиримиз билән чәт әлгә сәяһәткә бардуқ. Тарихий җайларни, инсанийәт тәрәққиятини, тарихини өзгәрткән вақиәләр йүз бәргән йәрләрни зиярәт қилдуқ. Дәсләпки бир-икки күн әтрапимизға чоң қизиқиш, иштияқ билән қарап жүрдуқ. Үчинчи күни болса, вәтинимизни сеғинишқа башлидуқ. У йәрдики йәрлик хәлиқ бизгә шунчилик хуш муамилә қилсиму бәрибир биз улар үчүн, улар биз ят екәнлиги сезилишкә башлиди. Шу вақитта «Өзгә йәрдә султан болғичә, өз йериңдә ултаң бол» дегән мақалниң маһийитини ениқ чүшәндуқ. Әнди самолет Алмута аэропортиға қонғанда хошаллиғимизниң чеки болмиди. Вәтәнниң һаваси, күн нуриму башқичидәкла сезилди. Бу һиссиятларни тил билән ейтип йәткүзүш қийин, әлвәттә. Уни әйнә шундақ әһвалда болған адәм, вәтәнниң қәдрини билидиған һәрқандақ инсан чүшиниду, һис қилиду.
 Қазақстан тәбиити гөзәл, адәмлири әҗайип меһриван, йәрасти, йәрүсти байлиқлири мол, бәрикәтлик дөләт. Қазақстанниң әң чоң байлиғи – мошу зиминда иҗил-инақ яшап келиватқан 130дин ошуқ милләт вәкиллиридин тәркип тапқан хәлқи, уларниң достлуғи, течлиқ һаяти. Һазирқи дунияда йүз бериватқан әһваллар турғусидин қарисақ, бизниң елимиздики шараит-имканийәтләргә башқа дөләтләрниң хәлқи һәвәс билән қарайду. Чүнки бу йәрдә һәрқандақ милләтниң өз ана тилини, мәдәнийитини, тарихини сақлап, тәрәққий әткүзүшкә барлиқ шараитлар бар. Буниңдин Қазақстанда яшаватқан уйғурларму истисна әмәс. «Әң бәхитлик уйғурлар Қазақстанда яшайду» дегән ибарини пүткүл дуния уйғурлири билиду һәм униң шундақ екәнлигини етирап қилиду. Чүнки һазир Қазақстанда ана тилимизда билим бериватқан 60тин ошуқ мәктәп, мәтбуат васитилири, миллий театр паалийәт жүргүзүватиду. Мошундақ шараит дунияниң һечбир дөлитидә йоқ десәк, мубалиғә болмас. Әлвәттә, қазақстанлиқ уйғурларму елимизниң ихтисадий, иҗтимаий, мәдәний тәрәққияти үчүн үлүш қошуп келиватиду. Тиҗарәттә, илим-пәндә, спортта, сәнъәттә Қазақстанниң байриғини көккә көтирип, дунияға тонутуватқан қандашлиримиз нурғун. Улар билән пәқәт уйғурларла әмәс, бәлки барлиқ қазақстанлиқлар пәхирлиниду. Чүнки бизниң вәтинимиз – Қазақстан.