• Таза Қазақстан
• 08 Мамыр, 2024

Өстәң вә көл бойидики қизғин иш

Рашидәм РӘҺМАНОВА,
«Uiğur avazi»

Мәлумки, бу һәптә елимиздә «Таза Қазақстан» акциясиниң бәшинчи, йәни «Мөлдүр булақ» һәптилиги өтүватиду. Шуниңға мунасивәтлик Алмута вилайитидә өстәң вә көлләрни тазилаш ишлири қизғин қолға елинип, у Есик көлидин башланди. Униңға вилайәт һакими Марат Султанғазиев, Ишиктә шәһири вә униң әтрапидики йезиларниң турғунлири, җәмийәтлик ишларниң активистлири, пидаийлар вә яшлар, умумән, 300дин ошуқ адәм қатнашти. Акция давамида вилайәт рәһбири тәвәниң туристик мүмкинчиликлирини ашуридиған вә экологиялик әһвални яхшилашқа мүмкинчиликләр яритидиған инвестициялик лайиһиләр билән тонушти.
Марат Султанғазиев «Мөлдүр булақ» акцияси қатнашқучилирини тәбрикләп, униң елимиздики тәбиити әң гөзәл, шуниң билән биллә 100 миңдин ошуқ адәмни су билән тәминләватқан Есик көлидин башлинишиниң интайин әһмийәтлик екәнлигини атап өтти.
– Биз «Мөлдүр булақ» акциясини Есик көлидин башлидуқ. Чүнки у биз үчүн таза су вә етиз-ериқларни суғиридиған су мәнбәси ретидә чоң әһмийәткә егә. Униңдин ташқири көл вә өстәң бойида бирнәччә гидро-электр станциялири бар. Бурун у шәхсийләр қолида болған. Булту сотниң қарари арқилиқ көл дөләт балансиға қайтурулди. Һазир униң әһвали махтиғидәк әмәс, бирмунчә йәрлири қумға тошуп кәткән. Шуңлашқиму биз көл вә униң әтрапини тазилап, аватлаштуруш ишлирини қолға алдуқ, – деди өз сөзидә Марат Султанғазиев.
Андин қоллириға һаҗәтлик қурал-ярақ алған иштракчилар көл әтрапидики әхләт вә қалдуқларни жиғип, уни мәхсус транспортларға басти. Конириған орунларни ақартип, сирлап, дәл-дәрәқ көчәтлирини тикишкә киришти. 
Марат Султанғазиев стратегиялик әһмийити зор Есик көлиниң бүгүнки әһвали билән йеқиндин тонушуп чиқти. Наһийә һакими Талғат Байедилов 100 миңдин ошуқ адәмгә таза су ушбу көлдин йетидиғанлиғи вә 5500 гектар йәрму көлниң сүйи арқилиқ суғирилидиғанлиғини йәткүзди. Униң ейтишичә, суни тутуп туридиған қурулумлар интайин конирап кәткән һәм көлниң өзи қум вә патқаққа толушқа башлиди. Шуниң үчүн җөндәш вә тазилиқ ишлирини қолға елиш керәк. Вилайәт һакими ейтилған мәсилиләрни һәл қилишни қолға алидиғанлиғини билдүрди.
Мәлумки, 1963-жили язда Есик көлидә су ташқини йүз бәрди. Шуниңғичә Қазақстандики әң гөзәл дәм елиш орунлириниң бири болған бу йәрдә әнди сәлдин қорғайдиған қурулумлар селинди. Шундиму униң әҗайип тәбиитини көрүшни халиғучиларниң айиғи үзүлгини йоқ. Чәт әлләрдинму туристлар келип туриду. Шуңлашқиму көл бойида адәмләрниң бехәтәрлиги билән яхши дәм елип кетишини тәминләйдиған инфрақурулумларни бәрпа қилиш керәк. Мабада бу мәхсәттики ишлар қолға елинса, наһийәниң туризм саһаси риваҗлиниду. Йеңи иш орунлири ечилип, ихтисадий тәрәққият йүз бериду. Демәк, Әмгәкчиқазақта тағ туризмини тәрәққий әткүзүш үчүн зор мүмкинчиликләр бар. Шуңлашқиму көл бойида биоһаҗәтханилар, шәхсий гигиена бөлмилири, кафе, ашханиларни селип, телефон вә Интернет системилирини қошуш керәк. Наһийә тиҗарәтчилири ушбу яхшилиқларни өз ичигә алған лайиһини вилайәт һакимиға тонуштуруп, униң Или-Алитағ миллий тәбиий паркиниң экологиясигә сәлбий тәсир кәлтүрмәй, бәлки униң туристик әһмийитини ашуридиғанлиғини тәкитлиди.
«Мөлдүр булақ» – су ресурслириға ғәмхорлуқ қилидиған һәптә болуп тепилиду. Алмута вилайитидә 310 гидротехникилиқ қурулум, җүмлидин 72 су қоймиси, 99 магистральлиқ канал вә башқилар бар. Улар арқилиқ аһали таза су ичип, етиз-ериқ вә бағ-варанлирини суғириду. Шуңлашқиму өстәң вә көлләр бойлиридики қизғин иш пәқәт су ресурслириға әмәс, бәлки пүтүн адәмзатқа болған ғәмхорлуқ.

Алмута вилайити,
Әмгәкчиқазақ наһийәси